کتاب حسرت و فرصت (The Gap and The Gain) اثری حرفهای از دن سالیوان و بنجامین هاردی است. این کتاب به ما کمک میکند که نگاه و نگرش خود را نسبت به گذشته، حال و آینده تغییر دهیم و از این طریق، زندگی زیباتر و لذتبخشتری را تجربه کنیم. نویسندگان این کتاب معتقدند که افراد موفق معمولاً خطکش خوبی و مناسبی برای سنجش میزان پیشرفت خود ندارند؛ از این رو است که همیشه از دست خود ناراضی هستند.
کتاب حسرت و فرصت نوشته شد تا این دیدگاه را تغییر دهد و یک ابزار سنجش خوب برای اندازهگیری میزان رشد و پیشرفت تعیین نماید. در صورتی که شما هم احساس میکنید در کنار موفقیتها و پیشرفتها، نیاز به شادی و حال خوب دارید و میخواهید نگاه بهتری نسبت به خود داشته باشید، این کتاب میتواند به شما کمک کند. در ادامه این مقاله تلاش میکنیم مهمترین درسهای کتاب حسرت و فرصت را به صورت مختصر و مفید مرور کنیم.
آشنایی با دن سالیوان و بنجامین هاردی، نویسندگان کتاب حسرت و فرصت
دن سالیوان (Dan Sullivan) یکی از برجستهترین و بهترین متخصصان کارآفرینی در جهان است و تاکنون کوچ بسیاری از افراد و کارآفرینان موفق و ثروتمند جهان بوده است. او یکی از بنیانگذاران اصلی مجموعه «Strategic Coach» به حساب میآید و تاکنون بیش از 50 مقاله در زمینه موفقیت کارآفرینی به نام خود ثبت کرده است. مطالعات نشان میدهد که وی در 30 سال گذشته، به بیش از 20 هزار کارآفرین، خدمات کوچینگ ارائه کرده است.
دکتر بنجامین هاردی (Dr. Benjamin Hardy) روانشناس سازمانی و نویسنده کتاب «شخصیت شما همیشگی نیست» و « کتاب خواستن توانستن نیست » است. دن سالیوان و بنجامین هاردی، قبل از کتاب حسرت و فرصت توانستند کتاب « Who Not How» را هم با هم بنویسند. بلاگها و مقالات دکتر بنجامین هاردی تاکنون توسط بیش از 100 میلیون نفر خوانده شده و در نشریات و مجلات مهم جهان مثل فوربس و نیویورک تایمز چاپ شده است.
کتاب حسرت و فرصت میخواهد چه پیامی را به ما منتقل کند؟
کتاب حسرت و فرصت یک ایده خیلی ساده دارد. نویسندگان این کتاب بر این باور هستند که اگر تمرکز خودمان را روی حسرتها بگذاریم، تمام زندگیمان رنگ و بوی منفی میگیرد؛ و با کمال تأسف، همان چیزهایی که در حال حاضر داریم را هم به مرور زمان از دست میدهیم. یکی از داراییهای مهم ما که با حسرتها از بین میرود، حس و حال خوبی است که داریم. زمان و عمر هم از داراییهای مهم دیگری است که با حسرت خوردن، تباه میشود.
از طرفی اگر تمرکز خود را بر فرصتها بگذاریم، میتوانیم داراییهای خود را به خوبی حفظ کنیم و در نتیجه چیزهای زیادی مثل حال خوب به دست میآوریم. کسی که بر فرصتها تمرکز میکند، ممکن است با مشکل و شکست روبرو شود ولی میداند که باز هم فرصتهای زیبا از راه میرسند؛ به همین دلیل از شکستها درس میگیرد تا بتواند از فرصتهای بعدی به بهترین شکل استفاده کند.
یکی دیگر از نکاتی که در کتاب حسرت و فرصت مورد بحث قرار میگیرد، بحث مقایسه کردن است. کسانی که اهل حسرت خوردن هستند، همیشه پیشرفتهایشان را با پیشرفت دیگران یا با آرمان و هدفی که برای خود در نظر گرفتهاند مقایسه میکنند. انسان هر چقدر هم که پیشرفت کند، باز هم به هدف بزرگتری میاندیشد و اگر بخواهد میزان پیشرفت خود را با اندازه هدفش مقایسه کند، دچار اندوه و غصه میشود و قدر پیشرفتی که تاکنون کرده را نمیداند.
این در حالی است که اگر میزان پیشرفت خود را با گذشته خودمان مقایسه کنیم، خیلی شکرگزار خواهیم بود و میفهمیم که تا چه اندازه رو به جلو حرکت کرده و از لحظات عمر خود به خوبی استفاده کردهایم. کسی که دنبال حسرت باشد، در تمام لحظات عمر خود دنبال شادکامی میدود و هیچ وقت هم به آن نمیرسد ولی کسی که دنبال فرصت باشد، از لحظه لحظه عمر خود به بهترین شکل استفاده میکند و از این رو همواره شادکام است. در بخشی از کتاب حسرت و فرصت میخوانیم:
اگر بر حسرت ها تمرکز کنید، چیزهایی را که دارید از دست می دهید. اگر بر فرصت ها تمرکز کنید، چیزهایی را که ندارید به دست می آورید. با حسرت، به هر تجربه ای رنگ و بوی منفی می دهید. با فرصت، از هر تجربه ای درس تازهای میگیرید. حسرت یعنی پیشرفت هایتان را با دیگران یا با آرمان هایتان مقایسه کنید. فرصت یعنی امروزتان را با پیشرفت های گذشته بسنجید. حسرت یعنی همیشه در جست وجوی شادکامی باشید. فرصت یعنی همین حالا شادکامید.
پنج ستون اصلی کتاب حسرت و فرصت
کتاب حسرت و فرصت بر پنج ستون ایده اصلی استوار است. این ایدهها به خوبی نشان میدهد که کتاب مورد بحث دقیقاً دنبال چه چیزی است و میخواهد چه پیامی را به مخاطب منتقل کند:
- همه ما یک ایدهآل یا آرمان برای خودمان داریم. این آرمان، همان هدفی است که همیشه به سوی آن حرکت میکنیم و همواره خارج از دسترس ماست.
- زمانی که خودمان را با حالت ایدهآلی که مد نظر داریم مقایسه میکنیم، خودمان را در وضعیت حسرت قرار دادهایم.
- زمانی که خود فعلیمان را با خود گذشتهمان مقایسه میکنیم، در وضعیت فرصت قرار داریم.
- قرار گرفتن در وضعیت فرصت، آثار روانشناختی متعددی برای ما دارد. به عنوان مثال انگیزه، اعتماد به نفس و احتمال موفقیتمان در آینده را افزایش میدهد. به همین دلیل است که عنوان فرعی کتاب حسرت و فرصت ، «راهنمای افراد جاهطلب برای شادکامی، اعتماد به نفس و موفقیت» است.
- همیشه خود را با گذشته مقایسه کنید و تمرکز خود را روی گذشته خود بگذارید تا شادکام باشید و طعم شیرین زندگی را بچشید.
مهمترین درسهای کتاب حسرت و فرصت
کتاب حسرت و فرصت پر از درسهایی است که به ما کمک میکند زندگی بهتر و شادتری داشته باشیم. در این بخش از مقاله میخواهیم به چند مورد از مهمترین درسهای این کتاب بپردازیم.
1. نگاه به گذشته؛ بهترین راه برای سنجش میزان موفقیت
شاید مهمترین درسی که کتاب حسرت و فرصت به ما میدهد این باشد که هیچ موقع نباید خودمان را با هدف اصلی و ایدهآل خود مقایسه کنیم. برای شادکامی و احساس عزت نفس باید وضعیت کنونی خود را با گذشته (یک نقطه مرجع) مقایسه کنیم و ببینیم تا چه اندازه پیشرفت کرده و به موفقیت رسیدهایم.
وقتی خودمان را با حالت ایدهآل مقایسه میکنیم، به این نتیجه میرسیم که اصلاً پیشرفت نکردهایم. هر چقدر هم که پیشرفت کنیم، باز هم به چشممان کوچک و ناچیز جلوه میکند ولی با توجه کردن به گذشته میبینیم که به خیلی از خواستهها و اهدافی که داشتیم، رسیدهایم و حرکت و تلاش، هنوز ادامه دارد.
بسیاری از افراد در زندگانی خود همواره با احساس شکست روبرو هستند؛ چون همیشه نگاهشان رو به آینده است، نمیبینند که از گذشته تا الآن چه مسیری را آمدهاند و چه تجربیاتی کسب کردهاند. این نگاه به آینده اصلاً اجازه نمیدهد که از لحظه لحظه زندگی خود لذت ببرند و شادکامی را با تمام وجود در آغوش بکشند.
این در حالی است که در نگاه به گذشته، میبینیم که چه تجربیاتی کسب کردهایم، در چه مسیری حرکت کردهایم، چه چیزهایی یاد گرفتهایم و از فرصتهایی که سر راهمان قرار گرفته، چگونه استفاده کردهایم. از این رو است که مقایسه وضع فعلی با گذشته، معیار بهتری برای سنجش میزان موفقیت در زندگی است. در کتاب حسرت و فرصت میخوانیم:
شاید مفهوم این کتاب خیلی ساده باشد ولی یک درس مهم در روانشناسی مثبتگرا، روابط سالم، بهزیستی ذهنی و عملکرد بالا به حساب میآید. تمام نکاتی که روانشناسان برای خلق یک فرد موفق و دارای عملکرد بالا عنوان میکنند، در کتاب حسرت و فرصت وجود دارد. اگر تمرکز خود را روی فرصتها بگذارید، مطمئن باشید که هر چیز و هر کسی که پیرامون شماست، متحول میشود.
2. سه نکته برای خروج از وضعیت حسرت
خوشبختی، مفهومی نیست که بخواهیم دنبال آن بگردیم. اگر بخواهیم تمرکز خود را روی جستجوی مداوم خوشبختی بگذاریم، قطعاً هیچ وقت به آن نخواهیم رسید. کاری که باید انجام دهیم این است که همین الآن حس کنیم که خوشبختیم. باید مراقب باشیم که لحظهای از این احساس دست نکشیم.
افراد حسرتطلب به خودشان میگویند: «اگر امسال بتوانم ویلای مورد نظرم را بخرم، به شادکامی میرسم» یا «تا زمانی که ماشین جدیدم را نخرم، خوشحالی سراغم نخواهد آمد.» این روش، نهتنها مفید نیست بلکه میتواند به ما آسیب برساند و ما را از شادی و خوشحالی دور کند. کسی که دنبال شادکامی میدود، مثل کسی است که روی تردمیل میدود؛ هیچ وقت به هدفش نمیرسد. در صورتی که میخواهید از وضعیت حسرت خارج شوید و نخستین گام را برای رسیدن به شادکامی، موفقیت و شادکامی بردارید، رعایت سه نکته لازم و ضروری است:
- به سوی دنیای آزاد «خواستها» حرکت کنید و از وابستگی به «نیازها» بپرهیزید.
- خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. بدانید که زندگی شما با دیگران فرق دارد و شما زندگی مستقل خودتان را دارید. وقتی نقطه مرجع را «خودتان» در نظر بگیرید، آن وقت معنای موفقیت برای شما تغییر میکند و دیگر موفقیتتان، وابسته به دیگران نخواهد بود.
- ذهن خود را تربیت کنید و تمرکز خود را به جای حسرتها، روی فرصتها بگذارید.
3. سه نکته برای ورود به وضعیت فرصت
در صورتی که میخواهید مفهوم شادکامی، اعتماد به نفس و موفقیت را درک کنید، تمرکز خود را روی مسیری بگذارید که از گذشته تا به امروز طی کردهاید. خواهید دید که مسیر شما تا چه اندازه جذاب و پرفراز و نشیب بوده است ولی شما با تمام وجود در برابر این مشکلات ایستادگی کرده و به جایگاه کنونی خود رسیدهاید. اگر میخواهید وارد وضعیت فرصت شوید، سه نکتهای که در ادامه بیان شده است میتواند کمک بزرگی به شما بکند:
- همیشه خودتان را با گذشته مقایسه کنید و ببینید نسبت به گذشته در چه وضعیتی قرار دارید. از خودتان بپرسید که نسبت به 12 ماه گذشته چه تغییراتی در من رخ داده است؟ نسبت به 3 سال گذشته چه تغییراتی را تجربه کردهام؟ در 90 روز گذشته چه موفقیتهایی نصیب من شده است؟
- هر روز وقت بگذارید و سه موفقیت خود را ثبت و ارزیابی کنید. میتوانید برای این کار یک دفترچه در نظر بگیرید و هر روز، دستاوردهای خود را در آن بنویسید. اگر این کار را قبل از خواب انجام دهید، هم کیفیت خوابتان بیشتر میشود و هم در روز بعد، زندگی بهتر، هدفمندتر و زیباتری را تجربه خواهید کرد. اگر در این مسیر یک دوست و همراه داشته باشید، میتوانید برنامه نوشتن موفقیتها را با نظم و انضباط بیشتری پیش ببرید.
- تجربیات خود را به فرصت تبدیل کنید.
4. اثر مرکب حسرت و فرصت
حضور در وضعیت حسرت، یک اثر مرکب منفی روی تمام ابعاد زندگی ما دارد و به تدریج تمام شادکامی و حال خوب را از زندگی ما میگیرد. این در حالی است که وضعیت فرصت، تأثیر معکوس دارد و تمام ابعاد زندگی را برای ما زیباتر و معنادارتر میکند. کتاب حسرت و فرصت چند راه پیش روی ما میگذارد که با تکیه بر این راهها میتوانیم اثر مرکب حسرت را به حداقل و اثر مرکب فرصت را به بیشترین مقدار ممکن برسانیم. در ادامه به چند مورد از این راهها اشاره شده است:
- به محض اینکه در حسرتهای خودتان گرفتار شدید، خیلی سریع به خودتان یادآوری کنید که نباید در این وضعیت بمانید و به فرصتهایی که پیش رویتان قرار دارد فکر کنید.
- با پنج نفر از دوستان یا کسانی که دوستشان دارید در مورد حسرت و فرصت صحبت کنید یا نسخهای از این کتاب را به آنها بدهید. تشویقشان کنید که کتاب را با دقت بخوانند و آموزههای آن را اجرا کنند تا بتوانند زندگی بهتری را تجربه کنند.
- به دوستانی که کتاب را به آنها دادید بگویید که هر وقت احساس کردند شما در وضعیت حسرت قرار دارید، با شما صحبت کنند و کمکتان کنند که از وضعیت حسرت خارج و وارد وضعیت فرصت شوید.
- به دیگران کمک کنید که فرصتهای موجود در زندگی خود را بیشتر ببینند. از آنها در مورد پیشرفتهای اخیری که در زندگی خود تجربه کردند سوال کنید. پیشرفتهایی که در گذشته تجربه کردهاند را به آنها یادآوری کنید.
5. نحوه تبدیل تجربیات به فرصت
وقتی میگوییم خودتان را در وضعیت فرصت قرار دهید، به این معنا نیست که نقاط تاریک زندگی را نبینید و تنها به خوبیها و نکات مثبت زندگی توجه کنید. وقتی شما در وضعیت فرصت قرار میگیرید، میتوانید از تجربیات مثبت و منفی خود برای رشد و پیشرفت استفاده کنید و این تجربیات را به نردبانی برای موفقیت تبدیل نمایید. سوالات زیر به شما کمک میکند که تجربیات زندگی را به فرصتی برای موفقیت تبدیل کنید:
- به هر کدام از تجربیات مثبت یا منفی زندگی خود فکر کنید و از خودتان بپرسید که این تجربهها چگونه به شما کمک میکند و باعث میشود که زندگی شما بهتر شود؟
- آیا تجربیات شما مشخص میکند که چه چیزهایی را میخواهید و چه چیزهایی را نمیخواهید؟ مشخص کردن خواستهها باعث میشود که نگاه درستتری به زندگی داشته باشیم.
بهترین ترجمه کتاب حسرت و فرصت
کتاب حسرت و فرصت درسهای بسیار مهم و تأثیرگذاری در خود دارد و میتواند تغییرات اساسی و مهمی را در زندگی ما به وجود بیاورد. از این رو ناشران و مترجمان مختلفی تلاش کردهاند ترجمهای خوب از این اثر به مخاطبان فارسیزبان ارائه دهند. بهترین ترجمه این کتاب به خانم مرضیه حسین پور تعلق دارد. این ترجمه را نشر مون روانه بازار کتاب کرده است. در صورتی که میخواهید این اثر را به صورت اینترنتی خریداری کنید، کافی است به وبسایت نشر مون مراجعه کنید.
نگرش؛ کلید اصلی دستیابی به شادکامی، اعتماد به نفس و موفقیت
یکی از مباحثی که در حوزه رشد و توسعه فردی خیلی اهمیت دارد، نگرش افراد است؛ چون کسی که نگرش درستی داشته باشد، از بدترین اتفاقات و شرایط هم برای خود نردبانی میسازد و به کمک همین نردبان، مسیر رشد و پیشرفت را با سرعت بیشتری طی میکند. کتاب نگرش یعنی همه چیز در کنار کتاب حسرت و فرصت به ما کمک میکند که خیلی راحتتر و سریعتر، شادکامی، اعتماد به نفس و موفقیت را وارد زندگی خود کنیم.
آیا تاکنون کتاب حسرت و فرصت را مطالعه کردهاید؟ از نظر شما مهمترین درسی که میتوانیم از این کتاب موثر بگیریم چیست؟ آیا معیاری که این کتاب برای شادکامی و موفقیت در نظر میگیرد، درست است و میتواند به بهبود زندگی ما کمک کند؟ لطفاً نظرها و پیشنهادهای خود را با ما و سایر همراهان همیار آکادمی در بخش دیدگاهها (زیر همین مقاله) به اشتراک بگذارید.
منابع: The Gap And The Gain / Summaries / Sam Thomas Davies
سوالات متداول
-
بهترین ترجمه این کتاب توسط خانم مرضیه حسین پور در نشر مون منتشر شده است.
-
محتوای این کتاب برای کسانی که در مسیر رشد و پیشرفت از خود ناراضی هستند و قدردان دستاوردهای خود نیستند، مناسب است.
اشتراک گذاری
آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسانها را داناتر و تواناتر کند!