بر کسی پوشیده نیست که برای موفقیت در هر کاری نیاز به نظم و ترتیب جزو اصلی‌ترین نیازها است. این روزها که کار در فضای مجازی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، باید توجه کنیم که برای موفق شدن در این فضا هم نیازمند نظم هستیم. یکی از کارهای مهم و اصلی که در فضای مجازی و در بستر اینترنت با استقبال بسیار زیادی مواجه شده است بحث بازاریابی محتوا (Content Marketing) است. تولید محتوا و در پی آن بازاریابی محتوا بسیار جدی‌تر از قبل درحال رشد هستند. برای کسب موفقیت در این عرصه ابزار و شاخصه‌های مهمی وجود دارند که غفلت از هرکدام آنها، می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه ما در زمینه تولید و بازاریابی محتوا به شمار بیاید. در این مقاله قصد داریم به یکی از مهمترین مقوله‌های Content Marketing بپردازیم. مبحث تقویم محتوا Content Calendar موضوع اصلی مقاله ما خواهد بود.
تقویم محتوا چیست؟
آمار عجیبی را برخی از کارشناسان عرصه بازاریابی محتوا اعلام می‌کنند که اصلا نشانه خوبی نیست. متاسفانه برخی از این آمارها می‌گویند که 63% از کسب‌وکارها برای تولید محتوا، استراتژی مشخص و معین ندارند؟ این یک واقعیت تلخ در زمینه تولید و بازاریابی محتوا است. همین دلیل، طبیعتاً نباید تعجب کنیم که تلاش‌های بسیار از افراد که در این حوزه فعال هستند، راه به جایی نبرده یا به مقصدی که لیاقت و پتانسیلش وجود دارد، نمی‌رسند. این آمار وقتی دیده می‌شود، اهمیت تقویم محتوا، اهمیت خودش را بیش‌ازپیش نشان می‌دهد.
تقویم محتوا (همچنین به‌عنوان تقویم تحریریه نیز شناخته می‌شود) یک برنامه مکتوب برای انتشار محتوای آینده است. به عبارتی تقویم محتوا یک ابزار مؤثر برای برنامه‌ریزی و سازماندهی مطالبی که در آینده قرار است، خلق و منتشر شوند، خواهد بود. این تقویم، ستون‌های ثابتی دارد که البته محتوای این ستون‌ها، می‌تواند با توجه به ماهیت و شرایط هر کسب‌وکار متفاوت بوده و به شما می‌گوید که هر محتوا را کِی و کجا باید منتشر نمایید.
چرا تقویم محتوا بسیار مهم است؟
اگر وبلاگ یا سایت شما برایتان جنبه سرگرمی دارد که برای انتشار یک پست گاه‌به‌گاه از آن استفاده می‌کنید، پس می‌توانیم بگوییم که شما نیازی به تقویم محتوا ندارید. اما اگر از تولید و بازاریابی محتوا برای رونق کسب‌وکار آنلاین خود استفاده می‌کنید، سازماندهی و نظم برای شما نقش کلیدی خواهد داشت. در این قسمت، 3 دلیل عمده و مهم را برای شما بازگو خواهیم کرد تا بیش‌ازپیش بدانید برای چه اصرار داریم که تقویم محتوا داشتن بسیار مهم است:
- یک تقویم محتوا به شما اطمینان می‌دهد که همه کارهای مربوط به محتوای مورد نظرتان در عمل اتفاق خواهد افتاد. شاید نیاز به توضیح نداشته باشد که اگر در برنامه محتوایی خود بی‌نظم باشید، ممکن است برخی از موضوعات را فراموش کنید. مثلا برخی از محتواها تولید نشوند یا در زمان مناسب خود منتشر نشده و فرصت سوزی برای شما رخ بدهد. حتی ممکن است فراموش کنید که یک مقاله قدیمی را در زمان مناسب خودش آپدیت کنید.
- داشتن تقویم محتوا، همکاری بین اعضای تیم را آسان می‌کند. اگر شما یک نفره محتوای وب‌سایت خود را مدیریت می‌کنید، ممکن است در وهله اول نیاز به تقویم محتوا زیاد به چشم نیاید (البته به معنی نیاز نداشتن به تقویم محتوا نیست) اما اگر کارمندان یا محتوانویس‌هایی به تولید محتوای شما کمک می‌کنند، پس شما به تقویم محتوا نیاز دارید تا همه اعضای گروه آن را پیش روی خود داشته باشند تا همکاری به بهترین شکل پیش برود.
- یک تقویم محتوا به شما یک تصویر کلی از آینده ارائه می‌کند. به عنوان مثال، ما از تقویم محتوا استفاده می‌کنیم تا مطمئن شویم که یک سری مطالعات موردی را به یک باره منتشر نمی‌کنیم بلکه به‌صورت موردی و در زمان مناسب، کار انتشار انجام خواهد شد. همچنین تقویم محتوا کمک می‌کند تا در مورد یک موضوع، دو مقاله توسط دو فرد متفاوت، تولید نشود و به عبارتی از انجام کارهای تکراری جلوگیری می‌شود. به این ترتیب، می‌توانیم کل استراتژی بازاریابی محتوا خود را برای چند ماه آینده در یک صفحه مشاهده کنیم.
قالب های تقویم محتوا کدام است؟
طراحی یک تقویم محتوایی در وهله اول به خلاقیت شما و رعایت المان‌های آن برمی‌گردد. با این حال دو روش پرطرفدار برای قالب‌بندی تقویم محتوا وجود دارد که هریک را به اختصار معرفی و بررسی خواهیم کرد:
Kanban
Kanban یک واژه ژاپنی است که به معنای بیلبورد است. سیستم برنامه‌ریزی کان‌بان در کارخانه تویوتا و برای مدیریت کارها به وجود آمد. کان‌بان یک سیستم دیداری برای مدیریت کردن کارها است که فرایند انجام کار و خود وظایف را هم‌زمان به اعضای تیم نمایش می‌دهد. هدف این سیستم، شناسایی مشکلات و نیازها حین انجام کار و پاسخ دادن به آنها است؛ به‌گونه‌ای که بهینه‌ترین و باکیفیت‌ترین نتیجه از این فرآیند حاصل گردد. اما روش کار در این قالب چگونه است: کان‌بان از تعدادی ستون تشکیل شده و هر ستون یک مرحله از فرایند انجام کار را نمایش خواهد داد. در یک کان‌بان کلاسیک، سه ستون وجود دارد:
- To Do: کارهایی که برای انجام دادن داریم.
- Doing: کارهایی که در حال انجام دادن آن هستیم.
- Done: کارهایی که انجام شده و به پایان رسیده‌اند.
عضو دیگر سیستم کان‌بان تعدادی کارت است که هرکدام یکی از کارهایی که تیم باید انجام دهد را نشان می‌دهند. کارت‌ها قابلیت این را دارند که از ستونی به ستون دیگر جابه‌جا شوند. مثلاً در کان بان کلاسیک، یک کارت ابتدا در ستون to do قرار می‌گیرد. هنگامی که شخصی مسئولیت انجام آن را به عهده می‌گیرد به ستون doing رفته و پس از اتمام و تایید کار نیز به ستون done منتقل خواهد شد. نام اعضای تیم، تاریخ انجام کار و … هم روی کارت‌ها به صورت برچسب نمایش داده می‌شود.
نمونه ای از Kanban
Gantt Chart
هنری گانت در اوایل قرن ۲۰ میلادی نخستین نمودار Gantt یا گانت چارت را طراحی کرد. این روش مدیریت تقویم محتوایی در واقع یک نمودار میله‌ای است که از محور عمودی برای نشان دادن کارها و محور افقی برای نمایش گذر زمان استفاده می‌شود. خطوط میله‌ای که در این نمودار رسم می‌شوند، نشان می‌دهند که هر کار چه مقدار از بازه زمانی انجام شدنش را سپری کرده است. نمودار Gantt بخصوص برای این که بدانید چقدر زمان تا مهلت نهایی انجام هر کار باقی‌مانده، بسیار کاربرد دارد.
اگر بخواهیم در مورد روش کار در این قالب‌بندی صحبت کنیم باید اشاره کنیم که ابتدا محور عمودی را تقسیم‌بندی کرده و به هر واحد آن یک کار یا وظیفه را نسبت می‌دهید. محور افقی نیز زمان را به شما نشان می‌دهد. تعداد روزهای لازم برای انجام کار را با یک رنگ مشخص می‌کنید و پس از پایان هر کار، میزان زمان واقعی که صرف آن شده را نیز با یک رنگ متفاوت نمایش خواهید داد. به این ترتیب به‌تدریج تخمین‌های درست‌تری را برای میزان زمان لازم برای انجام هر کار به دست می‌آورید.
Gantt Chart
چه ابزارهایی برای ایجاد تقویم محتوا وجود دارد؟
شاید ساده‌ترین کار برای ایجاد تقویم محتوا استفاده از یک وایت برد و تعدادی برچسب باشد تا در محل کارتان نصب کنید و از آن استفاده کنید اما تصور کنید که همه اعضای تیم محتوای شما در یک مکان حضور ندارند. مثلا برخی از آنها به‌صورت دورکاری یا پروژه‌ای با شما همکاری دارند. در این صورت دیگر نمی‌توان گفت که همه اعضای تیم به تقویم محتوا دسترسی خواهند داشت. پس در اینجا ابزارهای آنلاین به کمک شما خواهد آمد. می‌توان گفت که سازوکار تمام این ابزارها تقریبا به یک‌شکل است و با تسلط بر یکی از آنها می‌توانید از بقیه نیز به‌راحتی استفاده کنید و تقویم محتوای مورد نظرتان را ایجاد کنید. در ادامه این بخش به برخی از مهمترین این ابزارها خواهیم پرداخت:
Asana
Asana ابزاری است که می‌توانید از آن برای مدیریت تقویم محتوایی به‌راحتی استفاده کنید. مزیت آن نسبت به برخی دیگر از ابزارهای موجود این است که انواع قالب‌ها برای کارهایی مانند بازاریابی، محتوا و … در اختیار شما می‌گذارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید یا اینکه یک قالب خالی انتخاب کرده و به‌دلخواه تغییرش بدهید. Asana همچنین به شما اجازه می‌دهد که کارها را در قالب لیست، تقویم و … ببینید. استفاده از نمودارهای گانت در نسخه غیررایگان آن امکان‌پذیر خواهد بود.
Asana
Trello
به اعتقاد بسیاری از کاربران، ترلو (Trello) را می‌توان ساده‌ترین و خوش‌آب‌ورنگ‌ترین ابزار آنلاین برای مدیریت تقویم محتوا به شمار آورد. این سایت به شما اجازه می‌دهد که تیم‌سازی کرده و برای هر تیم فضاها یا بردهای جداگانه برای پیش‌بردن کارها در نظر داشته باشید. محیط Trello بر اساس قالب کاری کان‌بان ساخته شده و به شما اجازه استفاده از تگ‌ّهای رنگی، چک‌لیست، تقویم و آپلود فایل را خواهد داد. محیط هر برد در Trello را می‌توانید به‌دلخواه شخصی‌سازی نمایید تا فضای آن با فضای کاری شما شباهت بیشتری پیدا کند.
شاید تنها اشکال Trello این باشد که در نسخه رایگان امکان استفاده از تعداد نامحدود برد برای هر تیم را به شما نخواهد داد که این مشکل را می‌توانید با تشکیل تیم‌های مختلف یا ساخت برد جداگانه و سپس عضو کردن اعضا کاملا حل کرده و مرتفع کنید.
Trello
Airtable
محیط Airtable نسبت به دو ابزار قبلی محیط جدی‌تری دارد. مزیتش این است که به شما اجازه می‌دهد به صورت کاملاً حرفه‌ای از قالب کان‌بان استفاده کنید و به تمام فوت و فن‌های آن آشنا شوید. هرچند شاید در نگاه اول چندان User Friendly (کاربر دوستانه) نباشد و مسلط شدن به آن مدتی از شما زمان بگیرد.
Airtable
Zenkit
اگر از قالب‌های کان‌بانی (سه گزینه قبلی) خسته شده‌اید، Zenkit یک گزینه عالی برای شما خواهد بود. این ابزار مدیریت تقویم محتوا به شما اجازه می‌دهد تا از Mind Map (نقشه ذهنی) و نمودارهای سلسله مراتبی نیز بهره ببرید. البته که استفاده از تقویم و تاریخ برای مدیریت کارهای شما مهم است، اما خیلی خوب می‌شود اگر بتوانید مراحل انجام کارها را با استفاده از این امکانات ترسیم نمایید.
Zenkit
مراحل اصلی تهیه تقویم محتوا کدام هستند؟
حالا که با اهمیت وجود یک تقویم محتوا برای رسیدن به اهدافی که در بازاریابی محتوا برای خود و کسب‌وکار موردنظرمان ترسیم کرده‌ایم، آشنا شدید، نوبت به آن می‌رسد که مراحل تهیه و تدوین یک تقویم محتوا را با هم یک‌به‌یک مرور کرده و پیش برویم. مراحل تهیه تقویم محتوا عبارت‌اند از:
1- تعیین مخاطب هدف
قبل از طراحی و تهیه تقویم محتوایی، باید بدانید که مخاطبان شما چه کسانی هستند؟ در چه گروه سنی قرار دارند؟ چه نوع محتوایی برای آنها جذاب و قابل‌استفاده خواهد بود؟ چه زمانی از شبانه‌روز و چه روزی از هفته بیشتر شبکه‌های اجتماعی و اینترنت را جستجو می‌کنند؟ اگر بخواهیم واضح‌تر و مشخص‌تر بگوییم، در اولین مرحله و قبل از طراحی تقویم محتوا باید پرسونای مخاطب (شخصیت شناسی مخاطب) را تعیین کنیم.
2- تعیین نوع و میزان محتوای موردنیاز
باید بررسی کنید و ببینید هر یک از اعضای تیم تولید محتوای شما مانند نویسندگان، طراحان گرافیک، ویراستارها و … به طور روزانه، هفتگی یا ماهانه، بدون آنکه به کیفیت کارشان لطمه‌ای وارد شود، چقدر توانایی تولید محتوای با کیفیت را دارند؟ غیر از تولیدکنندگان محتوا و افرادی که عهده‌دار وظیفه‌ی توزیع آن هستند، داشتن متخصصانی که در زمینه‌ی انتخاب موضوع هم مهارت زیادی دارند، بسیار مهم است. اگرچه این افراد مستقیماً در فرایند تولید محتوا دخالت نمی‌کنند اما می‌توانند دیدگاه‌های ارزشمندی را در مورد طیف متنوعی از موضوعات مرتبط و درعین‌حال استراتژیک ارائه کنند.
3- مشخص کردن بسترهای انتشار و اولویت هر یک از آنها
در این مرحله باید مشخص کنیم قصد داریم در چه محل‌هایی محتوای مورد نظرمان را منتشر کنیم؟ به یاد داشته باشید که تمام مخاطبان شما از تمام شبکه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنند! همیشه لازم نیست از همه شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید و گاه می‌توانید از شبکه‌های کم‌استفاده‌تر، صرف نظر کنید.
4- مشخص کردن هدف و معین کردن شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
هر برنامه‌ریزی از جمله طراحی تقویم محتوایی اگر بدون هدف صورت بگیرد، بی‌نتیجه خواهد بود. زمانی که برای تقویم محتوا برنامه‌ریزی می‌کنید، باید بدانید که در انتهای یک دوره استفاده از تقویم قرار است به چه اهدافی دست پیدا کنید. تعیین KPI در اینجا به شما کمک بزرگی خواهد کرد. تعیین ROI، نرخ تبدیل، تعداد فالوور و تعداد بازدید از جمله KPI های مناسب در این زمینه به شمار می‌روند.
5- مشخص کردن محتوای تقویم
باید تعیین کنید که قرار است چه جزئیاتی را در قالب تقویم محتوا ثبت کنید. برخی از اطلاعات اساسی که باید در این بخش مد نظر شما باشند، عبارتند از: تاریخ انتشار، کلمه کلیدی، نام نویسنده، موضوع و عنوان بستری که قرار است محتوا در آن منتشر شود و …
6- تعیین کردن فراوانی یا میزان تکرار هر نوع از محتوا
مثلا در این تقویم محتوا پیش بینی کنیم که در یک دوره 3 ماهه قرار است تعداد پست‌های وبلاگ ما چقدر باشد؟ از بین این پست‌ها می‌توانید 4، 5 یا 6 مطلب را به‌عنوان پست مهمان، برای انتشار روی وب‌سایت‌های معتبر دیگر انتخاب در نظر بگیرید. بطور خلاصه باید گفت که در این مرحله محتواها را از لحاظ تعداد و مقدار تکرار شدن در سایر پلتفرم‌ها یا وب‌سایت‌های دیگر بررسی می‌کنیم.
7- نهایی کردن موضوعات محتوا
چند ساعت را برای برگزاری یک جلسه‌ی طوفان فکری، در نظر بگیرید و در این جلسه، مدت‌زمان مشخصی را به تعیین موضوع هر محتوا اختصاص دهید تا جلسه از چارچوب از پیش تعیین‌شده، خارج نگردد. پس از به نتیجه رسیدن، تقویم محتوا را با موضوعات نهایی و سایر جزئیات لازم، پُر کنید.
8- تعیین کردن یک ابزار مناسب برای تقویم محتوا
همانطور که با ابزارهای مناسب برای تهیه تقویم محتوا آشنا شدید، یکی از ابزارهایی که خودتان احساس راحتی بیشتری می‌کنید را برای تهیه تقویم محتوا در نظر بگیرید.
9- در نظر گرفتن فضای لازم را برای محتوای فوری و شرایط خاص
تقویم محتوا نباید یک برنامه‌ی زمانی خشک باشد. این تقویم باید به اندازه‌ی کافی انعطاف‌پذیر بوده و بتواند نیازهای فوری در ارتباط با محتواهای خاص را برآورده سازد. همکاری با سایر رهبران صنعت یا پیدایش ناگهانی یک روند یا پدیده مهم از مواردی هستند که انتشار خارج از برنامه‌ی یک محتوای ویژه روی وبلاگ یا ارسال مطلب به‌عنوان پست میهمان را به یک ضرورت تبدیل خواهد کرد. بنابراین همواره از وجود زمان و منابع کافی برای مواجهه با چنین موقعیت‌هایی و استفاده‌ی بهینه از آنها، اطمینان حاصل کنید.
10- آغاز تولید و منتشر کردن محتوا
در آخرین مرحله، می‌توانید کار با تقویم محتوایی را آغاز کنید! این مرحله شامل تولید محتوا و انتشار منظم آن است. تلاش کنید تا حد امکان به این تقویم وفادار بمانید.
کدام روش و ابزار تهیه تقویم محتوا برای ما مناسب‌تر است؟
انتخاب روش و ابزار محتوا با توجه به چند عامل انتخاب می‌شود و این که چه روشی برای شما مناسب‌تر است به این چند عامل بستگی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- ماهیت کاری که انجام می‌دهید.
- نوع محتواهایی که قرار است تولید کنید.
- روحیه خود شما نیز مهم است.
پیشنهاد ما این است که با یک تقویم و پلتفرم ساده شروع کنید و با آزمون و خطا، تقویم محتوایی ایده‌آلتان را به تدریج تهیه کنید.
یک تقویم محتوایی مسیر هدف شما را روشن می کند
تولید محتوای منظم یکی از مهمترین بخش‌های بازاریابی محتوا است. مهمترین قدم برای داشتن محتوایی باکیفیت و انتشار منظم آن تنظیم یک تقویم محتوا است. در نظر داشته باشید که شما قبل از تدوین تقویم محتوا باید هدف خود را به خوبی مشخص کنید. سپس مخاطبان را شناسایی کرده و با ویژگی‌های آنها آشنا شوید. در انتها با تدوین استراتژی محتوا باید کار خود را تکمیل نمایید. تنظیم تقویم محتوا کار سختی نیست. با کمی زمان گذاشتن می‌توانید یک تقویم محتوای خوب داشته باشید تا نتیجه کار تولید محتوای شما بهبود پیدا کند. فقط کافیست یک ابزار انتخاب کنید و نکاتی که در این مقاله در بخش‌های مختلف بیان کردیم را رعایت کنید.
در پایان باید اشاره کنیم که توضیحات ما پیرامون اهمیت تهیه تقویم محتوا به‌وضوح نشان می‌دهد که چرا باید تقویم را به بخش جدایی‌ناپذیری از تلاش‌هایتان در حوزه‌ی بازاریابی محتوا تبدیل کنید. با استفاده از یک تقویم محتوا می‌توانید، زیربنای مناسبی برای تولید محتوا فراهم ساخته و ضمن تسهیل فرایند خلق، توزیع و ترویج محتوا، سازوکار یکپارچه‌ای برای تجزیه‌وتحلیل و اصلاح مطالب ایجاد نمایید. به‌این‌ترتیب می‌توانید مسیرتان را در دستیابی به اهداف تجاری، هموارتر کرده و در بلندمدت، به بهترین بازدهی ممکن دست پیدا کنید. آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ شما برای نوشتن تقویم محتوا از چه روشی استفاده می‌کنید؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان همیار آکادمی به اشتراک بگذارید.
اشتراک گذاری
نویسنده
وهاب نادری
من مهندس معدن هستم و با اینکه یک طرح ثبت شده در سازمان نخبگان دارم در حوزه آی تی فعالیت میکنم و مدت ها مدیریت محتوا، تولید محتوا و سئو انجام داده ام.
تغییر شماره