شرکت اپل در ۲ آگوست ۲۰۱۸ با رسیدن به ارز ۱ تریلیون دلار با قرارگرفتن در جایگاه ارزشمندترین شرکت دنیا، تاریخ‌ساز شد. ۲ سال بعد یعنی در آگوست ۲۰۲۰ با رسیدن به ارزش ۲ تریلیون دلار رکورد دیگری از خود ثبت کرد. ارزش ۲ سال اینجا مشخص میشود.
اپل از سال ۲۰۱۰ جزو شرکت‌های ارزشمند بوده است و همیشه نزدیک شرکت‌های بزرگ قرار داشته است. من به عنوان یک محقق بیزینسی به دنبال رازهای موفقیت و البته اشتباهات این شرکت بزرگ هستم. در این مقاله به داستان‌های پشت پرده این شرکت رویایی میپردازیم، چیزهایی که شاید هیچ‌کجا به شما نگویند.
اولین شکست اپل چه بود؟
اگر بخواهیم متوجه شویم چرا اپل موفق شد، باید نگاهی به ریشه و تاریخچه این شرکت بندازیم. از اولین کامپیوتر اپل (که رسماً یک مادربرد بدون مانیتور و کیبورد بود) تا آخرین iWatch هایی که این سال‌ها رونمایی میکنه. اینجا یک مروری به زمان‌بندی محصولات نوآورانه اپل میکنیم.
اپل توسط استیوجابز و استیو وازنیاک تاسیس شد و کار خود را با اولین کامپیوتر یعنی Apple I آغاز کرد. این محصول الان یک عتیقه محبوب محسوب میشود (حتما از روز‌های اول فعالیتتون محصولات نمونه نگه‌دارید که بعدا ارزشمند میشود) در سال ۱۹۷۷ بخاطر اینکه به درآمد شرکت کمکی کرده باشند Apple II را ساختند. استیو وازنیاک هر ۲ کامپیوتر را ساخت و استیو جابز هم مسولیت بازاریابی آنها را به عهده گرفت.
Apple II تا اواسط سال ۱۹۸۰ درآمد شرکت را افزایش داد با اینکه هیچ تغییری در محصول نیز ایجاد نکرده بودند. اپل برای بروزرسانی Apple III و Apple lisa را ساخت ولی از لحاظ تجاری موفقیت آمیز نبود و Apple II در حال فروش در بازار بود و اینگونه بود که در سال ۱۹۸۰ اپل به اولین مشکل خود برخورد کرد.
۴ سال بعد یعنی ۱۹۸۴ اپل مکینتاش رو عرضه کرد که برای اپل یک گام رو به‌جلو محسوب میشد. در حالی که سال‌هایی که اپل بعد از ساخت Apple II ، مکینتاش رو رونمایی کرد، شرکت IBM بازار را گرفته بود. درآمد‌های نا امیدکننده‌ی میکنتاش و دخالت‌های بیش‌از حدجابز، باعث شد هیت‌مدیره استیوجابز را اخراج و فردی به نام جان‌اسکالی را جایگزین او قرار دهد. (دقت کنید که هیت مدیره میتواند مدیرعامل حتی اگر صاحب شرکت باشد را با حفظ سهام شرکت، برکنار کند)
پس از آن استیوجابز شرکت NexT را تاسیس کرد و اپل نیز خط‌های تولید خود را توسعه داد.
جان اسکالی تا سال ۱۹۹۲ مدیرعامل اپل بود . در این سال‌های اپل از رشد بالایی برخوردار بود. محصولات جدیدی از جمله چاپگر‌های لیزری، مکینتاش قابل‌حمل (مثل لپتاپ)، پاوربوک، نیوتون را ایجاد کرد. محصولات اپل با قیمت بالا به فروش میرسیدند و حاشیه سود قابل توجهی برای اپل داشت که این باعث موفقیت و رشد مالی این شرکت شد. با این حال در همان زمان کامپیوتر‌هایی ارزان‌تری که با ویندوز کار میکردند بازار بزرگتری داشتند و آن کامپیوترها از پردازنده اینتل استفاده میکرند (مثل همین الان که کامپیوترهای ویندوزی ارزان‌تر و زیاد‌تر از مک‌بوک اپل هستند) و این باعث شده‌بود رشد اپل متوقف شود.
۲ مدیرعامل بعدی اپل یعنی اسپیندلر و گیل‌آمیلو نتوانستند جریان گسترش بی‌وقفه‌ی کامپیوترهای ویندوزی را مدیریت کنند. سیستم عامل ویندوز در حال تبدیل شدن به یک استاندارد برای سیستم‌عامل بود و مکینتاش در حال پیر شدن … مدیر عامل اپل تصمیم گرفت با خرید شرکت تازه‌ی استیوجابز یعنی NexT مشکلات شرکت را تاحدی برطرف کند.
اپل در مسیر رشد، چه شانسی آورد؟
از مکینتاش به بعد، اپل یا بازتابی از استیوجابز بود یا واکنشی به آن. دوباره به فکر‌های استیوجابز ایمان آوردند. در مکینتاش، اپل قصد داشت ماشینی تولید کند که کار با کامپیوتر را لذت بخش کند و پشت این لذت استیوجابز میخواست کاری کند همه یک مک‌بوک بخرند.
جابز معتقد بود که: یک محصول واقعا انقلابی و متحول‌کننده نمیتواند به نیازها و خواسته‌های مشتری بستگی داشته‌باشد. او فکر میکرد مشتریان نمیتوانند ارزش یک محصول را تا زمانی که ازش استفاده نکردند، درک کنند (احتمالا برای همین هم اپل استور‌ها را تاسیس کرد تا ادم‌ها تجربه کار با محصولات اپل را داشته باشند) استیوجابز در سال ۱۹۸۵ حداقل ۱۲ سال از بقیه جلوتر بود.
هنگامی که استیوجابز در سال ۱۹۹۷ دوباره مدیرعامل اپل شد، او iMac را در یک کمپین بازارابی قوی با شعار “Think Different ! متفاوت فکر کن” رونمایی کرد. با اینکه برای بازاریابی جابز همیشه کلی پول و زمان صرف شده است ولی واقعا قوی کار کرده و بازاریابی و برند‌سازی، همیشه کلید رشد اپل بوده است. تفاوت واقعی بین iMac و بقیه محصولات اپل، در طراحی زیبای آن بود. (هم اکنون هم جزو زیباترین‌هاست)
iMac زیباترین رایانه در بازار بود، مثل بقیه کامپیوترها مانیتوردار نبود و هیچکس باورش نمیشد در سال ۱۹۹۸ چنین چیزی ببیند. خودش زیبا بود و بخاطر ارتقای سیستم عامل، بسیار کاربرپسند بود.
اپل چگونه درآمد خود را چندبرابر کرد؟
iMac شروعی بود برای اپل در مسیر رونمایی از محصولات پر طرفدار که نشان‌دهنده‌ی تمرکز جدید بر ظرافت طراحی و تجربه‌ی کاربر بود. این محصولات شامل آی‌بوک، آی‌پاد، آیون و مک‌بوک‌ایر و آی‌پد بودند. آی‌پاد تبدیل به بهترین پخش‌کننده موزیک (آن زمان MP3 پلیرها خیلی مد بودند حتی در ایران) و آیفون رسما پادشاه گوشی‌های هوشمند شد و آن زمان بازار را از دست نوکیا ربود. و آی‌پد میلیون‌ها نفر را متقاعد کرد برای خواندن و دیدن محتوا نیاز به صفحه نمایش بزرگ دارند. (کلا استیوجابز هر چیزی تولید میکرد طوری نشان میداد که انگار همه باید یکی از آن داشته باشند)
همه محصولات اپل از نظر طراح نسبت به محصولات رقبا بی‌نظیر بوده و استیوجابز برند اپل را با هنر طراحی ادغام کرده است.
کاری که استیو جابز در دوران مدیریت خود کرد، سهولت استفاده از محصولات اپل بود. پس از چند دقیقه استفاده از چرخ روی ای‌پاد یا ضربه زدن روی نمادهای آی‌پد، متوجه میشوید که این اشکال چگونه کار با دستگاههای اپل را جذاب میکند. اکنون هر به روزرسانی محصولات اپل، توسط رسانه‌ها و طرفدارانش پیش‌بینی میشود. قسمتی از این پیش‌بینی‌ها، برنامه مارکتینگ و تکنیک Story Telling شرکت اپل است و قسمتی هم پیش‌بینی‌هایی است که رسانه‌ها بر اساس رسالت و خبرهای اپل انجام میدهند.
اپل در حقیقت با ساخت مجموعه‌ای از نرم‌افزار، سخت‌افزار و محتوا یک اکوسیستم درست کرده است که افراد میتوانند بر روی سخت‌افزار خود، سیستم‌عامل‌های جدید اپل را قرار دهند و در آن از محتواهای موسیقی و عکس و … که در اختیارشان بصورت رایگان و پولی قرار میدهد استفاده کنند.
همین موضوع در نرم‌افزارهای شرکت اپل هم مشاهده میشود که شما میتوانید دستگاه خود را از طریق اپل استور با دانلود رایگان و پولی نرم‌افزارهای مختلف۷ مجهز نمائید.
اپل در بین تمام رقبای خود یک بازی جدید راه‌اندازی کرد و قوانین آن را تعیین کرد و کاری کرد که بقیه برند‌ها هم پیرو راه اپل باشند. شما با خرید برنامه، فیلم، موزیک و کتاب از اپل، برای این شرکت سود ایجاد میکنید. البته که سود آن در حد فروش آیفون و مک‌بوک نیست ولی زنجیره‌ای از درآمد را برای این شرکت ایجاد میکند.
نرم‌افزارهایی که از اپل خریداری میکنید، اگر بنابه هر دلیلی برای شما قابل استفاده نبود در اکانت شما حفظ میشود تا در دستگاه جدیدی که اکانت خود را وارد میکنید مجددا فعال گردد و اینگونه هیچوقت خرید شما از بین نمیرود.
پس از استیوجابز چه اتفاقی برای اپل افتاد؟
استیو جابز در سال ۲۰۱۱ بر اثر سرطان پانکراس فوت کرد. استیوجابز که تا اندکی قبل از آن مدیرعامل اپل بود، کار را به تیم‌کوک سپرد و همچنان بعد از استیوجابز هم اپل جزو برترین و ارزشمندترین شرکت‌های فناوری اطلاعات است. این به این علت است که ساختارها و اعتقادات او همچنان پیروی میگردد. جمله‌ی معروفی است که میگوید: خودتان را به میثاق هایتان زنجیر کنید. اگر پایه‌ای درست قرار داده شود میتواند سال‌ها به خوبی کار کند. اگر میخواهید مثل استیوجابز کاری کنید که شرکت شما سال‌ها پس از مرگتان بدرخشد توصیه میکنم حتما کتاب Built to last یا ساختن برای ماندن از جیم کالینز را حتما بخوانید.
برخی تحلیلگران میگویند اپل بدون جابز به عنوان هسته‌ی تفکر خلاق، بیشتر تکرارکننده‌ی فناوری است تا متحول کننده‌ی آن. بزرگترین محصول پس از استیوجابز، اپل واچ بوده و ساخت دستگاههای Apple TV و ارائه‌ی برنامه‌های تلویزیونی مانند Apple TV+ که نشان از این دارد حرف استیوجابز که در ابتدا گفتیم در حال اجرا است. استیو جابز گفت باید از کامپیوترها که صرفا افراد متخصص با آن کار میکنند به جایی برسیم که مردم عالی تکنولوژی را بپوشند و زندگی کنند.
اپل در کنار همه‌ی محصولات فناورانه‌اش، به شدت به چرخه‌ی تولید آیفون چسبیده است تا با تکیه بر برند خود بتواند فروش و ارزش خود را افزایش دهد و منتقدان بر این باورند اپل در سال‌های اخیر برتری نوآورانه‌اش را از دست داده است و بر برند خود سوار میشود تا فروش خود را افزایش دهد.
این شرکت هنوز منسجم‌ترین محصولات بازار را تولید میکند ولی دیگر شکاف بین رقبای خود مثل سامسونگ و گوگل زیاد نیست و در برخی محصولات، مثل تلویزیون، سامسونگ گوی رقابت را دزدیده است.
اپل چگونه گام بعدی را میخواهد بردارد؟
ارزش سهام اپل در سال ۲۰۲۰ به بالاترین حد خود رسید زیرا این شرکت از موفقیت‌های جدید وبرخوردار شد و اهداف جدیدی را برای خود تعیین کرد. درآمد این شرکت با فناوری‌های پوشیدنی مثل اپل‌واچ رکوردهای جدید را برایش به ارمغان آورد.درآمد اپل در بحران سلامتی سال ۲۰۲۰ به بالاترین حد خود رسید چون قابلیت‌هایی مثل Apple pay بدون تاچ (لمس یا تماس) محبوب‌تر شدند.
اپل همچنین در سال ۲۰۲۰ دو تغییر اساسی در مک ایجاد کرد. اول اینکه پردازنده‌ها را از اینتل به پردازنده‌هایی که خودش برای ایفون و آی‌پد استفاده ساخته بود تغییر داد. این پردازنده‌ها باعق صرفه‌جویی در مصرف انرژی میشوند. این پردازنده‌ها عمر باطری لپتاپ را افزایش میدهند و قدرت پردازش کارها را چند برابر میکنند.
همچنین اپل در حال تغییر عملکرد MacOS یا مکینتاش میباشد تا توسعه‌دهندگان برنامه‌های ایفون در سیستم عامل IOS بتوانند اپ‌های خود را برای کامپیوترها نیز به اجرا درآورند. با این تغییر تعداد برنامه‌های کامپیوترها بشدت افزایش پیدا میکند.
راز موفقیت شرکت اپل در چیست؟
احتمال خیلی زیاد شما این مقاله را در ایفون یا مک‌بوک خود میخوانید و یا دستگاهی از اپل نزدیک خود دارید. در زمانی که همه صرفاً به دنبال به رخ کشیدن تکنولوژی بودند، اپل به هنر و زیبایی و طراحی و کاربرپسند بودن توجه کرد و همین موضوع پشتوانه‌ی موفقیت پی‌در‌پی اپل شد و اینگونه شد که اپل تبدیل به ارزشمندترین شرکت و قدرتمندترین برند شود.
چیزی که به شرکت اپل بسیار کمک کرد، مارکتینگ، رسانه‌ها و طرفداران اپل بود و این شرکت نیز همیشه حواسش به رسانه‌ها و طرفدارانش بوده است و هیجان کافی برای آنها ایجاد میکند. چیزی که باعث موفقیت زنجیروار این شرکت شده است اکوسیستم i یا iEcosystm است و بخاطر همین هم مورد توجه سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا مانند وارن بافت بوده است.
اپل در آینده چه کار میکند؟
در راستای ذهنیت موسس اپل یعنی استیو جابز، بنده (علی حاجی‌محمدی) به عنوان یک محقق بیزینسی و یک بیزینس کوچینگ، پیش‌بینی میکنم که اپل بزودی وارد ماشین‌های ادغام‌شده با زندگی میشود. چه ماشین‌های سواری چه ماشین‌هایی که در زندگی استفاده میشوند.
ضمن اینکه اپل قطعات مهم دستگاههای مهم‌اش مثل مک‌بوک و ایفون رو بزودی با برند اختصاصی اپل تولید میکند.
چه درسی از این قسمت از داستان برند اپل میگیرید؟
- اپل با یک دید و محصول تخصصی وارد دنیای تکنولوژی شد و برای اینکه فروشش بیشتر شود کاری کرد که تکنولوژی برای همه قابل استفاده گردد. ما هم باید کاری کنیم در دنیای تخصصی خودمان برند شویم و سپس کاری کنیم که همه استفاده کننده‌ی محصولات و خدماتمان شوند.
- اپل هر حوزه‌ای که میخواهد شروع کند از بقیه شرکت‌ها و تکنولوژی‌ها استفاده میکند و پس از اینکه مطمئن شد محصول عالی است، تکنولوژی خاص خود را رونمایی میکند. (مثل رونمایی از پردازنده‌ی M برای مک‌بوک به جای اینتل) ما برای ساخت یک محصول میتوانیم از توانایی‌های بیزینس‌های دیگر کمک بگیریم و چنانچه متوجه شدیم بازدهی آن محصول یا خدمات خوب است خودمان روی تولید آن سرمایه‌گذاری کنیم.
- اپل کاری کرده که علاوه بر خودش، خریداران محصولاتش نیز برای او تبلیغ میکند. در حقیقت یک جامعه‌ی اپلی برای خریداران خود ساخته است که همه نیازهای آنها را برطرف میکند. باید برای مشتری‌های خود یک جامعه تشکیل دهیم تا آنها در نبود شما نیز طرفدار محصولات و خدمات شما باشند و در عمل برای شما رایگان تبلیغ کنند.
اشتراک گذاری
نویسنده
Ali Hajimohamadi
افتخار میکنم که قبل از هرکاری من یک وبلاگنویس بودم. نوشتن زندگی من رو دگرگون کرد. بنظر من خودکار تنها ابزار بیرون کشیدن فکر از داخل سر هست. امیدوارم نوشته‌های من در هر محیطی، برای شما الهام بخش باشد.
تغییر شماره