آشنایی با مفاهیم اصلی گوگل آنالیتیکس

اگر از صاحبان وب‌سایت هستید و یا منبع درآمد شما از یک کسب‌وکار اینترنتی است احتمالاً این دغدغه را دارید که چگونه عملکرد وب‌سایت خود را ارتقا دهید. ساختار درآمدی یک سازمان‌ یا کسب و کار اینترنتی در بخش دیجیتال، نیازمند بررسی و آنالیز دقیق مشتریان خود خواهد بود.  گوگل آنالیتیکس یا شاه کلید آنالیز دقیق مشتریان شما، خدمتی است متمایز از گوگل که می‌توانید با اطمینان و آسانی آن را فراگرفته و در کسب‌وکار خود به کار بندید. گوگل آنالیتیکس کمک می‌کند تا بتوانید از طریق سایتتان فروش بیشتری داشته باشید، اما این مهم، جز با نظارت شما میسر نیست. گوگل آنالیتیکس کمک می‌کند تا کاربران بیشتر و با کیفیت‌تری داشته باشید و نسبت به کاربران و رفتار آن‌ها در سایتتان اطلاعات و داده‌های شفاف‌تری را ثبت کنید که در این مقاله به طور کامل به مفاهیم گوگل آنالیتیکس می‌پردازیم.

گـوگل آنالیتیکس Google Analytics یکی از چندیــن ابــزار گــوگل بــرای انجــام آنالیــز و تجزیه‌وتحلیل بــر روی اطلاعات بی‌شمار وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین اســت. در نــگاه اول، ابــزار یا یــک ســایت معمولــی به‌نظر می‌آید کــه در آن بخش‌های مختلفــی تــدارک دیــده شــده و می‌توان از هرکدام از بخش‌های آن اســتفاده کــرد. امــا وقتــی حرفه‌ای باشــید و بـا قسمت‌های آن به‌طور کامـل آشـنایی پیدا کرده باشید، هیچ‌وقت گوگل آنالیتیکس را بـه یـک سـایت سـاده تشـبیه نخواهید کرد و در حقیقـت آن را از بسـیاری از نرم‌افزارهای پیچیــده در دنیــا قوی‌تر و بهتــر خواهید دانست که می‌تواند نقش بسیار مهمی را در بهینه‌سازی یک وب‌سایت و پیشرفت آن ایفا نماید؛ اما چیزی که گوگل آنالیتیکس را به یک ابزار لازم برای صاحب هر وب‌سایت (اپلیکیشن) تبدیل می‌کند، فقط قدرت غیرقابل‌انکار آن نیست.

گوگل آنالیتیکس یک ابزار رایگان آنالیز وب‌سایت و اپلیکیشن است که با استفاده از آن هر کسب‌وکاری بـرای بـه موفقیـت رسـیدن بایـد عملکـرد کاری خود را تحلیـل کنـد. گــوگل آنالیتیکس ابــزاری اســت کــه بــه کسب‌وکارهای آنلاین ایــن امــکان را می‌دهد کــه جایــگاه و فرایندهــای کاری خــود را اندازه‌گیری و آنالیــز کنند. در طـول فعالیـت خـود در حـوزه آنلاين و کسب‌وکارهای اینترنتـی، بارهـا واژه‌هایی ماننـد گـوگل آنالیتیکس یـا گـوگل آنالیـز را خواهیـد شـنید.

برای شروع به یادگیری کار کردن با ابزار گوگل آنالیتیکس، ابتدایی ترین کار این است که شیوه نصب و راه اندازی آن را بیاموزید که میتوانید در مقاله ای جداگانه و بسیار مفصل در سایت همیار مطالعه کنید و نکات مطرح شده را بکار ببندید.پس از مرحله ی نصب، باید با قسمت های مختلف و کارایی های هر بخش از گوگل آنالیتیکس آشنا شوید که ما قصد داریم در چند بخش، تک تک قسمتها را معرفی کنیم و شما را با کارایی های آن بخش آشنا کنیم.

آشنایی با منوها و مفاهیم اصلی گوگل آنالیتیکس

اگر حساب گوگل آنالیتیکس ایجاد کرده باشید یا شخص دیگری به شما دسترسی داده باشد، در ایتدای ورود به محیط گوگل آنالیتیکس با تصویر زیر روبرو میشوید که منوهای مختلفی دارد و ما به مرور این منو ها را معرفی میکنیم :

در ابتدا که وارد این صفحه میشوید با منوهای مختلفی روبرو هستید که یک به یک معرفی خواهیم کرد.

1. بخش (All Accounts (All Website Data

این کادر مربوط به تمام حسابهای آنالیتیکس است که یا خودتان ساخته اید یا به شما دسترسی داده شده که آمار و ارقام مربوط به یک سایت مشخص را داشته باشید.بنابراین زمانی که روی این منو کلیک کنید، لیستی از حسابهای گوگل آنالیتیکس به شما ارائه میشود که ممکن است از یک سایت تا چندین سایت مختلف باشد.با کلیک بر روی هر کدام از حسابها، منویی جلوی آن باز میشود و با انتخاب گزینه All Website Data شما به صفحه گوگل آنالیتیکس اصلی که مربوط به آن سایت بخصوص هست، راهنمایی میشوید.

2. کادر مروبط به جستجو

برای دسترسی به بخش های مختلف در گوگل آنالیتیکس می توانیم از 2 ابزار استفاده کنیم. یکی از منوهایی که در سمت چپ داشبورد گوگل آنالیتیکس است و دیگری از طریق بخش جستجو که در بالای داشبورد قابل مشاهده است.

3.گزینه Insights 

یکی دیگر از بخش هایی که باید کار با آن را به خوبی بدانیم، بخش Insight است. این بخش جایی است که گوگل آنالیتیکس با استفاده از هوش مصنوعی دیتای ما را پردازش کرده و نسبت به آن داده ها، چشم اندازهایی را برای ما به نمایش می گذارد و همچنین نسبت به عملکرد سایتمان اطلاعاتی را به ما می دهد.

4.بخش Users

همانطور که از نام این کادر پیداست، مربوط به تعداد کاربرانی ست که در بازه ی زمانی مشخصی که خودمان انتخاب کرده ایم به سایت مورد نظر ما سر زده اند و به نوعی از امکاناتی که ما در سایت خودمان برای کاربران تدارک دیده ایم، استفاده کرده اند.

5. بخش Sessions 

یکی از اولین چیزهایی که بعد از باز کردن گوگل آنالیتیکس توجه شما را به خود جلب می‌کند، عدد session است.سوالی که در مورد این آیتم وجود دارد این است که session در گوگل آنالیتیکس چیست ؟ این عدد نشان دهنده چه چیزی است و چه زمانی ایجاد می‌شود؟ کاربرد آن چیست؟ اهمیت آن در تحلیل‌های آماری وب‌سایت شما چه خواهد بود؟

همانطور که قبل‌تر توضیح دادیم، وقتی یک کاربر وارد وب سایت شما می‌شود؛ یک عدد به عدد User شما اضافه می‌شود.اگر همین کاربر در روز چندین بار وارد وب‌سایت شما شود باز هم فقط و فقط همان یک عدد برای تعداد User منظور می‌شود و آنالیتیکس عدد جدیدی این عدد در بازه زمانی مشخص شده اضافه نخواهد کرد.اگر بخواهیم یک معادل فارسی برای کلمه Session در زبان فارسی انتخاب کنیم، مرتبط‌ ترین کلمه‌ای که ما در لرن مارکتینگ از آن استفاده می‌کنیم، کلمه‌ی «جلسه» است.وقتی یک کاربر به هر طریقی وارد وب‌سایت شما شود، برای او یک Session یا جلسه و یک عدد User برای او تعریف می‌شود.حال اگر کاربر صفحه وب‌سایت شما را ببندد و یا طی ۳۰ دقیقه بعدی در سایت شما هیچ‌گونه فعالیتی (حتی اسکرول کردن) نداشته باشد، Session او خاتمه می‌یابد.

در صورتی که کاربر دوباره وارد وب‌سایت شما شود، دوباره برای او یک سشن جدید ایجاد می‌شود ولی به عدد User گوگل آنالیتیکس اضافه نمی‌شود.بدین ترتیب همواره عدد session از عدد User یک وب سایت بیش‌تر خواهد بود.

6.بخش Bounce Rate 

در جواب سوال Bounce Rate چیست می‌توان به راحتی گفت معنای لغوی آن نرخ پرش است و تعریف آن به صورت کلی چنین است: به درصدی از کاربرانی اشاره دارد که فقط یک صفحه از سایت را مشاهده می‌کنند و سپس از آن سایت به هر دلیلی خارج می‌شوند و هر چه درصد آن کمتر باشد اصولا بهتر است و به معیار حضور زمانی بازدید کننده در سایت بستگی ندارد. اگر بخواهیم از نگاه گوگل آنالیتیکس نرخ پرش(نرخ گریز) را تعریف کنیم شاید بتوان گفت کمی مفهوم، دقیق تر منتقل می شود، از نگاه گوگل اگر کاربری فقط یک Interaction داشته باشد، Bounce Rate برای آن کاربر ایجاد می‌شود. Interaction به معنی “تعامل” است و اگر بخواهیم اشاره کنیم که چه چیزی شامل Interaction می‌شود، میتوان به موارد زیر اشاره داشت:

• Pageviews(بازدید صفحات)
• Event(رخداد)
• Transaction(داد و ستد یا تبادل)

اگر فقط یکی از سه مورد بالا توسط کاربر رخ دهد در گوگل آنالیتیکس نیز یک Bounce rate ایجاد می‌شود. اما اگر بخواهیم تعریف هر یک از عنصر بالا که اشاره شد را از نگاه گوگل آنالیتیکس ارائه کنیم، بشرح زیر خواهد بود:

Pageviews

همان تعریف قدیمی Bounce Rate را همراه دارد، اگر یک Pageviews توسط بازدیدکننده صورت پذیرد به این معنا است که آن بازدیدکننده یک صفحه از سایت را مشاهده کرده است.حالا باید توجه داشت، زمانی Pageviews باعث می‌شود Bounce rate رخ ندهد که دو Pageviews و یا بیشتر توسط کاربر انجام شود، یعنی اگر بازدید کننده دو صفحه و یا بیش از دو صفحه را در سایت مشاهده کند دیگر Bounce rate یا نرخ پرش رخ نمیدهد و پس این نرخ بالا نمی‌رود. حتما میدانید که هر چقدر نرخ پرش بالاتر باشد بدتر است. (البته همیشه به این شکل نیست).

Event

به رفتارهایی گفته میشود که توسط کاربر در سایت ثبت می‌شود و با Event های رویدادی که به شکل دورهمی، کلاس و یا همایش برگزار می‌شوند، تفاوت دارد. Event ها اصولا باید توسط شما در سایت تعریف شوند و ابزار گوگل آنالیتیکس خود نیز به شکل پیش فرض Event ندارد و شما باید به کمک ابزار قدرتمند Google Tag Manager که به اختصار GTM گفته می‌شود، بتوانید Event های لازم را در سایت خود تعریف کنید.

اگر تا به حال شما از GTM استفاده نکردید پس Eventها در Bounce rate شما تاثیری نخواهند داشت. ولی به شکل کلی بدانید که اگر Eventها به همراه Hit ارسال شوند می‌توانند روی Bounce Rate تاثیر داشته باشند و آن را کمتر کنند. و اگر بدون Hit تنظیم شود تاثیری روی Bounce rate نخواهند داشت. شاید بپرسید Hit چیست؟ یک سری داده های کوچک متنی هستند که از سمت کد موجود گوگل آنالیتیکس در سایت ما به سرورهای اصلی گوگل آنالیتیکس ارسال می‌گردند .

بنابراین ما متوجه شدیم که خودمان می‌توانیم با Eventها باعث تغییر Bounce rate  شویم ولی تغییر Bounce rate در گوگل آنالیتیکس تاثیری در سئو و بهبود سایت در نتایج گوگل نخواهد داشت. آماری که در گوگل آنالیتیکس به شما نشان داده می‌شود صرفا برای آگاهی شما است، بنابراین سعی بر آن نداشته باشید که با تعریف Event دارای Hit آمار Bounce rate را کاهش دهید، چرا که این عمل صرفا شما را به مسیری نادرست هدایت می‌کند و باعث فریب شما در آنالیز کردن داده‌های سایتتان می‌شود.

Transaction

Transaction را می‌شود گفت یک نوع Pageviews است ولی در صفحات خرید یک محصول، به عبارتی وقتی کاربری قصد خرید یک محصول را داشته باشد به سبد خرید (cart) مراجعه کرده و سپس به صفحه پرداخت (checkout) می‌رود و بعد از آن پرداخت را صورت می‌دهد. به همین منظور برای طی کردن این مسیر (مسیر کاربر در گوگل آنالیتیکس را Flow گویند) نیاز هست به صفحات مختلف برود و این یعنی Pageviews یا همان transaction رخ دادن. طبیعتا عمل transaction باعث میشود که نرخ پرش رخ ندهد به عبارت دیگر باعث کاهش Bounce Rate خواهد شد.

7. بخش Session Duration

همانطور که پیش تر با مفهوم Session آشنا شدید، وقتی یک کاربر به هر طریقی وارد وب‌سایت شما شود، برای او یک Session یا دوره تعریف میشود.بطور خلاصه اگر بخواهیم بگوییم برای محاسبه میانگین زمان دوره، گوگل آنالیتیکس زمان دوره ها را در تاریخی که مشخص کرده اید جمع کرده و این مقدار را بر مجموع تعداد دوره ها تقسیم می کند. یعنی در واقع ، گوگل آنالیتیکس به ما یک میانگین در بازه زمانی مشخص شده ارائه میکند.

8. بخش Active Users Right Now

آماری که در این قسمت ارائه می‌شود، مربوط به تعداد کاربرانی ست که در همین لحظه و بصورت برخط داخل سایت ما حضور دارند و مشغول بازدید از صفحات مختلف می‌باشند

9. بخش Top Active Pages

در این قسمت صفحاتی از سایت را به ما معرفی میکند که در همین لحظه بیشترین کاربر بصورت بر خط در این صفحات مشغول فعالیت هستند.

10.بخش RealTime

منظور از Real Time گزارش در لحظه است. یعنی در این بخش می‌توانید وضعیت سایت خود را در لحظه مشاهده کنید. در این بخش، گوگل آنالیتیکس گزارش های گوناگون و متنوعی به شما ارائه می‌کند، مانند: نمای کلی از وضعیت حال حاضر سایت(Over View)، موقعیت جغرافیایی کاربرانی که در حال حاضر در سایت مورد نظر ما حضور دارند، گزارشی مبتنی بر اینکه کاربرانی که در حال حاضر در سایت ما حضور دارند از چه منبعی آمده اند یعنی از طریق جستجو در گوگل سایت ما را پیدا کرده اند یا با آدرس مستقیم یا از طریق دیگر و قابلیت های دیگر که در مقالات آینده به صورت مفصل به آنها خواهیم پرداخت.

11. بخش مربوط به Audience

این بخش از گوگل آنالیتیکس هم مانند سایر بخش ها، میتواند اطلاعات بسیار دقیقی و حیاتی از کاربران به شما ارائه دهد. بعنوان مثال علاقه مندی هر کاربر به چه صورتی ست یا مدت زمان حضور کاربر در سایت شما چقدر بوده یا چه کاربرانی بعد از اینکه یکبار از سایت شما دیدن کرده اند، دوباره به سایت شما سر زده اند یا در یک بازه زمانی که خودتان مشخص میکنید چه تعداد کابر فعال داشته اید و … . که همگی قابلیت های بسیار کاربردی هستند که به شما بعنوان وبمستر این امکان را خواهند داد که کاربران سایت خودتان را بهتر رفتار شناسی کنید. این موضوع هم در مقالات بعدی کاملا شرح داده خواهد شد.

12. بخش Acquisition 

این قسمت اطلاعات جامعی در مورد نحوه جذب کاربران به ما می‌دهد. اطلاعاتی مثل این که کاربران از چه طریقی به سایت آمده‌اند یا از چه طریقی تبدیل شده‌اند. مثلا میتوانیم آمارهای دقیقی بدست آوریم که چه تعداد کاربران ما از طریق Landing Page به ما مراجعه کرده اند یا می‌توانید تمامی اطلاعات مربوط به کمپین‌های مختلفی را که برگزار کرده‌اید مشاهده کنید. مثلا می‌توانید ببینید چند نفر از طریق کمپین‌های تبلیغات پیامکی جذب شده‌اند و از میان آن‌ها چند نفر به مشتری تبدیل شده‌اند.

13. بخش Behavior 

مهمترین هدف گوگل ایجاد یک تجربه مناسب و خوشایند برای کاربران است. این موتور جست‌وجو می‌خواهد سایت‌هایی در رتبه‌های بالا قرار بگیرند که مورد علاقه مخاطبان باشند و مفیدترین اطلاعات را به آن‌ها ارائه دهند. تمامی ابزارهایی که گوگل در اختیار وبمسترها قرار می‌دهد، به نوعی در خدمت همین هدف هستند.

پس از شناخت مخاطبان در بخش Audience، نوبت به بررسی رفتار آن‌ها می‌رسد. گزارش Behavior در گوگل آنالیتیکس اطلاعات لازم را در این زمینه در اختیارتان می‌گذارد. اطلاعاتی از قبیل این که از چه صفحاتی بازدید کرده‌اند، نرخ پرش چقدر بوده است، چقدر با سایت تعامل داشته‌اند. در این گزارش شما نمودارهایی خواهید دید که به شما اعلام میکنند که هر کاربر ابتدا به کدام صفحه وارد شده و بعد از آن به کدام صفحه و بعد مسیرش چگونه ادامه پیدا کرده است. مثلا در این بخش میتوانید متوجه شوید پربازدیدترین صفحات سایت کدام موارد هستند؟مدت زمان حضور کاربران در آن صفحات چقدر بوده است؟ حتی میتوانید در بخش Behavior سرعت لود شدن صفحات خود را ببینید تا اگر مشکلی وجود داشته باشد، آن را پیگیری کرده و رفع نمایید.

14. بخش Conversions

یکی از مهمترین مراحل در آنالیز سایت، به ویژه سایت‌های فروشگاهی، تحلیل تبدیل‌ها است. ممکن است بخواهید وضعیت تبدیل بازدیدکننده به کاربر یا تبدیل کاربر به مشتری را در وب سایت خود بررسی کنید. گزارش Conversions در گوگل آنالیتیکس این کار را برای‌تان انجام خواهد داد. این بخش می‌تواند در تحلیل عملکرد کسب‌وکار به شدت موثر باشد اما متاسفانه کمتر از گزارش‌های دیگر مورد توجه قرار می‌گیرد. برای آشنایی هر چه بیشتر با این بخش، مقالات بعدی را دنبال کنید تا بتوانید با قابلیتهای مهم این بخش از آنالیتیکس هم آشنا شوید.

15. بخش Attribution 

چند وقت پیش بود که در گوگل آنالیتیکس بخش جدیدی به اسم اتریبیوشن Attribution اضافه شد. طبق توضیحات خود گوگل، با استفاده از این ویژگی می‌توانید تبلیغات را بهتر توزیع کنید و دید بهتری نسبت به مشتری‌ها و عملکرد کمپین‌های دیجیتال مارکتینگ داشته باشید. اما اتریبیوشن آنالیتیکس چطور به شما برای بهبود عملکرد تبلیغات و رصد کردن کاربران کمک می‌کند؟ در مقالات بعدی بصورت کامل، انواع مدل‌ها و ویژگی‌های اتریبیوشن را توضیح می‌دهیم. بعد از آن می‌توانید اتریبیوشن آنالیتیکس را در کمپین‌های تبلیغاتی بعدی استفاده کنید و نرخ تبدیل مخاطب به مشتری را افزایش دهید.

16.بخش Discover

این قسمت یک راهنمای کامل به زبان انگلیسی برای یادگیری گوگل آنالیتیکس در اختیارتان می‌گذارد. که البته با توجه به آموزش هایی که در سری مقالات همیار ، برایتان تدارک دیده ایم، عملا خودتان کامل با بخش های مختلف و کارایی های آنها آشنا خواهید شد.

17. بخش Admin 

این قسمت هم که همانطور از نامش پیداست، مربوط به کارهای مدیریت حساب گوگل آنالیتکس ست. کارهایی از قبیل دسترسی دادن به دیگران، ایجاد حساب آنالیتیکس جدید و … 

18. بخش Customization 

این بخش چهار قسمت دارد:

• در قسمت Dashboards می‌توانید یک میز کار شخصی سازی شده برای خود بسازید.
• در قسمت Custom Reports گزارش‌های شخصی با معیار و متریک‌های مشخص یا برای رویدادهای مشخص می‌سازید.
• در قسمت Saved Reports میتوانید تمامی گزارش‌هایی را که قبلا ذخیره کرده‌اید، ببینید.
• در قسمت Custom Alerts هشدارهای شخصی تعریف می‌کنید. مثلا مشخص می‌کنید اگر میزان فروش به حد مشخصی رسید یک ایمیل برایتان ارسال شود.

آیا به خوبی مفاهیم اصلی گوگل را یاد گرفتید؟

در این مقاله تلاش شد که شما با بخش های مختلف گوگل آنالیتیکس بصورت ابتدایی آشنا شوید، یعنی اینکه به صورت کلی بدانید که هر بخش، قرار است چه اطلاعات مفید و موثری در اختیار شما قرار دهد. بعد از آشنایی ابتدایی و کلی با بخش های مختلف گوگل آنالیتیکس، حالا وقت آن می‌رسد که بصورت مفصل و با جزئیات بیشتر با هر بخش آشنا شوید تا اینکه بتوانید بهترین و بیشترین اطلاعات ممکن را از هر بخش استخراج کنید. حتما بعد از دانستن این اطلاعات موثر، متوجه خواهید شد که استفاده‌ی درست و بهینه از این اطلاعات تا چه حد میتواند شما را در بهبود وضعیت سئو و صد البته بهبود مسیر کسب و کار اینترنتی مد نظرتان، یاری نماید. پس به شما توصیه میکنیم حتما سری مقالات مربوط به آموزش بخش‌های مختلف گوگل آنالیتیکس را از دست ندهید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ آیا توانسته‌اید به خوبی با مفاهیم گوگل آنالیتیکس آشنا شوید؟ پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله‌ی «آموزش نصب گوگل آنالیتیکس» را مطالعه کنید و نظرات خودتان را با ما و همراهان همیار آکادمی در زیر همین پست به اشتراک بگذارید.

نویسنده وهاب نادری

من مهندس معدن هستم و با اینکه یک طرح ثبت شده در سازمان نخبگان دارم در حوزه آی تی فعالیت میکنم و مدت ها مدیریت محتوا، تولید محتوا و سئو انجام داده ام.