این روزها اگر در اینستاگرام یا فضای وب چرخی بزنید، متوجه خواهید شد که واژه کاریزما (Charisma) مدام تکرار می‌شود. ممکن است این سوال در ذهن انسان شکل بگیرد که کاریزما چیست؟ چه خصوصیتی است که تا این حد اهمیت دارد و افراد دنبال رسیدن به آن هستند؟ چرا شخصیت‌هایی که این ویژگی را دارند، اینقدر محبوب و مورد اعتماد هستند؟ جالب است بدانید برخی برای واژه کاریزما، معادل فارسی «فرهمندی» را پیدا کرده‌اند. در این مقاله تصمیم داریم که در مورد کاریزما و کاریزماتیک بودن صحبت کنیم. می‌خواهیم ببینیم که اصلاً کاریزما چیست و به چه دردی می‌خورد. بعد از درک کاریزما سراغ شخصیت‌های کاریزماتیک می‌رویم تا بدانیم شخصیت کاریزماتیک یا «فرهمند» چه خصوصیاتی دارد. در صورتی که تمایل دارید با کاریزما آشنا شوید و از این مفهوم برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه بمانید.

کاریزما چیست؟

برای اینکه بتوانیم با واژه کاریزما (Charisma) آشنا شویم و به معنای آن پی ببریم، لازم است که ابتدا ریشه آن را مورد بررسی قرار دهیم. کاریزما، ریشه‌ای یونانی دارد و اصل آن به واژه «خاریس» برمی‌گردد. خاریس، نام دختری در افسانه‌های یونان باستان است که به عنوان نماد زیبایی و جذابیت شناخته می‌شود. بعد از مدتی خاریس تغییر معنا داد و بسیاری آن را جذابیت معنی کردند. از این رو است که بسیاری کاریزما را «جذابیت» معنی می‌کنند و شخصیت‌های کاریزماتیک را افرادی می‌دانند که از نظر دیگران تأثیرگذار هستند.

البته توجه داشته باشید که هنوز تعریف مشخص و واحد برای کاریزما وجود ندارد و هر کسی از نظر خودش این مفهوم را تعریف و بیان می‌کند. در گذشته افراد بر این باور بودند که کاریزماتیک بودن مربوط به همه نیست و تنها عده خاصی از این صفت برخوردار هستند. امروز دیگر چنین باوری وجود ندارد؛ چون متخصصان اعتقاد دارند که می‌شود خصوصیت‌های شخصیت‌های کاریزماتیک را یاد گرفت و به انسانی کاریزماتیک تبدیل شد. توانایی تأثیر گذاشتن روی دیگران، متقاعد کردن و انگیزه بخشیدن به آن‌ها سه خصوصیت مهمی است که افراد کاریزماتیک دارند. در واقع کسی که کاریزما داشته باشد به جذابیتی می‌رسد که می‌تواند با استفاده از این جذابیت، روی افراد دیگر تأثیر بگذارد و آن‌ها را مجاب و متقاعد کند. از این رو می‌گوییم رهبر یا شخصیت مذاکره کننده باید کاریزما داشته باشد.

البته توجه داشته باشید که برخی انسان‌های کاریزماتیک مثل هیتلر از کاریزمای خودشان برای هدایت مردم به سمت جنگ، خون‌ریزی و کشت و کشتار استفاده کردند. بنابراین باید مراقب باشید که پس از تبدیل شدن به شخصیتی کاریزماتیک، از این ویژگی استفاده منفی نکنید و از کاریزمای خود برای رسیدن به اهداف و مقاصد خوب و مثبت کمک بگیرید. اکنون که به صورت کلی با مفهوم کاریزما آشنا شدید، زمان آن است تعریفی از این واژه ارائه دهیم:

کاریزما یک خصوصیت و ویژگی شخصیتی است که در ارتباط با اطرافیان و دیگران خودش را نشان می‌دهد. کسی که چنین خصوصیتی دارد، کلام و رفتارش نافذ است و می‌تواند روی دیگران تأثیر بگذارد. برخی افراد در صحبت‌ها و کلام خود چنین خصوصیتی دارند و با کلام خود روی دیگران تأثیر می‌گذارند. برخی دیگر در زبان بدن، شیوه رفتار و حالت چهره خود این خصوصیت را نشان می‌دهند.

افراد کاریزماتیک می‌توانند طرفداران خود را متحد کنند و الهام‌بخش آنان باشند. پژوهشگران دانشگاه تورنتو، پژوهشی در زمینه کاریزما انجام دادند. آن‌ها این مفهوم را در بیش از 1000 نفر مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند و پس از پایان تحقیقات به این نتیجه رسیدند که کاریزما، آمیزه‌ای از «تأثیرگذاری» و «خوش برخورد بودن» است. تأثیرگذار بودن، مهارت و توانایی رهبری و قدرت حضور است. منظور از انسان خوش‌برخورد کسی است که خیلی راحت بشود با او ارتباط خوش و خوشایند برقرار کرد.

کاریزماتیک بودن چه مزیت و منفعتی دارد؟

کاریزماتیک بودن منافع و مزایای زیادی دارد. یکی از مزایای آن توانایی تأثیر گذاشتن بر دیگران است. کتاب تاثیر اثر رابرت سیالدینی تا حدودی به ما شیوه تأثیر گذاشتن بر دیگران را یاد می‌دهد. دومین مزیتی که می‌توان برای کاریزما بیان کرد، امکان متقاعد کردن افراد است. اگر کسی این توانایی را داشته باشد هم در زندگی شخصی و اجتماعی و هم در کسب و کار می‌تواند موفق باشد.

کسی که کاریزما داشته باشد می‌تواند خیلی راحت‌تر و بهتر اعتماد دیگران را جلب و آن‌ها را با خود همراه کند. توانایی جلب اعتماد یکی از آن مسائل مهمی است که در تمامی مراحل و مقاطع زندگی به درد می‌خورد. کسی که کاریزما دارد می‌توان اشتیاق وجودی خودش را به راحتی به دیگران منتقل کند و به همین خاطر شخصیت‌های کاریزماتیک خیلی برای رهبری کردن خصوصاً رهبری کسب و کار مفید هستند.

یکی از دیگر از مزایای مفهوم کاریزما این است که با خود اعتماد به نفس به همراه می‌آورد. در واقع اگر به شخصیت‌های کاریزماتیک نگاه کنید خیلی راحت متوجه می‌شوید که اعتماد به نفس بالایی دارند. در صورتی که می‌خواهید به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شوید باید سعی کنید که در گام نخست عزت نفس و اعتماد به نفس خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید.

یک نکته مهم

بعضی از متخصصان و کارشناسان در گذشته کاریزما را ذاتی، موروثی و یک هدیه الهی می‌دانستند و بر این باور بودند که افراد کاریزماتیک به دنیا می‌آیند. آن‌ها تصورشان این بود که نمی‌شود کاریزما را کسب کرد و به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شد. این در حالی است که امروز می‌شود کاریزما را آموخت، مهارت آن را به دست آورد و در نهایت به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شد.

در نظر داشته باشید که کاریزما روی همه افراد جامعه جواب نمی‌دهد. ممکن است یک شخصیت کاریزماتیک فقط برای عده معدودی از افراد جامعه کاریزماتیک باشد. از این رو است که برخی پژوهشگران، محدود کارایی و اثربخشی کاریزما را پیرامون ارزش‌های مشترک می‌دانند؛ به این معنا که یک شخص ممکن است برای همفکران خودش کاریزماتیک باشد ولی افراد که با او همفکر و هم‌عقیده نیستند، اصلاً این احساس را نسبت به او ندارند.

ویژگی ها و خصوصیات افراد کاریزماتیک

برای اینکه بتوانیم خودمان به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شویم، باید بدانیم که افراد کاریزماتیک چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی دارند. در ادامه این بخش چند مورد از ویژگی‌ها و خصوصیات افرادی که کاریزما دارند بیان شده است:

۶ ویژگی افراد کاریزماتیک

1. بیان آزاد، صادقانه و صمیمانه احساسات

کاریزماتیک یعنی چه؟ معنی کاریزماتیک چیست؟ یعنی داشتن بیان آزاد، صادقانه و صمیمانه احساسات. اولین خصوصیت و ویژگی انسان‌های کاریزماتیک این است که احساسات خود را به صورت صادقانه و آزاد ابزار می‌کنند و همین ابزار احساسات است که دیگران را خیلی راحت تحت تأثیر قرار می‌دهد. احساسات انسان‌های کاریزماتیک روی سایر انسان‌ها هم تأثیر دارد؛ یعنی اگر این افراد انرژی مثبتی داشته باشند، اطرافیان را هم پر از انرژی مثبت می‌کنند ولی خدا نکند انرژی منفی داشته باشند؛ چون می‌توانند اطرافیان خود را لبریز از احساسات منفی کنند و برنجانند.

2. درک احساسات اطرافیان و واکنش درست به آنها

افراد کاریزماتیک می‌توانند احساسات دیگران را خیلی خوب درک کنند و وقتی این احساسات را درک کردند، واکنش خوب، مناسب و به‌موقعی نشان می‌دهند. شناخت احساسات دیگران و همدلی با آن‌ها بسیار مهم است. یک مدیر کسب و کار اگر بتواند با کارکنان مجموعه خود همدلی کند، بسیاری از کارکنان به او علاقمند می‌شوند و با سخنان او انرژی می‌گیرند. برخی از مدیران کسب و کار به قدری کاریزما دارند که بعضی کارکنان مجموعه حاضر می‌شوند جانشان را نثار او کنند. به طور خلاصه افراد کاریزماتیک در برقراری رابطه عاطفی بسیار قدرتمند، دانا و توانا هستند.

3. کنترل احساسات یا آزاد کردن آن به فراخور شرایط

یکی دیگر از توانایی‌ها و قابلیت‌های افرادی که کاریزما دارند این است که می‌توانند خیلی خوب احساسات خودشان را مدیریت و کنترل کنند. همچنین اگر لازم ببینند می‌توانند خیلی راحت این احساسات را آزاد کنند. به عنوان مثال یک مدیر کاریزماتیک اگر لازم ببیند که از خطای کارمند خودش بگذرد، خیلی سریع این کار را انجام می‌دهد و خشم خودش را نسبت به آن کارمند مدیریت می‌کند. همچنین اگر تذکر را لازم بداند و تشخیص دهد که باید خشم خودش را ابراز کند، این کار را به راحتی انجام می‌دهد. به بیان ساده‌تر این افراد هوش هیجانی بالایی دارند.

4. توانایی بالا در برقراری روابط اجتماعی

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم افراد کاریزماتیک این است که می‌‌توانند روابط اجتماعی بسیار خوبی برقرار کنند. همان طور که در تعریف دانشگاه تورنتو متوجه شدیم، افراد کاریزماتیک، خوش‌برخورد هستند و همین خوش‌برخورد بودن باعث می‌شود که بتوانند روابط خوبی با دیگران برقرار کنند. معمولاً کلام این افراد پر از شور، شوق و امید است و اجازه می‌دهند که احساساتشان روی این کلمات سوار شود و به قلب مخاطب بنشیند.

اگر سخنرانی رهبران کاریزماتیک جهان را گوش کنید، متوجه می‌شوید که کلام بسیار قدرتمندی دارند و می‌تواند کلمات را با کوله‌باری از احساس به مخاطب ارائه دهند. فن بیان این افراد عالی است. بعضی مواقع افراد با کلی کلاس و کتاب و معلم می‌توانند فن بیان خود را کاریزماتیک کنند ولی افرادی هستند که ذاتاً از چنین قابلیتی برخوردار هستند. بنابراین اگر می‌خواهید به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شوید، حتماً باید روی فن بیان خود کار کنید و سعی کنید فردی خوش‌برخورد باشد و خیلی راحت با دیگران ارتباط برقرار کنید.

5. دقت به جزئیات و حواس جمع بودن

افراد که کاریزمای بالایی دارند، معمولاً خیلی به جزئیات حساسیت دارند و سعی می‌کنند که حواسشان را جمع کنند. اگر کسی فراموش‌کار باشد، چندان به اتفاقات پیرامون خودش آگاه نباشد، نسبت به افرادی که پیرامونش هستند بی‌تفاوت باشد، مسلماً نمی‌تواند کاریزماتیک باشد. برخی از افراد کاریزماتیک همین که به چهره کسی نگاه کنند یا لحن صحبت او را ببینند می‌توانند به درون و باطن او پی ببرند.

یکی دیگر از خصوصیات افراد کاریزماتیک این است که توانایی بسیار خوبی در گوش دادن فعالانه دارند. آن‌ها خیلی خوب به صحبت‌های طرف مقابل گوش می‌دهند و اجازه می‌دهند که آن شخص حرف دل خودش را بزند. این افراد اهل قطع کردن صحبت دیگران نیستند و خیلی خوب با طرف مقابل همدردی می‌کنند. به همین خاطر است که افراد کاریزماتیک در مقام پدر یا مادر هم معمولاً عملکرد خوبی دارند.

5. ثروتمند بودن

البته ممکن است یک شخصیت کاریزماتیک باشد ولی ثروت چندانی هم نداشته باشد ولی اغلب افراد کاریزماتیک، ثروت هستند و توانسته با تکیه بر توانمندی‌ها، اعتماد به نفس و عزت نفس خود به موفقیت‌های مادی و معنوی زیادی دست پیدا کنند. ثروت یکی از مسائلی است که توانمندی‌های شما را به دیگران نشان می‌دهد و به بقیه ثابت می‌کند که شما توانایی‌های زیادی داشته‌اید که چنین ثروتی را برای خودتان فراهم کرده‌اید.

6. بالا بودن اعتماد به نفس و عزت نفس

افراد کاریزماتیک و کسانی که محبوب دل مردم هستند و مردم را تحت تأثیر خودشان قرار می‌دهند، خودشان هم خودشان را دوست دارند و برای خودشان عزت و حرمت قائل هستند. تا زمانی که کسی عزت نفس نداشته باشد، خودش را خوب و دوست داشتنی ندارند و برای خودش احترام قائل نشود، به هیچ عنوان نمی‌تواند نزد دیگران محبوب باشد.

اعتماد به نفس هم در کاریزماتیک بودن تأثیر دارد. کسی که دانا و توانا نباشد و در حوزه تخصصی خودش حرف زیادی برای گفتن نداشته باشد، متخصصان پای صحبت‌های او را نمی‌نشینند؛ چون می‌دانند که حرف‌های ثمر و نتیجه خاصی ندارد و چیزی به دانش آن‌ها اضافه نمی‌کند. پس تبدیل شدن به یک شخصیت کاریزماتیک در حوزه تخصصی کار آسانی نیست و به تلاش زیادی احتیاج دارد.

7. خوشبین و امیدوار بودن

یکی دیگر از عواملی که باعث می‌شود یک شخصیت کاریزماتیک به نظر برسد، خوش‌بین بودن و امیدوار بودن است. برخی از رهبران کاریزماتیک دنیا، ناامید بودن را «مسخره» می‌دانند و به هیچ عنوان نمی‌توانند بپذیرند که یک انسان ناامید و افسرده است. این افراد همیشه خودشان را با سپر خوش‌بینی مسلح می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که سپاه ناامیدی به آن‌ها هجوم بیاورد و قلعه اهداف و آرزوهای آن‌ها را تسخیر و سپس نابود کند.

چگونه می توانیم به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شویم؟

 همان طور که پیش از این گفتیم کاریزما، یک مهارت است و می‌توان آن را آموخت. در ادامه این بخش از مقاله می‌خواهیم بدانیم که چگونه می‌توان به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شد:

چگونه به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شویم؟

1. مهارت‌های شنیداری خود را تقویت کنید: منظور از مهارت‌های شنیداری این است که سعی کنیم گوش دادن فعالانه به دیگران را بیاموزید. اگر قرار باشد که شما هم یک شخصیت کاریزماتیک باشید باید بتوانید خیلی خوب به صحبت‌های دیگران گوش دهید و سپس بهترین واکنش ممکن را به آن‌ها نشان دهید. گوش کردن فعالانه یکی از مؤلفه‌های بارز کاریزما است.
2. توانایی رهبری را در خود پرورش دهید: یکی دیگر از خصوصیات افراد کاریزماتیک این است که خیلی خوب با صحبت‌های خود دیگران را متقاعد می‌کنند و روی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. به همین دلیل است که خیلی راحت می‌توانند افراد را برای رسیدن به یک هدف واحد و مشخص با هم متحد کنند. در صورتی که شما هم می‌خواهید به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شوید، باید بتوانید مهارت‌های رهبری را در خود پرورش دهید.
3. همدلی را تمرین کنید و یاد بگیرید: یکی دیگر از مسائل مهمی که باید برای یادگیری آن وقت بگذارید، همدلی است. همدلی به صورت ذاتی در انسان‌ها وجود دارد ولی بعضی انسان‌ها آن را در وجود خود پرورش و ارتقا می‌دهند و به همین خاطر خیلی خوب می‌توانند دیگران را درک و از نظر احساسی با آن‌ها ارتباط برقرار کنند. سعی کنید در این زمینه مطالعه کنید و درس‌هایی که یاد می‌گیرید را به صورت عملی اجرا کنید. همدلی کردن با تمرین و تکرار مدام تقویت می‌شود.
4. روی افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس خود کار کنید: اگر می‌خواهید به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شوید، بدانید که هیچ چیز مهم‌تر از عزت نفس و اعتماد به نفس نیست. کسی که عزت نفس و اعتماد به نفس نداشته باشد، به هیچ عنوان نمی‌تواند نقش یک انسان دارای کاریزما را ایفا کند. بنابراین اگر می‌خواهید خودتان را به سلاح کاریزما مسلح کنید، در گام اول باید روی ارتقای عزت نفس و اعتماد به نفس خود کار کنید.

کاریزما را به پلی برای تحقق اهداف و آرزوهای خود تبدیل کنید

کاریزما یکی از آن مفاهیمی است که می‌تواند زندگی انسان را متحول و به سمت رشد، توسعه و بهبود هدایت کند. کسی که می‌خواهد در زندگی و کسب و کار خود موفق شود و عملکردی عالی از خود ارائه دهد، باید برای تقویت کاریزما در وجود خود زمان بگذارد و سعی کند که به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شود. کاریزماتیک بودن باعث می‌شود که زمینه برای موفقیت شما فراهم شود و بتوانید به اهداف و آرزوهای خودتان جامه عمل بپوشانید.

در صورتی که این مقاله برای شما سودمند بود، پیشنهاد می‌شود مقاله جادوی باور را مطالعه کنید. باور داشتن به موفقیت هم می‌تواند باعث شود که کاریزماتیک به نظر برسید. باورهای انسان، شخصیت انسان را می‌سازند. کسی که به موفقیت خودش باور ندارد، نمی‌تواند برای اعضای تیم یا خانواده خودش الهام‌بخش باشد و به همین خاطر نمی‌تواند در قامت یک رهبر کاریزماتیک ظاهر شود. بنابراین برای تبدیل شدن به یک رهبر کاریزماتیک باید به موفقیت خودتان و اعضای تیمتان باور داشته باشید. از نظر شما شخصیت‌های کاریزماتیک چه خصوصیاتی دارند؟ آیا خودتان را فردی کاریزماتیک می‌دانید؟ در بین اطرافیان شما، کدام شخص بیشترین کاریزما را دارد؟  لطفاً نظرها و پیشنهادهای خود را با ما و همراهان همیار آکادمی در زیر همین پست به اشتراک بگذارید.

منابع: SkillsYouNeed.com / Pinnacle Wellbeing Services / Forbes / SuaveWay

سوالات متداول

• چه چیزی باعث می شود که انسان ها اینقدر به کاریزما اهمیت بدهند؟

  افرادی که کاریزما دارند خیلی راحت تر ارتباط برقرار می کنند و می توانند سایر انسان ها را به آسانی متقاعد و مجاب کنند. همین تأثیرگذاری است که انسان ها را اینقدر به کاریزما علاقمند می کند.

• آیا کاریزما یک ویژگی ارثی است یا می توان آن را کسب کرد؟

  کاریزما یک ویژگی است که برخی افراد به صورت ارثی آن را در وجود خود دارند ولی خوشبختانه می‌توان آن را آموخت و به یک شخصیت کاریزماتیک تبدیل شد.

• کاریزما چه تأثیری روی کسب و کار دارد؟

  شخصیت کاریزماتیک می توانید با مشتریان به راحتی ارتباط برقرار کند و با روی خوش اعتماد آنها را جلب کند. وقتی اعتماد مشتری جلب شود، خیلی راحت خرید می کند. بنابراین شخصیت های کاریزماتیک در کسب و کار خودشان هم موفق هستند.

نویسنده جلال شایان

آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!