کتاب فریب ایکاروس یکی دیگر از آثار بزرگ‌مرد عرصه بازاریابی جهان، ست گادین است. تقریباً تمامی کتاب‌های ست گادین یک محوریت مشخص را طی می‌کنند و گادین این را یک رسالت بزرگ برای خودش تعیین کرده و می‌خواهد به مخاطب خودش بگوید که راه رسیدن به برتری در این جهان، تمایز و تفاوت است. ما باید این شجاعت و توانمندی برای رسیدن به یک روش متمایز در زندگی و کسب و کار را در خودمان رشد و پرورش دهیم. کتاب فریب ایکاروس (The Icarus Deception) از ما می‌خواهد پا روی تمام محدودیت‌ها بگذاریم و تا جایی که در توانمان است، در آسمان موفقیت پرواز کنیم. ست گادین در ابتدای این کتاب می‌گوید:

فریب ایکاروس کتابی در مورد متعهد شدن به انجام کاری است که به خودش شخص بستگی دارد، نیاز به شجاعت دارد و توانایی بالقوه تغییر همه‌ چیز را دارد.

ست گادین کتاب فریب ایکاروس را با اشاره به یک افسانه که ریشه در یونان باستان دارد، نوشته است. فریب ایکاروس سنگ بنای بسیار خوبی برای این کتاب است که و به ما درس‌های زیادی یاد می‌‎دهد. در صورتی که تمایل دارید درس‌هایی را که ست گادین در این کتاب به آن‌ها اشاره می‌کند یاد بگیرید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.

افسانه ایکاروس؛ سنگ بنای کتاب فریب ایکاروس

افسانه ایکاروس داستانی است که آن را به جنوب جزیره یونانی سموس نسبت می‌دهند. ایکاروس به همراه دایدالوس، پدرش، به خاطر کارشکنی در حکومت پادشاه مینوس محکوم به زندان می‌شوند و روزگار خود را در زندان سپری می‌کنند. دایدالوس که شخصی ماهر و زیرک بود به این نتیجه رسید که رهایی از زندان پادشاه مینوس تقریباً غیرممکن است و به این راحتی‎‌ها نمی‌توانند از زندان او آزاد شوند. تنها راه چاره برای رهایی، فرار است. دایدالوس یک نقشه بی‌نظیر کشید تا بتواند فرزند خودش ایکاروس را از زندان برهاند و فراری دهد. او تصمیم گرفت یک بال از جنس موم و پر برای فرزندش بسازد و این بال‌ها را به فرزندش بدهد تا با آن‌ها پرواز کند. وقتی ایکاروس این بال‌ها را به خودش می‌بندد، پدر با چشم‌هایی اشکبار یک توصیه مهم به او می‌کند:

پسرم، زیاد نزدیک خورشید نرو؛ زیرا حرارت خورشید باعث می‌شود که موم‌های موجود در این بال‌ها آب شود و در نتیجه از آسمان به زمین سقوط می‌کنی.

در نهایت ایکاروس توصیه پدرش را نادیده گرفت، از سطحی که مجاز بود بالاتر رفت، حرارت خورشید موم‌ها را آب کرد و در نهایت ایکاروس سقوط کرد و همین سقوط موجب مرگش شد. داستانی که تا اینجا خواندید، از زبان افرادی است که این داستان را دقیق مطالعه نکرده‌اند و همین مطلب است که ست گادین از آن به عنوان فریب ایکاروس یاد می‌کند. در تعریف دقیق این افسانه، دایدالوس یک توصیه مهم دیگر به پسرش می‌کند:

پسرم در عین اینکه مراقبی از حد مجاز فراتر نروی و به خورشید نزدیک نشوی، مراقب باش که در ارتفاع خیلی پایین هم پرواز نکنی؛ زیرا این کار باعث سقوط تو در دریا یا روی زمین می‌شود و در آن صورت هم جان خودت را از دست می‌دهی.

متخصصان به توصیه دوم اهمیت زیادی می‌دهند. گاهی اجتماع و اطرافیان ما به ما می‌گویند که ارتفاعت را زیاد نکن و سعی کن در همین ارتفاع‌های پایین پرواز کنی. این در حالی است که نمی‌دانند تلاش نکردن و فراتر نرفتن از حد لازم باعث می‌شود که مشکلات زیادی به وجود بیاید  و ناگهان سقوط کنیم. ست گادین در مورد کتاب فریب ایکاروس می‌گوید:

این کتاب از ما می‌خواهد که هنر به خرج دهیم. هنر، عمل انسانی است که کارهای سخاوتمندانه انجام می‌دهد، چیزی را برای اولین ‌بار خلق می‌کند و بر دیگران تأثیر می‌گذارد.

کتاب فریب ایکاروس از ما می‌خواهد که برای رسیدن به موفقیت باید فراتر از حریم و ناحیه امن خودمان حرکت کنیم و همیشه دست به کارهای بدون چالش و آسان نزنیم. موفقیت هزینه دارد و هر کسی که مایل به موفقیت باید این هزینه را بپردازد. ست گادین از ما می‌خواهد دست به هنر بزنیم و از استراتژی اقیانوس آبی ترس و واهمه نداشته باشیم؛ زیرا گاهی همین اقیانوس آبی است که به ما کمک می‌کند ماهی‌های زیادی صید کنیم و به ثروت زیادی برسیم. ست گادین البته تا حدودی در کتاب گاو بنفش نیز به این موضوع پرداخته است.

درس‌هایی از کتاب فریب ایکاروس

کتاب فریب ایکاروس برای افراد که در پی رشد، پیشرفت و موفقیت در زندگی و کسب و کار خودشان هستند، پر از درس‌های مهم و آموزنده است. این کتاب از ما می‌خواهد که فراتر از توانمان گام برداریم و زیر بار محدودیت‌های که جامعه و افراد بزرگ‌تر و باتجربه‌تر به ما تحمیل می‌کنند، نرویم. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین درس‌هایی اشاره می‌کنیم که در این کتاب انگیزشی به آن‌ها پرداخته شده است.

1. ما ناگزیر از خروج از ناحیه امن خود هستیم

زمانی همه به ما می‌گفتند که تا حد امکان یک رزومه عالی برای خودتان بسازید، در دوره‌های مختلف شرکت کنید، اطلاعات‌تان را در مورد حوزه شغلی خود بالا ببرید و تا جایی که می‌توانید خودتان را به یک شخصیت خبره تبدیل کنید. در عصر صنعتی افراد مراقب بودند که دست از پا خطا نکنند، نظرات و ایده‌های جدید ندهند و از دستورالعمل‌های موجود اطاعت کنند ولی امروز دیگر همه چیز فرق کرده و متفاوت شده است.

با ورود به عصر دیجیتال و اطلاعات، کسانی پیروز می‌شوند که بتوانند یک اقیانوس آبی را کشف کنند، در آن قدم بگذارند و به عنوان یک آغازگر شناخته شوند. جهان امروز به کسانی احترام می‌گذارد که آغازگر یک روند جدید باشند و بتوانند از ناحیه راحتی و امنیت خود خارج شوند. عصر صنعتی، عصر حقوق ثابت ماهیانه بود ولی عصر دیجیتال عاشق رشد است. امروز کسانی هستند که روز به روز درآمد خود را افزایش می‌دهند. البته یک نکته مهم وجود دارد که نباید از آن غافل شویم. ست گادین در کتاب فریب ایکاروس بر این باور است که خلق چیزهای تازه، بخشی از انسان بودن و بشریت ما است. وی در این کتاب جمله بسیار زیبایی را بیان می‌کند:

هنرمند کسی است که جرئت قدم‌ گذاشتن به فضای خلاء داشته باشد و بتواند با روشن‌کردن یک شمع راه را برای دیگران باز کند. فضای خلاء همان راهِ تاریکی است که هیچ‌ کس تاکنون جرئت قدم‌ گذاشتن در آن را نداشته است.

بنابراین می‌توانیم از این بخش نتیجه بگیریم که موفقیت در جهان امروز نیازمند پرواز در سطوحی فراتر از سطوح امنیت ما است؛ زیرا اگر پایین‌تر از سطوح مجاز حرکت کنیم خطر سقوطمان وجود دارد. ناحیه امن و راحتی خود را ترک کنید و بدانید در آن سوی مرزهای آسایش شما، هدیه‌های زیادی وجود دارد که انتظار شما را می‌کشد.

2. مدیریت و رهبری زمین تا آسمان با هم فرق دارند

یکی از درس‌های بسیار مهمی که در کتاب فریب ایکاروس به آن اشاره می‌شود، تفاوت رهبری و مدیریت است. ست گادین بر این باور است که رهبری یک هنر است؛ زیرا رهبر چراغ را در دست می‌گیرد و راه را برای سایر افراد روشن می‌کند و به همین خاطر اگر قرار باشد، خطر کسی را تهدید کند، اولین شخص خود رهبر است. این در حالی است که قضیه مدیریت فرق می‌کند. مدیر بر اساس دستورالعمل‌ها فکر می‌کند، سپس برنامه مناسب را پیش روی اعضای تیم می‌گذارد و در نهایت روی اجرای درست این برنامه نظارت می‌کند. مدیریت در پس اصول و روش‌های همیشگی است و چندان ابتکار عمل را دنبال نمی‌کند. به همین خاطر است که در غالب اوقات، تهدید خاصی برای مدیر وجود ندارد.

حال اگر نگاهی به رهبران و آغازگران یک روند بیندازیم خیلی خوب می‌توانیم ببینیم که رهبران همیشه در معرض خطر و تهدید هستند؛ زیرا هر مشکلی به وجود آمد کسی بالاتر از رهبر نیست که بخواهند با او برخورد کنند. برخی از رهبران در پی یک کتاب راهنما برای رهبری هستند ولی باید بدانید که این افراد در واقع دارند آرزو می‌کنند که ای کاش مدیر بودندئ؛ چون داشتن کتاب راهنما، دستورالعمل و خط مشی مخصوص رهبران است.

3. تلاش نکردن برای رویاها، یک فاجعه و شکست بزرگ است

گاهی اوقات انسان نیت و فکری خوب در سر دارد و با این نیت خوب دست به انجام یک کار می‌زند ولی در نهایت یک فاجعه به بار می‌آید. ست گادین بر این باور است که اگر فاجعه به بار بیاید خیلی بهتر و ارزشمندتر از این است که انسان برای محقق کردن ایده‌های خودش هیچ تلاشی نکند و دست روی دست بگذارد. بزرگ‌ترین شکست انسان وقتی رقم می‌خورد که برای رویاهای خودش هیچ تلاشی نکند. ست گادین در کتاب فریب ایکاروس می‌گوید:

به‌ یاد بسپارید که همواره با توقعات کم و رؤیاهای کوچک قانع می‌شویم و بیشتر اوقات خودمان را دست ‌کم می‌گیریم. با پرواز‌کردن بیش ‌از ‌حد در ارتفاع کم، نه ‌تنها به خودمان، بلکه به کسانی ضرر می‌رسانیم که ممکن است از تلاش ما سود ببرند. همچنین، بسیار نگران خطر متفاوت ‌شدن هستیم و هر کاری کرده‌ایم تا از آن اجتناب کنیم.

حتی در فرهنگ ایرانی‌ها هم یک ضرب المثل معروف وجود دارد که «خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو!» جالب است که افراد زیادی هم این جمله را بر سر زبان می‌آورند و با تکیه بر یک جمله بی‌پایه و اساس، زندگی و کسب و کار خود را از هنر واقعی و خلق چیزهای تازه و نو دور می‌کنند؛ چون از متفاوت بودن می‌ترسند. تصور می‌کنند که با متفاوت بودن ممکن است از سوی دیگران پذیرفته نشوند و نتوانند تأیید دیگران را مثل گذشته دریافت کنند.

این نکته را بدانید که هنرمند بودن، همان راه و روشی است که ما باید در زندگی خودمان در پیش بگیریم. هنر به خرج دادن و خلق چیزهای تازه وظیفه هر کدام از ما به عنوان یک انسان است. اگر قرار بود که انسان‌های پیش از ما از حد و مرز خودشان فراتر نروند و روش پیشینیان خود را در پیش بگیرند، شاید اکنون هم در غارها زندگی می‌کردیم و پیام خود را از طریق نقاشی روی سنگ‌های غار به یکدیگر می‌رساندیم. کسانی که به وضعیت موجود قانع نشدند و تلاش کردند انسانیت خود را به نمایش بگذارند، موفق شدند.

4. سرسختی و موفقیت دو موضوع همبسته هستند

یک نکته بسیار مهمی که کتاب فریب ایکاروس به ما یاد می‌دهد این است که نباید از تأثیر دو عامل سرسختی و موفقیت روی هم صرف نظر کنیم. درست است که گاهی افراد وارد یک مسیر تازه می‌شوند، همه تلاش خودشان را در این مسیر به کار می‌بندند ولی در نهایت به این نتیجه می‌رسند که شکست خورده‌اند و تلاش‌هایشان بی‌نتیجه باقی مانده است ولی اگر کسی واقعاً دنبال موفقیت باشد، هیچ راهی جز تلاش و کوشش مداوم و مستمر و سرسختی برای او وجود ندارد. این نکته را کتاب سرسختی اثر آنجلا داکورث هم به ما یاد می‌دهد. در کتاب سرسختی یک جمله بسیار مهم وجود دارد که می‌گوید:

راز دستیابی به دستاوردها و موفقیت‌های ارزشمند و چشمگیر، استعداد و توانایی‌های ذاتی و درونی نیست، بلکه سرسختی است و سرسختی آمیزه‌ای خاص و شگفت‌انگیز از اشتیاق و پشتکار است. در واقع سرسختی این است که حاضر باشیم برای اهداف بلندمدت خودمان اشتیاق و پشتکار به خرج دهیم و از هیچ تلاشی فروگذار نکنیم.

پس موفقیت و سرسختی به معنای واقعی کلمه به هم همبسته هستند ولی اصلاً به هم پیوسته نیستند. در واقع هیچ دلیلی ندارد که کسی که سرسختی به خرج داد و با تمام توان تلاش و کوشش کرد، قطعاً به موفقیت برسد ولی اگر کسی طالب موفقیت است باید سرسختی به خرج دهد.

5. قرار نیست موفقیت به معنای کمال و بی‌نقصی باشد

یکی از تفکرات اشتباهی که افراد دارند این است که موفقیت وقتی حاصل می‌شود که هیچ خطا و اشتباهی در کار نباشد و همه چیز به بهترین شکل ممکن جلو برود و اتفاق بیفتد. یک رهبر و آغازگر خیلی خوب می‌داند که در آغاز مسیر اشتباهات زیادی ممکن است اتفاق بیفتد ولی این اشتباهات به تدریج اصلاح می‌شود و در نهایت موفقیت نهایی به دست می‌آید.

گاهی افراد موفقیت را در کمال و بی‌نقصی می‌بینند ولی بدانید که این تفکر کشنده‌ترین عامل برای خلاقیت است. اگر قرار باشد چنین دیدگاهی در مورد نوآوری و کارهای تازه و جدید داشته باشیم، مطمئن باشید که اصلاً نمی‌توانیم وارد راه‌های جدید و تازه شویم. ما باید باور کنیم که هر کاری در ابتدا اشتباهات و نواقص خودش را دارد ولی با تلاش و کوشش این مشکلات برطرف می‌شود. ست گادین در کتاب فریب ایکاروس جمله بسیار زیبایی دارد که می‌گوید:

ما بارها و بارها فریب خورده‌ایم و شستشوی مغزی داده شده‌ایم تا باور کنیم که بی‌نقصی مهم‌تر از تلاش است و این طرز تفکر به ما قبولانده شده است که چاره‌ای جز قانع شدن به چیزی که به ما پیشنهاد می‌شود، نداریم.

آشنایی اجمالی با نویسنده کتاب فریب ایکاروس

ست گادین (Seth Godin) یکی از بهترین و پرآوازه‌ترین اساتید بازاریابی در جهان است که در کتاب‌‎های خودش تمرکز خاص و ویژه‌ای روی بحث تمایز و تفاوت دارد. وی در دانشگاه تافتس تحصیل کرد و در دو رشته علوم کامپیوتر و فلسفه مدرک گرفت. سپس به دانشگاه استنفورد رفت و مدرک ام.بی.ای (مدیریت ارشد کسب و کار) خود را از این دانشگاه دریافت کرد. وی تاکنون دو کسب و کار معروف راه انداخته و هر دو را به شرکت‌های بزرگ جهان فروخته است. بزرگان بازاریابی او را به خاطر ارائه یک مفهوم جدید تحت عنوان بازاریابی اجازه ای (Permission Marketing) می‌شناسند.

بهترین ترجمه کتاب فریب ایکاروس

تاکنون ترجمه‌های مختلفی از کتاب فریب ایکاروس (The Icarus Deception)  روانه بازار شده و مخاطبان زیادی را مجذوب خودش کرده است. از بین این ترجمه‌ها، ترجمه سعید یاراحمدی معرکه است. این ترجمه بی‌نظیر را نشر آموخته با عنوان « فریب ایکاروس: تا کجا حاضرید اوج بگیرید؟ » روانه بازار کرده است. در صورتی که تمایل به خرید اینترنتی این کتاب ارزشمند دارید، کافی است به نشر آموخته مراجعه کنید. نشر آموخته در کنار تمام توجه و سلیقه‌ای که در آثار خود به خرج می‌دهد، تلاش می‌کند محتوای عالی هم ارائه دهد تا دانش مخاطب خود را بیشتر کند.

مراقب باشید درگیر فریب ایکاروس نشوید

ست گادین استاد آگاه کردن مخاطب است. در هر کتاب خودش می‌کوشد مخاطب را متوجه روند و وضع موجود کند و به او یادآوری کند که اوضاع دارد تغییر می‌کند و تنها کسانی که می‌توانند در آینده موفق شوند که سوار این موج شوند و به سمت جلو حرکت کنند. کتاب فریب ایکاروس از جمله کتاب‌هایی است که از ما می‌خواهد خود را درگیر محدودیت‌هایی که جامعه به ما تحمیل می‌کند نکنیم و دنبال یک هنر جدید و نو باشیم. کتاب‌های مختلفی از ست گادین در همیار آکادمی منتشر شده است که از جمله این کتاب‌ها می‌توان به کتاب قبایل اشاره کرد. این کتاب پر از درس‌هایی است که ما را به سمت یک زندگی خوب و پرثمر هدایت می‌کند. آیا این مقاله خلاصه کتاب فریب ایکاروس برای شما مفید و ارزشمند بود؟ تاکنون اتفاق افتاده است که ایده‌ای نو به ذهنتان برسد، آن را عملی کنید و نتایج بی‌نظیر آن را ببینید؟ آیا در کسب و کار خودتان اهل هنر به خرج دادن، ابتکار و نوآوری هستید؟ لطفاً نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

نویسنده جلال شایان

آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!