ماتریس SWOT چیست و نحوه پیاده سازی آن چگونه است؟

شبکه‌های اجتماعی یکی از حوزه‌های بسیار مهمی است که به رشد و دیده‌شدن برند شما کمک می‌کند و همچنین می‌توانید با فعالیت درست و حرفه‌ای در آن‌ها به درآمد بسیار خوبی نیز برسید. تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی برای فعالیت اصولی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که به طور کامل در دوره‌ی آموزش اینستاگرام همیار آکادمی به آن می‌پردازیم اما در این مقاله به سراغ یک تکنیک تحلیلی به نام ماتریسSWOT می‌رویم و به طور کامل توضیح می‌دهیم که ماتریس SWOT چیست و چه موقع و به چه صورت باید از آن استفاده کرد. ماتریس SWOT به شما این اجازه و امکان را می‌دهد که وقتی برای پیشرفت کسب و کار خود تلاش می‌کنید به همان میزان نتیجه و بازدهی بگیرید. در واقع با استفاده از آنالیز SWOT تلاشتان بی‌نتیجه و بی‌ثمر نمی‌ماند. دیگر خسته و درمانده نمی‌شوید و نمی‎‌گویید که چرا هر چه تلاش می‌کنم، تلاش‌هایم به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسد.

ماتریس SWOT در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد ولی تمرکز ما در این مقاله است که ابتدا یک کلیت از تحلیل SWOT را بیان کنیم و پس از بیان این کلیت به این موضوع بپردازیم که چگونه می‌توانیم با استفاده از این تحلیل ویژه و بی‌نظیر، فعالیتی مثبت، کامل و موثر در شبکه‌های اجتماعی داشته باشیم. بنابراین در صورتی که می‌خواهید بازدهی و راندمان خود را در کسب و کار و شبکه‌های اجتماعی بهبود ببخشید و کنجکاو شده‌اید که بدانید ماتریس SWOT چیست تا پایان این مقاله از همیار آکادمی با ما همراه شوید.

ماتریس SWOT چیست و چه زمان می توان از آن استفاده کرد؟

اگر فردی هستید که به بازاریابی در شبکه های اجتماعی مشغولید، هر ابزاری که بتواند به شما کمک کند تا بیش از گذشته رشد و پیشرفت کنید و به اهداف خودتان برسید، یک امتیاز ویژه خواهد بود. درست است که شبکه‌های اجتماعی پتانسیل بی‌نظیری برای رشد و پیشرفت را در برابر ما قرار می‌دهند ولی اگر ندانیم که در چه مسیری حرکت می‌کنیم، مطمئناً همین شبکه‌های اجتماعی به یک معضل تبدیل می‌شوند که از یک سو زمان و سرمایه صرف می‌کنید ولی از سوی دیگر هیچ نتیجه ملموسی را مشاهده نمی‌کنید.

ماتریس SWOT به شما کمک می‌کند تا با چنین مشکلاتی برنخورید و بتوانید با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست در یک مسیر درست و مشخص حرکت کنید. در ادامه خواهیم فهمید که ماتریس SWOT چیست و چقدر می‌تواند به ما و کسب و کارمان کمک کند. پشت ماتریس SWOT یک ایده کلی و اساسی وجود دارد که می‌گوید:

فرد بازاریابی که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند، برای هر کمپین استراتژی‌های خودش را بر اساس چهار اصل مهم تجزیه و تحلیل می‌کند. این چهار اصل مهم، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها هستند. این چهار اصل مهم و اساسی، در واقع چهار بخش ماتریس SWOT هستند. در ادامه هر کدام از این اصول را به صورت جداگانه توضیح خواهیم داد.

• نقاط قوت، Strenghts یا به اختصار S: در این بخش باید ببینید که کدام کارها را به خوبی انجام می‌دهید. به عنوان مثال در آنالیز شبکه‌های اجتماعی باید ببینید که در چه زمینه‌های موفق‌تر عمل می‌کنیم و کاربران بازخورد بهتری به ما نشان می‌دهد و تعامل بهتری با ما دارند. باید بررسی کنیم که چه مواردی به افزایش شهرت برند ما کمک می‌کند.
• نقاط ضعف، Weaknesses یا به اختصار W: کسب و کار شما چه چیزهایی کم دارد؟ در چه زمینه‌های ضعیف عمل می‌کنید و از خودتان و عملکردتان رضایت ندارید؟ در صورتی که صحبت از ماتریس SWOT در شبکه‌های اجتماعی باشد باید ببینیم که کدام پست‌ها و کدام دسته از محتواهای ما چندان برای مخاطب جذاب نیست و بازخورد خوبی به آن‌ها نشان نمی‌دهند. به صورت کلی باید ببینید که کدام دسته از عوامل داخلی شما را از رسیدن به اهدافتان باز می‌دارد؟ ممکن است بودجه‌ای که به بازاریابی اختصاص می‌دهید کافی نباشد. همچنین ممکن است نیرویی که برای بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی استخدام کرده‌اید، توانایی و تسلط کافی را ندارد.
• فرصت‌ها، Opportunities یا به اختصار O: چه فرصت‌هایی برای رشد و پیشرفت پیش روی کسب و کار شما قرار دارد؟ از چه فرصت‌هایی می‌توانید بهترین استفاده ممکن را ببرید و به کسب و کار خودتان جانی دوباره ببخشید؟ اگر تمرکزتان روی شبکه‌های اجتماعی باشد باید ببینید که از چه راه‌هایی می‌توانید بیش از پیش رشد کنید و مخاطبان بیشتری را جذب کنید. چگونه می‌توانید آگاهی از برند را بیشتر کنید و مشتریان بالقوه بیشتری دور و بر خودتان جمع کنید؟
• تهدیدها، Threats یا به اختصار T: کدام دسته از عوامل خارجی باعث می‌شوند که تلاش‌های شما در حوزه بازاریابی بی‌نتیجه باشد؟ باید ببینید که چه رقبایی دارید که جایگاه کنونی شما را تهدید می‌کنند؟ آیا این احتمال وجود دارد که شرایط اقتصادی به کسب و کار شما آسیبی برساند؟ تمام این عوامل را باید یک به یک بررسی کنید.

ماتریس SWOT یک تحلیل عالی و منحصر به فرد است؛ زیرا هم مسائل و معیارهای کمی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و هم روی مسائل کیفی دقیق می‌شود. با ماتریس SWOT می‌توانید اعداد مختلف مربوط به برند خود را بررسی کنید و از سوی دیگر می‌توانید به احساسات مخاطبان (تفکرات، تمایلات و احساسات مرتبط با بازاریابی شما) پی ببرید.

مزایای استفاده از ماتریس SWOT

ماتریس SWOT یکی از بهترین و دقیق‌ترین تحلیل‌ها است که در صورتی که درست و منطقی انجام شود می‌تواند یک کسب و کار را به صورت کامل متحول کند. در ادامه به صورت خلاصه، مختصر و مفید به مزایای استفاده از تحلیل SWOT اشاره خواهیم کرد:

• جمع آوری اطلاعات درست و دقیق از عوامل داخلی و خارجی که بر کسب و کار شما تأثیر مثبت یا منفی می‌گذارند.
• یکی از مزایای ماتریس SWOT این است که به شما کمک می‌کند یک استراتژی خوب اتخاذ کنید و با آن استراتژی به اهداف خودتان برسید.
• شناخت نقاط ضعف کسب و کار بسیار مهم است. اگر این نقاط ضعف شناخته نشود ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری به کسب و کار وارد کند.
• شناخت فرصت‌ها به ما این امکان را می‌دهد که به محض اینکه یک فرصت خوب پیش آمد خیلی سریع اقدام کنیم و از آن فرصت نهایت استفاده را ببریم.

ماتریس SWOT

معمولاً متخصصانی که تمایل دارند از تحلیل مورد بحث استفاده کنند از ماتریس زیر که با عنوان ماتریس SWOT شناخته می‌شود، استفاده می‌کنند:

دلیل استفاده از ماتریس SWOT در شبکه های اجتماعی

توجه داشته باشید که زمان شما بسیار ارزشمند و البته محدود است. قرار است وقت زیادی روی آزمون و خطا بگذارید تا بتوانید پس از یک مدت طولانی به بهترین روش برای بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی پی ببرید. این‌جا است که ماتریس SWOT به شما کمک می‌کند که وقت خود را تلف نکنید. در ادامه به چند مورد از دلایل مهم برای استفاده از ماتریس SWOT در شبکه‌های اجتماعی اشاره خواهیم کرد:

1. تعیین اهداف SMART در شبکه های اجتماعی

اگر می‌خواهیم یک بازاریابی عالی در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید، اولین کاری که لازم است انجام دهید این است که اهداف SMART برای فعالیت خودتان در شبکه‌های اجتماعی تعیین کنید. منظور از SMART بودن اهداف این است که باید اهداف مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، واقع‌بینانه و زمان‌دار داشته باید.

با آنالیز سوات می‌توانید درک کنید که دقیقاً دارید برای رسیدن به چه هدفی تلاش می‌کنید. با این تحلیل می‌توانید ببینید که چه فرصت‌هایی پیش روی شما قرار دارد و هم اینکه با انجام چه کارهایی می‌توانید به اهداف خودتان دست پیدا کنید و چه کارهایی شما را از اهدافی که دارید دور می‌کنند. با این تحلیل می‌توانید معنا و دلیل حضور خود در شبکه‌های اجتماعی را خیلی بهتر درک کنید.

2. بررسی داده ها و اطلاعات رسانه های اجتماعی

یکی دیگر از دلایل استفاده از این تحلیل مهم در شبکه‌های اجتماعی این است که صاحبان کسب و کارها را ترغیب می‌کند که از داده‌ها و اطلاعات حاصل از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی بهترین استفاده ممکن را ببرند. همان گونه که گفتیم آنالیز سوات تنها به مسائل کیفی نمی‌پردازد و مسائل کمی را هم مد نظر قرار می‎دهد. از طرفی یکی از معیارهای مهم اهداف ما این است که باید مشخص و قابل اندازه‌گیری باشند. اگر می‌خواهیم به هدف خودمان دست پیدا کنیم باید ماتریس SWOT انجام دهیم. این تحلیل با هدف رسیدن به ROI یا نرخ بازگشت سرمایه بهتر و بیشتر صورت می‌گیرد.

3. افزایش درک و شناخت از فعالیت در شبکه های اجتماعی

ماتریس SWOT به شما این امکان را می‌دهد که بفهمید دقیقاً دارید در شبکه‌های اجتماعی چه‌کار می‌کنید؟ به شما کمک می‌کند که فعالیت خود را بهتر درک کنید و بفهمید که هر حرکت در چه راستا و با چه هدفی انجام می‌شود. وقتی درک شما از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی بیشتر شد می‌تواند نقاط قوت و ضعف خود را بهتر درک کنید، فرصت‌های پیش روی خودتان را بهتر از قبل ببینید و تهدیدهایی که کسب و کار شما را تهدید می‌کند را بهتر درک کنید.

نکات مهم زمان انجام ماتریس SWOT در شبکه های اجتماعی

در صورتی که تمایل دارید برای رشد و پیشرفت کسب و کار خود در شبکه‌های اجتماعی از ماتریس SWOT استفاده کنید، به یک سری اطلاعات و داده‌ها نیاز دارید. در ادامه به این مواد لازم اشاره شده است:

1. شناخت نقاط قوت

بر اساس تجربه‌ای که از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی دارید باید بدانید که کدام کارها را به خوبی انجام می‌دهید و مخاطبان به کدام دسته از فعالیت‌های شما بازخورد مثبت نشان می‌دهند. برای شناختن بهتر نقاط قوت خود باید مسائل زیر را بررسی کنید:

• در کدام شبکه‌های اجتماعی بیشترین فعالیت را دارید؟ فعال‌ترین جامعه هدف شما در کدام پلتفرم‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند؟
• چه مطالب و محتوایی جامعه شما را به تعامل وامی‌دارد؟ شما در کدام دسته از پست‌ها بهترین عملکرد را دارید؟
• چه مسائلی وجود دارد که شما را در مقایسه با رقبایتان منحصر به فرد و خاص می‌کند؟

نگاهی به آمار شبکه‌های اجتماعی خودتان بیندازید و ببینید که مخاطب با کدام دسته از محتواهای شما ارتباط بهتری برقرار کرده است؟ از این رو تجزیه و تحلیل شبکه‌های اجتماعی بسیار مهم و موثر است.

2. شناخت نقاط ضعف

در این مرحله نه‌چندان جذاب باید ببینیم که کجای کار ما عیب دارد؟ این کار نقش مهمی در پیروزی ما در شبکه‌های اجتماعی دارد؛ زیرا اگر بفهمیم که کدام کارها باعث شکست ما در شبکه‌های اجتماعی می‌شود و آن کارها را انجام ندهیم، بدون شک پیشرفت زیادی خواهیم کرد.

• با چه پلتفرم‌هایی مشکل دارید و کدام پلتفرم‌ها به تعامل شما با مخاطبان و رشد شما کمکی نمی‌کنند و بعضاً آسیب‌رسان هم هستند؟
• کدام پلتفرم‌های اجتماعی باعث هدررفت زمان و منابع شما می‌شوند و هیچ نتیجه‌ای هم دربرندارند؟
• نقاط قوت رقبای شما چیست؟ چه چیزی باعث رشد و پیشرفت آن‌ها شده است؟ چه چیزی باعث آسیب رسیدن به حضور شما در شبکه‌های اجتماعی می‌شود؟

در این مرحله مانیتورینگ برند و گوش دادن اجتماعی می‌‎تواند بسیار مفید و موثر باشد. بررسی کنید و ببینید مخاطبان چه چیزهایی را در مورد رقبای شما دوست دارند و چه نقاط ضعفی برای شما متصور هستند؟ روی این عوامل کار کنید.

3. شناخت فرصت ها

در صورتی که می‌خواهید بدانید که آیا اجرای یک کمپین تبلیغاتی ارزشش را دارد یا خیر باید ببینید که این کمپین چه فرصت‌هایی پیش روی شما می‌گذارد و چه تهدیدهایی برای شما به همراه دارد. در صورتی که تمایل دارید فرصت‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی را درک کنید، موارد زیر می‌تواند برای شما مفید و موثر باشد:

• همیشه نظرات، کامنت‌ها و سوالاتی که مخاطبان مطرح می‌کنند را مطالعه کنید. ببینید که مخاطبان در مورد محصولات و خدمات شما چه می‌گویند.
• حواستان به رقبا و سایر بازیگران تأثیرگذار در صنعت و حوزه کاریتان باشد تا ببینید که آن‌ها از کدام پلتفرم‌ها و کانال‌های بازاریابی استفاده می‌کنند.
• تولید لید و بازگشت سرمیاه خودتان از شبکه‌های اجتماعی را مورد ارزیابی قرار دهید. مشخص کنید که تمایل دارید کدام معیارهای فعالیت شما در شبکه‌های اجتماعی رشد و پیشرفت کند؟

پاسخ به این سوالات باعث می‌شود که بتوانید فرصت‌های پیش روی خودتان را ببینید و بتوانید تشخیص دهید که در کدام ملاک‌ها و معیارها می‌توانید رشد و پیشرفت کنید و حضور بهتری در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید.

4. شناخت تهدیدها

برای شناخت و درک آن دسته از عوامل خارجی که باعث آسیب خوردن به کسب و کار یا حضور شما در شبکه‌های اجتماعی می‌‎شود لازم کارهای زیر را انجام دهید:

• هر گونه تغییر در الگوریتم شبکه‌های اجتماعی را در اولین فرصت مناسب شناسایی و خود را برای اقدامات لازم برای هماهنگ شدن با آن تغییر آماده کنید.
• فعالیت رقبای خود را در نظر بگیرید و ببینید که کدام حرکت آن‌ها می‌‎تواند به ضرر شما تمام شود. هر حرکتی که به زیان شما باشد اقدام متقابل خاص خودش را می‌طلبد.
• همیشه ببینید شرایط کنونی بازار چیست؟ مشتریان چه تمایلاتی دارند؟ کدام آسیب‌های اقتصادی کسب و کار شما را تهدید می‌کنند؟ آیا در شبکه‌هایی که ممکن است فیلتر شوند رقابت می‌کنید؟ فکری به حال فیلترینگ کرده‌اید؟ در صورتی که اینستاگرام فیلتر شود حرکت بعدی شما چه خواهد بود؟

هر کدام از فعالیت‌های بالا مزیت و حسن خاص خودش را دارد. ماتریس SWOT از جهان مختلف می‌تواند به رشد و پیشرف شما و کسب و کارتان کمک کند و باعث می‌شود که درک بهتر و عمیق‌تری از حضور در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید.

ماتریس SWOT؛ کمک به داشتن عملکردی موفق

در این مقاله تلاش کردیم که یک توضیح کامل و جامع در مورد تحلیل SWOT مطرح کنیم. می‌توانیم با استفاده از این تحلیل یک عملکرد موفق و بی‌نظیر از خودمان به جای بگذاریم. وقتی فرصت‌‎ها و تهدیدها را بشناسیم و بدانیم که کسب و کارمان چه نقاط قوت و ضعفی دارد، مطمئناً به شناخت کافی از کسب و کار خودمان رسیده‌ایم و در نتیجه می‌تواند یک عملکرد شاهکار و عالی از خودمان به جای بگذاریم. نظرتان در مورد مقاله ماتریس SWOT چیست؟ آیا با کلیات این تحلیل و دلایل استفاده از آن آشنا شدید؟ تاکنون از این تحلیل در کسب و کار خودتان استفاده کرده‌اید؟ لطفاً نظرات خودتان را در مورد این مقاله با ما و سایر کابران همیار آکادمی به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

• ماتریس SWOT چیست؟

  ماتریس SWOT به شما کمک می کند که وقتی برای پیشرفت کسب و کار خود تلاش می کنید، با تحلیل درست بتوانید به همان میزان نتیجه و بازدهی بگیرید.

• چرا باید از ماتریس SWOT استفاده کنیم؟

  به کمک این ماتریس شما می توانید اهداف خود را به صورت هوشمندانه تر تعیین کرده، به بررسی داده ها و اطلاعات بپردازید و در نتیجه درک و شناخت بهتری از فعالیت در شبکه های اجتماعی به دست آورید.

نویسنده جلال شایان

آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!