بازاریابی سبز، یکی از جذاب‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین تکنیک‌های فروش است که مستقیما با محیط زیست و سلامت مردم ارتباط دارد. واقعیت این است که زمین روزبه‌روز در حال تغییر بوده و خطرات مختلفی مثل آلودگی هوا یا آب، تولید بی‌رویه و رها کردن پلاستیک در طبیعت، وجود انواع زباله‌ها، جنگل‌زدایی و … آن را تهدید می‌کند. امروزه حتی مواد شیمیایی که توسط کارخانه‌ها تولید می‌شوند را در هر جایی می‌توان پیدا کرد.
در همین حال، توجه مردم نیز به محیط زیست بسیار بیشتر از قبل شده است؛ برخی مردم حاضرند پول بیشتری پرداخت کنند اما محصولی را بخرند که سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد. در آن سو، بسیاری از فروشندگان نیز توجه به محیط اطراف را یک «دغدغه» می‌دانند؛ شرکت‌هایی که با تولید محصولات سالم‌تر می‌خواهند به اندازه خود سهمی در جلوگیری از آسیب بیشتر به کره زمین داشته باشند. این دقیقا همان جایی است که مفهوم «بازاریابی سبز» مطرح می‌شود. ما در این مقاله از همیار آکادمی قصد داریم نکاتی را بیان کنیم که اگر بادقت آنها را دنبال کنید، می‌توانید مطمئن باشید که مسیر را درست طی می‌کنید و موفقیت خواهید رسید.
بازارایابی سبز چیست؟
بازاریابی گرین یا سبز که از آن با نام‌های دیگری مانند بازاریابی محیط زیستی نیز یاد می‌شود، به رویکرد توسعه و تبلیغ محصولاتی گفته می‌شود که با محیط زیست سازگار هستند یا حداقل آسیب کمتری را به کره زمین می‌زنند. در این شیوه که این روزها محبوبیت بیشتری پیدا کرده، همه مراحل، از تولید تا بسته‌بندی و حتی ارسال، با توجه به محیط زیست انجام می‌شود؛ استفاده از موادی که بازیافت آنها ساده‌تر است یا ارسال به شیوه‌هایی که گاز کربن دی‌اکسید کمتری تولید شود، نمونه‌های از این موارد هستند.
اگرچه هزینه بازاریابی سبز در مقایسه با دیگر شیوه‌های فروش کمی بیشتر است، ولی به خاطر افزایش تقاضای مردم، به همان اندازه نیز می‌تواند سودآور باشد. به عنوان مثال، محصولاتی که در آمریکای شمالی تولید و عرضه می‌شوند، احتمالا قیمتی بالاتر از محصولاتی خواهند داشت که در قاره‌ها و کشورهای دیگر با نیروی کار ارزان تولید خواهند شد، اما در عوض برای انتقال و فروش، کربن دی‌اکسید کربن کمتری تولید خواهند کرد چرا که دیگر خبری از مصارف بسیار زیاد سوخت برای جابجایی از طریق کشتی یا هواپیما نخواهد بود.
در این رویکرد، از تولید تا بسته‌بندی و ارتباط با مردم، همه‌چیز «سبز» است و باید تحت چارچوبی مشخص انجام شود تا مردم مطمئن شوند هدف شما صرفا درآمدزایی نیست و واقعا نگران محیط زیست هستید. همین مسئله، تبلیغ کردن را هم سخت‌تر می‌کند چرا که فقط یک اشتباه در تبلیغات و بازاریابی یا مارکتینگ می‌تواند به کسب‌وکار شما را به سمت شکستی جبران‌ناپذیر سوق دهد.
بازاریابی سبز چه مزایایی دارد؟
با گرین مارکتینگ، تولیدکنندگان این فرصت را دارند تا در کنار مردمی که محیط زیست واقعا برای آنها مهم است، سیاره زمین را به جایی بهتر برای زندگی تبدیل کنند. در واقع این شرکت‌ها تلاش دارند محصولات خود را به گونه‌ای تولید کنند که کمترین اثر منفی را روی محیط اطراف داشته باشد؛ اقدامی که در نهایت به آنها در جلب اعتماد و وفاداری مشتریان، کمک بسیاری خواهد کرد. بازاریابی سبز مزایای زیادی دارد و اگر استراتژی آن به‌درستی پیاده شود، به شما کمک می‌کند که:
مزایایی بازاریابی سبز
- در فضای بسیار رقابتی موجود بتوانید حرفی برای گفتن داشته باشید.
- محصولی را بسازید که با محیط زیست سازگار بوده و قابلیت بازیافت داشته باشد.
- استفاده از منابع طبیعی را کاهش داده و در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنید.
- اعتبار خود را نزد مشتریان، بالا ببرید.
- مخاطبان جدیدی که واقعا برای محیط زیست دلسوز هستند را پیدا کنید.
- رشدی طولانی‌مدت را تجربه کنید.
- در صنعت خود نوآور باشید.
بازاریابی سبز چه اهدافی را دنبال می کند؟
احتمالا تا به اینجای مقاله با اهداف این شیوه بازاریابی آشنا شده باشید، اما به صورت کلی، اهداف مشخصی در بازاریابی سبز دنبال می‌شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1. کاهش آلودگی
مهم‌ترین هدف بازاریابی سبز را می‌توان تلاش برای کاهش آلودگی‌های زیستی با استفاده کمتر از آب، کاهش تولید ضایعات، استفاده از مواد تجزیه‌پذیر برای بسته‌بندی محصولات و … بیان کرد. همان‌طور که گفتیم، در این رویکرد تلاش می‌شود استفاده از موادی که به محیط زیست آسیب می‌زند، به حداقل برسد.
2. توسعه و تولید محصولات بهتر
بسیاری از محصولاتی که امروزه تولید می‌شوند، امکان طراحی و تولید مجدد با موادی را دارند که غیر سمی هستند یا آسیب کمتری به کره زمین می‌زنند. به علاوه، اگر روی بسیاری از محصولات کار شود، می‌توان بسیاری از مواد سمی یا تجزیه‌ناپذیر را از ساختار آنها حذف کرد.
3. درآمدزایی در عین حفاظت از محیط زیست
با استفاده از بازاریابی سبز نه‌تنها می‌توان از آسیب به محیط زیست جلوگیری کرد، بلکه می‌توان به درآمدهای بسیار بالا نیز رسید چرا که افراد زیادی حاضرند به خاطر کره زمین، پول بیشتری بابت محصولات پرداخت کنند.
4. تغییر رویکردهای تولید
نه‌فقط مردم، بلکه تمام سازندگان نیز باید به فکر کاهش آلودگی‌های صنعتی باشند. بازاریابی سبز این راه را هموار کرده و عملا تولیدکنندگان را مجبور می‌کند که سراغ چیزهایی مانند انرژی تجدیدپذیر یا استفاده از مواد بازیافت‌شدنی بروند.
بازاریابی سبز برای چه کسانی مناسب است؟
تمام شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و افرادی که صاحب کسب‌وکار هستند، می‌توانند سراغ بازاریابی سبز بروند. هرچند، برای موفقیت در این راه لازم است ابتکار عمل و خلاقیت داشته باشید و به مشتریان نشان دهید که در کنار درآمدزایی، واقعا به فکر کره زمین هستید. امروزه بسیاری از کمپانی‌های کوچک‌وبزرگ با نوآوری و ایده‌پردازی به نتایج بسیار خوبی در این راه رسیده‌اند. هرچند، اینجا یک نکته طلایی وجود دارد: صرفا تلاش برای متقاعد کردن کاربران کافی نیست و عملا باید به آنها نشان داد که چرا باید از محصولات سازگار با محیط زیست استفاده کنند.
چند مورد از استراتژی های بازاریابی سبز
نخستین گام در کمپین گرین مارکتینگ، بررسی فرصت‌هایی است که می‌توانند به سبزتر شدن کسب‌وکار و محصولات شما کمک کنند. البته، برای رسیدن به موفقیت حتما باید پایبند تمام اصول باشید؛ مردم باید سبز بودن محصولات یا خدمات شما را در تمام مراحل ببینند. به بیان دیگر، شما باید در این مسیر «صادق» باشید چرا که عدم صداقت، بزرگترین آفت در این شیوه بازاریابی است. استراتژی‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم، می‌توانند به مسیر شما برای رسیدن به موفقیت کمک کنند.
استراتژی های بازاریابی سبز
کاهش استفاده از پلاستیک
فارغ از صنعتی که در آن هستید، راه‌های بی‌نهایتی برای شروع کمپین بازاریابی سبز وجود دارد. کاهش استفاده از پلاستیک، یکی از بهترین رویکردها است. برای مثال اگر صاحب یک فروشگاه هستید، می‌توانید کیسه‌های کاغذی یا پارچه‌ای را جایگزین کیسه‌های پلاستیکی کنید؛ یک رستوران یا کافه هم می‌تواند به جای کارد و چنگال پلاستیکی، سراغ ابزار فلزی یا کاغذی برود یا حتی بطری‌های کاغذی را ارائه کند.
استفاده از مواد بازیافت شده
استفاده از موادی که بازیافت شده‌اند می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک زیادی کند چرا که نیاز نیست سازندگان منابع و انرژی زیادی را صرف تولید محصولی جدید کنند. تولید مدادها و خودکارهای بازیافت‌شده که با محیط زیست هم سازگاری دارند، نمونه خوبی از این مورد است؛ دفعه بعدی که مشتری از خودکار یا مداد شما برای امضا استفاده کند، برند شما را به خاطر سپرده و حس خوبی به او دست خواهد داد.
تشویق به کاشت درختان و گیاهان در بازاریابی سبز
یکی دیگر از استراتژی‌های بسیار خوب برای رسیدن به موفقیت در کمپین بازاریابی سبز، دعوت از مردم برای کاشت گیاهان و درختان در اطراف خانه یا شهرشان است. برای این کار می‌توانید کیت‌هایی مخصوص حاوی بذر گل و گیاهان با لوگوی خودتان را طراحی کرده و در اختیار مشتریان قرار دهید و از آنها بخواهید که برای سبزتر کردن زمین، شما را همراهی کنند.
همکاری با اینفلوئنسرهای دوستدار محیط زیست
برای اینکه برند خود را بیش از پیش در کانون توجه قرار دهید، می‌توانید به مواردی مثل تولید محتوای ویدیویی و همکاری با اینفلوئنسرها فکر کنید. مردم باید برند و محصولات شما را بشناسند و هیچ‌چیز همانند حضور در شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند به دیده شدن شما کمک کند. در پایان فراموش نکنید که برای رفع مشکلات، حتما باید به فکر یک راه ارتباطی برای دریافت بازخورد از مشتریان به منظور اصلاح فرآیند تولید تا عرضه هم باشید.
مثال هایی از کمپین های بازاریابی سبز
تا اینجا شما را با مفهوم دقیق گرین مارکتینگ آشنا کردیم، حالا وقت آن رسیده تا چند نمونه موفق از این شیوه بازاریابی توسط شرکت‌های معروف را معرفی کنیم:
1- پاتاگونیا (Patagonia)
پاتاگونیا، نمونه‌ای عالی از بازاریابی سبز است که بدون افتادن در دام خطرناک تلاش برای متقاعدسازی مردم در مورد اینکه محصولات آنها واقعا سازگار با محیط زیست است، توانست به موفقیت برسد. این برند به صورت واضح به مشتریان می‌گوید که کدام‌یک از محصولات آنها کاملا سبز است و کدام‌یک هنوز به صورت کامل سبز نشده است. به علاوه، این مجموعه میلیون‌ها دلار پول به مجموعه‌های کشاورزی، گروه‌های حافظ گونه‌های در حال انقراض، برنامه‌های مرمت صخره‌های مرجانی و همچنین مجموعه‌های جدیدی که فعالیت خود را برای «سبزتر» کردن زمین به‌تازگی شروع کرده‌اند، کمک می‌کند.
2- استارباکس (Starbucks)
استارباکس به عنوان یکی از معروف‌ترین برندها در آمریکا و سطح جهان، از اوایل قرن بیست‌ویکم یعنی سال‌های 2000 از رویکرد بازاریابی سبز برای تبلیغ خود به مشتریان استفاده می‌کند. این کمپانی دائما در حال اهدای پول‌های میلیون دلاری به صنایع انرژی تجدیدپذیر و همچنین مجموعه‌هایی است که در زمینه محیط زیست فعالیت دارند؛ یکی از این موارد، به سال 2019 و جایی مربوط می‌شود که مدیران اعلام کردند که بیش از 100 میلیون دلار را برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر اهدا کرده‌اند. استارباکس همچنین با استفاده از متریال سبز در بسته‌بندی‌ها، کنار گذاشتن پلاستیک در تولید محصولات و ارائه رویکردهای جدید برای کاهش آلودگی‌های آبی، عملا به مشتریان نشان داده که در خط مقدم تلاش برای محافظت از زمین حضور دارد.
3- آیکیا (IKEA)
اگر به دنبال نمونه‌های متنوع‌تری از بازاریابی سبز هستید، بهتر است آیکیا، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مبلمان در دنیا را مثال بزنیم. طی سال‌های اخیر، مدیران آیکیا همواره تمرکز اصلی خود را روی استفاده از انرژی تجدیدپذیر و استفاده از مواد سازگار با محیط زیست قرار داده‌اند. به علاوه، آنها یک استراتژی مخصوص به نام People and Planet Positive (اصطلاحا به معنی مردم و سیاره مثبت) دارند که به‌نوعی بیانگر تولید محصولات با رویکردهای محافظت از کره زمین، استفاده از انرژی خورشیدی و به‌کارگیری مواد بازیافت‌پذیر است. آیکیا همچنین مثالی عالی از شرکتی است که تلاش دارد تا سال 2030، به صورت 100 درصدی از انرژی تجدیدپذیر در فروشگاه‌های خود استفاده می‌کند.
4- تیمبرلند (Timberland)
تیمبرلند یکی دیگر از معروف‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه تولید و فروش لباس است که با استفاده از بازاریابی سبز، می‌گوید محصولاتش با مواد سازگار با محیط زیست تولید می‌شوند. یکی از رویکردهای این شرکت، اشاره مستقیم و دقیق به متریال به‌کاررفته در محصولات در کنار اشتراک‌گذاری داستان‌های مشتریان از تلاش‌ها برای حفاظت از محیط زیست است. تیمبرلند همچنین قصد دارد در آینده به صورت 100 درصدی از انرژی تجدیدپذیر در تمام خط تولید خود استفاده کند.
5- بادی شاپ (The Body Shop)
برندهای زیبایی به خاطر تاریخچه بدی که در استفاده از مواد شیمیایی و انجام تست‌های مختلف روی حیوانات داشته‌اند، در زمینه تولید محصولاتی که برای سلامتی ضرری نداشته باشند، همیشه زیر ذره‌بین بوده‌اند. هرچند، بادی شاپ رویکردی متفاوت را برای معرفی محصولات خود در پیش گرفته و ضمن بیان اینکه هیچ تستی را روی حیوانات انجام نمی‌دهد، می‌گوید از مواد «سبز» در تولید محصولاتش استفاده می‌کند. بادی شاپ نیز همانند شرکت‌هایی که بالاتر مثال زدیم، به دنبال استفاده 100 درصدی از انرژی تجدیدپذیر در تمامی بخش‌ها است.
6- آووکادو (Avocado)
آووکادو یکی از برندهای مشهور تولید لوازم خواب است که متعهد شده در محصولات خود مانند بالش و تشک، از مواد ارگانیک و سازگار با محیط زیست استفاده کند. مدیران می‌گویند استفاده از مواد ارگانیک، علاوه بر جلوگیری از آسیب زدن به محیط زیست، به سلامت مردم نیز کمک زیادی خواهد کرد.
7- گرین تویز (Green Toys)
این کمپانی آمریکایی با تکیه بر رویکرد بازاریابی سبز، با استفاده از مواد ارگانیک سراغ مسئله سلامتی کودکان رفته است و می‌گوید محصولاتی که آنها تولید می‌کنند، هیچ ضرری برای کودکان ندارد. اسباب‌بازی هایی که توسط گرین تویز تولید می‌شوند، همگی از متریال 100 درصد بازیافت‌شده بوده و سازگاری کاملی با محیط زیست دارند.
با بازاریابی سبز به کسب و کارتان کمک کنید
با افزایش آگاهی عمومی و هشدارهای مکرر کارشناسان، حفاظت از محیط زیست حالا به دغدغه برای بسیاری از مردم تبدیل شده است؛ آنها حاضرند با پرداخت پول بیشتر، در حد توان خود به حفظ کره زمین کمک کنند و این یعنی یک فرصت عالی برای افزایش درآمد شرکت‌های نوآور. اگرچه ما تلاش کردیم برخی از استراتژی‌های کاربردی برای رسیدن به موفقیت را بیان کنیم، اما اگر در این کار صداقت نداشته باشید، قطعا با شکست مواجه خواهید شد. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما و دیگر همراهان همیار آکادمی به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
-
بازاریابی سبز به رویکرد توسعه و تبلیغ محصولاتی گفته می شود که با محیط زیست سازگار هستند یا حداقل آسیب کمتری را به کره زمین می زنند.
-
تمام شرکت ها، فروشگاه ها و صاحبان کسب و کار که خلاقیت و ابتکار عمل دارند می توانند از بازاریابی سبز استفاده کنند.
نویسنده
محمد قاسمی
نوشتن همیشه بخشی از زندگی من بوده و علاقه زیادم به این کار باعث شده تا تو هر زمینه‌ای فعالیت کنم. خوشحالم اینجام و امیدوارم مطالبی که مینویسم برای مخاطبان مفید باشه.
تغییر شماره