امروزه مسئله اعتماد به نفس به یکی از مهم‌ترین مسائل زندگی بشر تبدیل شده و بسیاری از روانشناسان و بزرگان موفقیت بر این باور هستند که اعتماد به نفس نقش بسیار مهمی در کامیابی و سعادت انسان در زندگی دارد. در این مقاله قصد داریم چند راهکار عالی و کاربردی برای افزایش اعتماد به نفس ارائه دهیم. در صورتی که شما هم تمایل دارید اعتماد به نفس خود را رشد و ارتقا دهید و از این مفهوم مهم برای رسیدن به موفقیت استفاده کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
اعتماد به نفس چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم با راه های افزایش اعتماد به نفس آشنا شویم، باید تعریف اعتماد به نفس را بررسی کنیم تا دقیقاً متوجه شویم که داریم در مورد چه مفهوم اساسی و مهمی صحبت می‌کنیم. اعتماد به نفس در واقع به معنای اعتماد به ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و پتانسیلهای خودتان است. در واقع کسی که اعتماد به نفس دارد، به خودش باور دارد و در مورد خودش مثبت فکر می‌کند. توجه داشته باشید که گاهی اعتماد به نفس (Self Confidence) و عزت نفس (Self Esteem) با هم اشتباه گرفته می‌شوند.
کسی که اعتماد به نفس دارد، بر این باور است که من می‌دانم و می‌توانم. در واقع این فرد به توانایی خود در یک زمینه خاص باور و اعتقاد دارد. فرض کنید که شما در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده‌اید بنابراین در حوزه عمران اعتماد به نفس دارید ولی در زمینه مهندسی نفت اعتماد به نفس ندارید؛ چون در آن زمینه دانش و توانایی خاصی ندارید.
کسی که عزت نفس دارد بر این باور است که فردی خوب و دوست داشتنی است. در واقع این شخص هم خودش را خوب می‌داند و هم بر این باور است که دوست داشتنی است. بنابراین عزت نفس خیلی ریشه‌ای‌تر و مهم‌تر از اعتماد به نفس است و با روان آدمی ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ دارد.
کمبود اعتماد به نفس و پیامدهای آن
اکنون که با تعریف اعتماد به نفس آشنا شدیم، زمان آن است که ببینیم کسانی که کمبود اعتماد به نفس دارند، چه رفتارهایی از خودشان نشان می‌دهند. در جدول زیر تلاش کرده‌ایم چند مورد از رفتارهای انسان‌های دارای اعتماد به نفس را با افرادی که دچار کمبود اعتماد به نفس هستند مقایسه کنیم:
|
رفتارهای فرد دارای اعتماد به نفس |
رفتارهای فردی که اعتماد به نفسش پایین است |
|
فرد آن کاری را انجام می‌دهد که باور دارد درست است حتی اگر دیگران وی را به خاطر این کار سرزنش کنند، او به مسیر خودش ایمان دارد. |
کسی که کبود اعتماد به نفس دارد، همیشه هنگام تصمیم گیری به نظرات دیگران دقت و توجه می‌کند. از نظر این شخص کار درست آن کاری است که دیگران آن را درست می‌دانند. |
|
فرد دارای اعتماد به نفس تشنه ریسک کردن است و برای رسیدن به یک زندگی بهتر از ریسک کردن هراسی ندارد. |
شخصی که کمبود اعتماد به نفس دارد و به توانمندی‌های خودش باور ندارد، از دایره امن و راحتی خودش فراتر نمی‌رود و از ریسک کردن ترس و هراس دارد. |
|
کسی که اعتماد به نفسش بالا و خوب است، به اشتباهات خودش اقرار دارد و سعی می‌کند که از این اشتباهات درس بگیرد و دوباره آن‌ها را تکرار نکند. |
کسی که کمبود اعتماد به نفس دارد، تمام سعی و تلاش خودش را می‌کند تا خطاها و اشتباهات خودش را بپوشاند و می‌کوشد قبل از فهمیدن و متوجه شدن دیگران، مشکل را حل و فصل کند. |
|
افراد دارای اعتماد به نفس منتظر می‌مانند که آثار و نتایج موفقیت‌هایشان ظاهر شود و دیگران به آن‌ها تبریک بگویند |
کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، فضائل خود را برای افراد مختلف بیان می‌کنند و هر جا بنشینند لب به خودستایی می‌گشایند. |
|
افراد داری اعتماد به نفس، تمجیدها و تقدیرهای دیگران را با احترام کامل می‌پذیرند و می‌گویند: «متشکرم. من واقعاً روی این موضوع کار کردم و خوشحالم که تلاش‌های من را می‌بینید و برای آن‌ها ارزش قائل هستید.» |
این افراد معمولاً تعریف و تمجید دیگران را رد می‌کنند و می‌گویند: «واقعاً کار خاصی انجام ندادم و همه می‌توانند چنین کاری انجام دهند.»
|
مزایای داشتن اعتماد به نفس
تقویت اعتماد به نفس برای انسان مزایا و منافع بسیار زیادی دارد و به همین خاطر است که بزرگان موفقیت و روانشناسی تا این حد روی این مسئله حساسیت به خرج می‌دهند. هر جا که صحبت از موفقیت و انسان موفق به میان می‌آید، یکی از مسائلی که روی آن تأکید می‌شود، اعتماد به نفس و افزایش مداوم آن است. در ادامه به مزایای اعتماد به نفس اشاره می‌کنیم تا دلیل این همه تأکید و توجه روشن شود:
مزایای اعتماد به نفس
1. اعتماد به نفس، مقدمه موفقیت است
اولین مزیت برخورداری از اعتماد به نفس، این است که زمینه و بستر را برای رسیدن به موفقیت فراهم می‌کند. شخصی که قصد تقویت اعتماد به نفس خودش را دارد باید در گام اول دانش و توانایی خودش را بالا ببرد، روی نگرش مثبت خودش کار کند و آن را ارتقا دهد. همچنین زحمت بکشد و برای بهتر کردن تفکر و ذهنیت خود تلاش کند. وقتی کسی این کارها را انجام دهد به تدریج زمینه برای رشد و پیشرفت او فراهم می‌شود و در نهایت به شخصی توانمند و موفق تبدیل خواهد شد.
2. شخص دارای اعتماد به نفس روابطی سالم و برابر دارد
کسی که اعتماد به نفس داشته باشد خودش را کمتر از دیگران نمی‌بیند و به همین خاطر نیازی ندارد که مدام جلوی دیگران از خودش تعریف و خودستایی کند. از این رو است که می‌گوییم کسی که اعتماد به نفس دارد می‌تواند خیلی دوستانه و صمیمانه با سایر افراد ارتباط برقرار کند.
افراد دارای اعتماد از نظر دانش و توانایی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و به همین خاطر می‌توانند با سایر متخصصان بحث‌هایی درست، علمی و آموزنده داشته باشند. همچنین این افراد حتی اگر اشتباه کنند، خیلی سریع اشتباه خود را می‌پذیرند و تمام تلاش خودشان را می‌کنند که دیگر این مدل اشتباهات را تکرار نکنند.
3. اعتماد به نفس، عملکرد شخص را بهبود می بخشد
کسانی که اعتماد به نفس قابل قبولی دارند، معمولاً عملکرد بسیار خوبی هم از خودشان به نمایش می‌گذارند؛ چون این افراد دانش و توانایی بالایی داشته و از طرفی احساس خوبی نسبت به خودشان دارند و زمانی که این عوامل در کنار هم قرار می‌گیرد موجب می‌شود که بازدهی و راندمان یک شخص به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
کسانی که اعتماد به نفسان ضعیف است، همیشه به توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و نقاط قوت خودشان شک می‌کنند و می‌ترسند که نتوانند از پس این کار بربیایند. در نتیجه زمان و انرژی خود را با فکرها و نگرانی‌های بیهوده تلف می‌کنند و دیگر انرژی و زمانی برای افزایش راندمان و بازدهی باقی نمی‌ماند. برعکس افراد دارای اعتماد به نفس اصلاً وقتی صرف نگرانی نمی‌کنند و با تمام قوا روی خودشان کار می‌کنند و به اهدافی که مد نظر دارند می‌رسند.
4. اعتماد به نفس، باعث پذیرش چالش های جدید می شود
یکی از مزایای برخورداری از موهبت و نعمت اعتماد به نفس این است که باعث پذیرش چالش‌های جدید توسط شخص می‌شود. کسی که اعتماد به نفس دارد می‌تواند چالش‌های جدید را خیلی راحت بپذیرد و با آن‌ها کنار بیاید. ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا این افراد از ریسک و تجربه چیزهای جدید نمی‌ترسند؟ پاسخ این است که این افراد هم ترس و واهمه دارند ولی با این وجود به دل مشکلات می‌روند و این گره‌ها را یکی پس از دیگری باز می‌کنند.
5. اعتماد به نفس موجب انعطاف پذیری می شود
یکی دیگر از مزایای مهم اعتماد به نفس این است که انسان را در برابر موانع، شکست‌ها و مشکلاتی که در مسیر موفقیت وجود دارد، انعطاف پذیر می‌کند. شخصی که اعتماد به نفس دارد وقتی شکست خورد یا به مانعی برخورد کرد، مسئله را آنالیز و تجزیه و تحلیل می‌کند و سعی می‌کند خیلی دقیق و با نگرشی درست و منطقی به مسئله نگاه کند. وقتی به مشکلات خود پی برد و نقاط ضعف خودش را پیدا کرد، سعی می‌کند این نقاط ضعف را برطرف کند.
اکنون که با چند مورد از مزایای تقویت و افزایش اعتماد به نفس آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که راه های افزایش اعتماد به نفس را بیان کنیم. عمل به این راهکار باعث می‌شود که ما به فردی با اعتماد به نفس بالا تبدیل شویم و زمینه را برای موفقیت مادی و معنوی خود فراهم کنید.
راه های افزایش اعتماد به نفس
اهمیت افزایش اعتماد به نفس سبب شده است که راهکارهای زیادی برای تقویت اعتماد به نفس بیان شود. در ادامه این بخش از مقاله می‌خواهیم چند مورد از بهترین و کاربردی‌ترین راهکارها را برای افزایش دادن اعتماد به نفس بیان کنیم:
راهکار افزایش اعتماد به نفس
1. خودتان را با دیگران مقایسه نکنید
به هیچ عنوان خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. هیچ انسانی حق ندارد خودش را با انسانی دیگر مقایسه کند؛ زیرا مخلوقات خداوند منحصر به فرد هستند و امکان قیاس بین آن‌ها وجود ندارد. شما به عنوان یک انسان ویژگی‌ها، خصوصیات، نقاط قوت و ضعف مخصوص به خودتان را دارید و دیگران هم همین طور هستند. با این اوصاف دیگر مقایسه کردن واقعاً بی‌معنی است.
از طرفی شما که به تمام ویژگی‌ها و خصوصیات طرف مقابل آگاهی ندارید. شما فقط یک ویترین از او می‌بینید و با تمام نقاط ضعفی و قوتی که از خودتان می‌شناسید، خودتان را با یک ویتری زیبا و چشم‌نواز مقایسه می‌کنید. این کار هیچ پیامدی جز افسردگی، ناامیدی و کاهش اعتماد به نفس ندارد. اگر واقعاً می‌خواهید اعتماد به نفس خودتان را بالا ببرید، از همین الآن با خودتان عهد ببندید که دیگر تحت هیچ شرایطی خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.
2. نقاط قوت خود را بشناسید و آن ها را تقویت کنید
یکی دیگر از راهکارهای بسیار موثر و کاربردی برای افزایش اعتماد به نفس این است که نقاط قوت خودتان را شناسایی کنید. از خودتان بابت داشتن چنین نقاط قوتی سپاسگزار باشید و در نهایت سعی کنید این نقاط قوت را در خودتان تقویت کنید. از طرفی نقاط ضعف خودتان را هم شناسایی کنید و برای بهبود آن‌ها تلاش کنید. اولین گام برای بهبود نقاط ضعف این است که آن‌ها را بپذیرید و سپس برای بهبود آن‌ها تلاش کنید.
3. با خودتان مهربان باشید
یکی دیگر از نکاتی که باید روی آن حساس باشید این است که همیشه با خودتان مهربان باشید و تمام مهر و عطوفتی که در وجودتان هست را خرج خودتان کنید. اگر با خودتان مهربان شوید، به تدریج می‌توانید با دیگران هم مهربان باشید، آن‌ها را درک کنید، با آن‌ها همدلی داشته باشید و در نتیجه روابطی مثبت و سازنده را با آن‌ها شکل دهید.
اگر شما با خودتان مهربان نباشید، همیشه فکر می‌کنید که کافی نیستید و خودتان را کمتر از دیگران می‌بینید. وقتی این اتفاق افتاد، به تدریج از دست خودتان عصبانی می‌شوید و به سمت خشم و افسردگی می‌روید. کسی که از دست خودش ناراضی، خشمگین و ناراحت است، چگونه می‌تواند نسبت به دیگران دلسوز و مهربان باشد؟
4. برای افزایش توانمندی ها و ظرفیت های خود تلاش کنید
یکی از فاکتورهای اعتماد به نفس این است که فرد تصور کند که هم می‌داند و هم می‌تواند. اگر این تصور کاذب باشد، در نهایت خواهید فهمید که دانش و توانایی پایینی دارید. بنابراین سعی کنید دقایقی از روز را به افزایش قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خودتان اختصاص دهید. زمانی که دانش شما زیاد شود، توانایی‌تان هم به تدریج رشد می‌کند و به شخصی توانمند تبدیل می‌شوید و می‌توانید با این دانش دیگران را هم متقاعد کنید که به شما اعتماد کنند. اعتماد به نفس با تلاش کردن ارتباط مستقیم دارد و هر چه تلاشتان برای بهبود توانمندی‌هایتان بیشتر باشد، اعتماد به نفستان هم بیشتر خواهد شد.
برای افزایش اعتماد به نفس خودتان وقت و انرژی بگذارید
در دنیای امروز یکی از مفاهیم بسیار مهم و اساسی، اعتماد به نفس است و کسانی که اعتماد به نفس بالایی دارند معمولاً افراد موفقی هستند و خواسته‌ها و اهداف خودشان را محقق می‌کنند. در صورتی که شما هم می‌خواهید زمینه را برای رشد، پیشرفت و موفقیت واقعی خود فراهم کنید، حتماً باید برای افزایش اعتماد به نفس خود زمان و انرژی صرف کنید.
در صورتی که این مقاله برای شما مفید و ارزشمند بود، پیشنهاد می‌شود مقاله مدیتیشن یا مراقبه را مطالعه کنید. مدیتیشن یا مراقبه یکی از روش‌هایی است که به افزایش آرامش، عزت نفس و اعتماد به نفش شما کمک می‌کند. آیا تاکنون برای افزایش اعتماد به نفس خود زمان گذاشته‌اید؟ از نظر شما بهترین راهکارها برای اعتماد به نفس چیست؟ کمبود اعتماد به نفس در یک زمینه خاص چه آسیب‌هایی به شما زده است؟ لطفاً نظرها و پیشنهادهای خود را با ما و سایر همراهان همیار آکادمی در زیر همین پست به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
-
اعتماد به نفس یکی از مؤلفه‌های مهم بشری و یکی از ابزارهای مهمی است که زمینه را برای موفقیت واقعی ما فراهم می‌کند. کسی که اعتماد به نفس نداشته باشد، نمی‌تواند طعم موفقیت واقعی را در زندگی خود بچشد.
-
1. کاهش انعطاف پذیری 2. کاهش انتقادپذیری 3. مقایسه کردن خودمان با دیگران 4. ندیدن نقاط مثبت خودمان، دیگران و زندگی 5. کاهش ریسک پذیری در انسان 6. عدم توانایی در رسیدن به موفقیت
-
1. خودتان را به هیچ عنوان با دیگران مقایسه نکنید 2. نقاط قوت خود را بشناسید و برای تقویت آن‌ها تلاش کنید 3. با خودتان مهربان باشید 4. برای افزایش دانش و توانمندی‌های خودتان وقت بگذارید
نویسنده
جلال شایان
آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!
تغییر شماره