بیشتر ما در زمان طراحی، اصلا به سیستم رنگ‌بندی که استفاده می‌کنیم توجه نمی‌کنیم. برای ما فقط مهم است که آنچه در صفحه نمایش می‌بینیم، خوب به نظر برسد. اما اگر یک بار طرحی را برای چاپ آماده کرده باشید( مثلا کارت ویزیت یا سربرگ شرکتتان و …) متوجه اهمیت تفاوت سیستم‌های رنگ‌بندی خواهید شد. بهتر است بدانیم که دلیل این تفاوت رنگ چیست و چه زمان رخ می‌دهد.

دو سیستم رنگی در دنیای دیجیتال وجود دارد:

• RGB: این سه حرف مخفف قرمز(Red)، سبز(Green)، آبی(Blue) که برای طراحی وب و دیجیتال استفاده می‌شود
• CMYK: این چهار حرف مخفف فیروزه‌ای(Cyan)، ارغوانی(Magenta)، زرد( Yellow) و سیاه که برای کارهای چاپی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله شما با تفاوت رنگ‌بندی CMYK و RGB و کاربرد هر یک از انها آشنا خواهید شد.

سیستم رنگ‌بندی RGB

ترکیب سه رنگ اصلی RGB

این رنگ‌بندی بر اساس سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی شکل گرفته و برای طرح‌هایی استفاده می‌شود که قرار است در صفحه نمایش دیده شود( مثل وبسایت، بنر دیجیتال و …). دلیل استفاده از این سیستم، پیکسل‌های مانیتور است که دقیقا از همین سه رنگ تشکیل شده‌اند. تمامی رنگ‌هایی که شما در صفحه‌ی مانیتور مشاهده می‌کنید ترکیبی از این سه رنگ است. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید سه رنگ آبی، سبز و آبی با هم ترکیب شده اند و رنگ های جدیدی بوجود آمده‌اند. برای مثال رنگ زرد از ترکیب دو رنگ سبز و قرمز بوجود آمده. شما در اینجا رنگ تنها رنگ زرد را مشاهده می‌کنید اما در عمل این رنگ ترکیبی از دو رنگ سبز و قرمز است.

RGB حالت رنگی است که در همه‌ی وسایل الکترونیک کاربرد دارد. از مانتیتورها و تلویزیون‌های LED تا تلویزیون‌های قدیمی CRT همگی این حالت رنگی را پشتیبانی می‌کنند. همچنین بیشتر دوربین‌های دیجیتال و اسکنرها از این سیستم رنگ استفاده می‌کنند.

RGB استانداردترین حالت رنگ

دلیل اینکه RGB استانداردترین حالت رنگ در اکثر برنامه‌ها و همچنین وسایل است، وسعت انتخاب رنگ است. در RGB شما با ترکیب سه رنگ قرمز، سبز و آبی به هر رنگ دلخواهی که بخواهید می‌رسید. مهمتر از همه‌ی این‌ها دقت بسیار بالای این حالت رنگی است. اکثر برنامه‌های ویرایش عکس (مانند Photoshop) استاندارد رنگ‌های خود را بر اساس RGB قرار می‌دهند.

همچنین در RGB، رنگ‌های دیگر با ترکیب میزان‌های مختلف رنگ‌های اصلی ایجاد می‌شود و پیکسل‌های صفحه نمایش با همین نسبت‌ها روشن شده و رنگ را نمایش می‌دهند.

کجا باید از سیستم رنگ‌بندی RGB استفاده کنیم؟

تمام طراحی‌های دیجیتال ازجمله وبسایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل، بنرهای تبلیغی و هر تصویری که برای محیط وب آماده می‌کنید باید با سیستم رنگ‌بندی RGB طراحی شود.

سیستم رنگ‌بندی CMYK

ترکیب سه رنگ اصلی CMYK

این رنگ‌بندی بر اساس رنگ‌های اصلی فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و سیاه شکل گرفته است. این سیستم رنگی با نام چهار رنگ هم شناخته می‌شود و مخصوص کارهای چاپی است. اگر یک چاپگر رنگی را از نزدیک ببینید، چهار کارتریج رنگی فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و سیاه  را در آن مشاهده خواهید کرد. روش ترکیب رنگ‌ها در CMYK کاملا با RGB متفاوت است. برخلاف RGB، رنگ‌های تولید شده در CMYK کمی مات هستند و آن شفافیت رنگ‌های RGB را ندارند، دلیل این موضوع بازتاب نور بر روی رنگ‌های چاپی است. همچنین به این دلیل که ترکیب رنگ‌های این سیستم قادر به ساخت رنگ سفید و سیاه نیست، رنگ سیاه از ابتدا به عنوان رنگ کلیدی(K) در سیستم رنگی گنجانده شده است.

رنگ‌ها در این سیستم بسته به دستگاه چاپ لایه لایه با هم مخلوط می‌شوند و به همین دلیل ممکن است گاهی مشکلاتی در رنگ چاپ شده دیده شود. به همین دلیل قبل از آنکه چاپ اصلی را انجام دهید حتما باید نمونه‌ی چاپی کار خود را ببینید و از صحت چاپ اطمینان حاصل کنید.

کجا باید از سیستم رنگ‌بندی CMYK  استفاده کنیم؟

هر فایلی که می‌خواهید چاپ کنید، از بنر تبلیغاتی گرفته تا یک برگه رنگی، کارت ویزیت، بروشور و … حتما باید با سیستم رنگ‌بندی CMYK تولید شده باشند. عکس‌هایی که با سیستم RGB تهیه شده‌اند در زمان چاپ، اختلاف رنگ واضحی با فایل اصلی دارند. پس سیستم رنگ‌بندی CMYK تنها گزینه‌ی موجود برای یک چاپ با کیفیت رنگی بالا است.

تفاوت رنگ در مانیتور و چاپ

تفاوت اصلی CMYK و RGB

تفاوت اصلی RGB و CMYK در نوع ماهیت آن‌هاست. در سیستم RGB رنگ‌ها جمع شونده و یا ترکیب شونده هستند ولی در CMYK همانطور که گفته شد رنگ‌ها لایه به لایه هستند و تفریق کننده هستند. بگذارید با یک مثال ساده این به این مفهوم بپردازیم. شما با ترکیب سه رنگ RGB رنگ سفید دریافت می‌کنید اما در CMYK به رنگ سیاه یا تیره نزدیک می‌شویم. K در این حروف به معنی کلید است و در اینجا به رنگ سیاه گفته می‌شود.

پس هرچه رنگ بیشتری در RGB به هم اضافه کنید رنگ شما روشن‌تر می‌شود اما در CMYK با این کار، رنگ به سمت تیره شدن می‌رود.

بهترین نرم افزارهای طراحی برای چاپ

رایج‌ترین و کاربردی‌ترین برنامه برای چاپ Adobe Photoshop است. این نرم افزار دارای قابلیت‌های بسیار زیادی است. از طراحی یک بروشور کوچک تا بنر یک بیلبورد بزرگ، همگی توسط این نرم افزار امکان پذیر است. نوع پیش فرض رنگ در فتوشاپ، RGB است و شما می‌بایست برای استفاده از آن در فرآیند غیر دیجیتالی و چاپ، از CMYK استفاده کنید. در ادامه به تغییر رنگ از RGB به CMYK نیز خواهیم پرداخت. بهتر است بدانید انتخاب رزولوشن در طراحی یک بنر با انتخاب رزولوشن در طراحی یک بروشور کوچک متفاوت است. هرچه بنر بزرگتری بخواهید طراحی کنید رزولوشن تصویر شما نیز باید بیشتر باشد.

Adobe Illustartor یکی دیگر از نرم افزارهای قدرتمند شرکت Adobe است که برای فرآیند طراحی در چاپ مناسب‌تر است. دلیل آن هم این است که این نرم افزار مبتنی بر وکتور است و وکتور کارایی بیشتری برای طراحی در چاپ دارد. وکتورها در مقیاس‌های بزرگتر بسیار مناسب است و کیفیت تصاویر حفظ می‌شود. همچنین بهتر است بدانید که پیش فرض رنگ در Illustartor بر روی CMYK است و کاملا مناسب چاپ است.

همچنین شما می‌توانید برای آشنایی بیشتر در انتخاب نرم افزار طراحی و همچنین آشنایی بیشتر با نرم افزارهای شرکت adobe به صفحه‌ی فتوشاپ یا ایلوستریتور مراجعه کنید

چگونه یک فایل با رنگ‌بندی RGB را بدون تغییر رنگ به  CMYK تبدیل کنیم؟

بیشتر نرم‌افزارهای طراحی و ویرایشگرهای عکس، به صورت پیش‌فرض روی RGB تنظیم شده‌اند. پس اگر برای محیط دیجیتال طراحی و ویرایش می‌کنید، نیازی ندارید تنظیمات رنگ را تغییر دهید. اما اگر می‌خواهید فایلی را برای چاپ آماده کنید، باید تنظیمات نرم‌افزار را روی  CMYK قرار دهید.

تنظیمات نرم‌افزارهای adobe:

• در فتوشاپ روی Image> Mode> CMYK Color کلیک کنید.
• در Illustrator، روی File> Document Color Mode> CMYK Color کلیک کنید.
• در InDesign، روی Window> Color کلیک کنید، سپس روی دکمه کشویی در گوشه سمت راست بالا کلیک کنید و CMYK را انتخاب کنید.

اما اگر بخواهیم طرحی را هم برای وب و هم برای چاپ آماده کنیم، باید چکار کنیم؟

CMYK طیف رنگی محدودتری نسبت به RGB دارد، به همین دلیل بهتر است طرح را ابتدا برای چاپ آماده کنیم و بعد با تغییر تنظیمات نرم‌افزار به RGB آن را برای وب هم ذخیره کنیم.

برای درک صحیح تفاوت رنگ‌بندی CMYK و RGB هیچ چیزی بهتر از تست و چاپ طرح‌ها نیست. پس بهتر است اگر می‌خواهید طرح‌هایی را برای چاپ آماده کنید و قرار است آماده کردن عکس و طرح برای چاپ جزئی از کارتان باشد، حتما در این مورد سعی و خطا کنید تا تفاوت این دو رنگ‌بندی را کاملا درک کنید.

نویسنده Hossein Rahimi

علاقه‌مند به دنیای open source، وب و وردپرس