بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ چیست؟

در دنیای امروز شکل‌های مختلفی از بازاریابی مورد استفاده قرار می‌گیرد که هدف آن‌ها جذب هر چه بیشتر مشتریان بالقوه و کسانی است که به محصولات و خدمات ما علاقه دارند. یکی از سبک‌های مهم بازاریابی که می‌تواند فروش ما را تا چند ده برابر افزایش دهد، بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ (Network Marketing) است. بحث این سبک از بازاریابی سال‌ها است که در محافل مختلف مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در این مقاله تصمیم داریم یک آشنایی کلی با بازاریابی شبکه ای پیدا کنیم و ببینیم که این سبک از بازاریابی چگونه کار می‌کند؟ آیا می‌توانیم به کمک این سبک به یک شخص ثروتمند و مفید برای جامعه و کشورمان تبدیل شویم؟ در صورتی که تمایل دارید به یک درآمد عالی و چشمگیر از طریق نتورک مارکتینگ برسید و گوی سبقت را در زمینه فروش محصولات و خدمات از رقبای خود بربایید تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.

نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکه ای چیست؟

اگر به اسم بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ دقت کنید متوجه خواهید شد که این کلمه از دو اسم بازاریابی (مارکتینگ) و نتورک (شبکه) تشکیل شده است. برای اینکه بتوانیم به چیستی و مفهوم اصلی نتورک مارکتینگ پی ببریم، باید معنای این دو کلمه را به خوبی بدانیم.

بازاریابی یا مارکتینگ

بازاریابی نوعی علم است. این علم با این هدف به وجود آمده است که استاندارد زندگی مردم را بالا ببرد و راه حل به آن‌ها ارائه کند. بازاریابی یا نتورکینگ در مسیر ارائه راه حل به مردم، به موفقیت شرکت‌ها هم کمک می‌کند و به آن‌ها سود می‌رساند. در واقع بازاریابی شاخه‌ای از مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی است و کسی که این دانش را یاد می‌گیرد می‌تواند نیاز مشتریان را به بهترین شکل شناسایی، پیش‌بینی و برآورده کند. پیش از انقلاب صنعتی اصلاً بحث بازاریابی در میان نبود؛ زیرا مشتری به بازار می‌رفت و کت و شلوار یا کفش منحصر به فرد خودش را خریداری می‌کرد. انقلاب صنعتی به وجود آمد و زمینه برای تولید انبوه فراهم شد. اکنون باید شرکت‌ها تلاش می‌کردند که مشتری را با محصول خودشان متقاعد و راضی کنند. در صورتی که تمایل دارید با مفهوم دانش بازاریابی به صورت کامل آشنا شوید، پیشنهاد می‌شود مقاله بازاریابی همیار آکادمی را مطالعه کنید.

نتورک یا شبکه

منظور از شبکه یا نتورک در کلمه بازاریابی شبکه ای مجموعه یا شبکه‌ای از افراد است. در واقع در بازاریابی شبکه ای، شبکه‌ای از افراد دور هم جمع می‌شوند و علاوه بر خرید محصولات یک مجموعه و توصیه آن محصولات به مصرف‌کنندگان دیگر، از سایر افراد(مصرف‌کنندگان) می‌خواهند که به این شبکه بپیوندند و برای آن محصولات بازاریابی کنند.

به این شکل محصول یا محصولات مورد نظر در جاهای مختلفی به فروش می‌رسد. توجه داشته باشید که در نتورک مارکتینگ به ازای هر محصولی که به فروش می‌رسد همه افرادی که در شبکه حضور دارند سود دریافت می‌کنند. قطعاً هر چه شما افراد بیشتری را به سمت خود جذب کنید و آن‌ها را تشویق کنید که محصولات بیشتری بفروشند و افراد بیشتری را به سمت خودشان جذب کنند، سود این شبکه بیشتر خواهد شد.

ممکن است گاهی به جای بازاریابی شبکه ای از بازاریابی چند سطحی(Multi Level Marketing یا به اختصار MLM) استفاده شود. منظور از چند سطحی این است که شما تلاش می‌کنید که محصولات خود را به فردی دیگر بفروشید و از او هم بخواهید که به عنوان یک سطح جدید برای این محصولات بازاریابی کند و از طریق فروش آن‌ها پورسانت بگیرد. از طرفی او هم می‌تواند سطوح جدیدی از بازاریابان را اضافه کند و سود خودش را افزایش دهد.

مزایا و معایب بازاریابی شبکه ای

اکنون که با تعریف بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ آشنا شدیم، زمان آن فرارسیده است که با مزایا و معایب این سبک از بازاریابی آشنا شویم. با درک این نقاط قوت و ضعف می‌توانیم تا حدودی به این نتیجه برسیم که آیا این سبک از بازاریابی برای کسب و کار ما مفید یا بی‌فایده است.

مزایای نتورک مارکتینگ

۶ مزیت بازاریابی شبکه ای

1. صرفه‌جویی و جلوگیری از هدر رفتن منابع مالی

 نخستین و مهم‌ترین مزیتی که می‌توانیم برای بازاریابی شبکه ای عنوان کنیم این است که جلوی هدر رفتن بسیاری از هزینه‌های کسب و کار را می‌گیرد. کسی که بازاریابی شبکه‌ای را انتخاب می‌کند در واقع دارد محصول یا خدمات خودش را به صورت مستقیم می‌فروشد و نیازی به تبلیغات نیست. البته این کسب و کارها معمولاً برای تبلیغات هم هزینه می‌کنند ولی قاعدتاً میزان این هزینه خیلی کمتر از سایر کسب و کارهایی است که از نتورک مارکتینگ استفاده نمی‌کنند.

2. اشتراک‌ گذاری محصولات و خدمات مورد علاقه مردم

 بازاریابی شبکه‌ای روشی برای اشتراک گذاری محصولات و خدماتی است که مردم به آن‌ها علاقه خاصی دارند. مزیتی که این سبک از بازاریابی دارد این است که افراد یک محصول را امتحان و کیفیت آن را بررسی می‌کنند و سپس اگر از آن محصول خوششان آمد، آن را به دیگران پیشنهاد می‌کنند و اگر کیفیت آن را نپسندند، اهمیتی به آن نمی‌دهند. به همین خاطر است که بازاریابی شبکه ای مورد توجه بسیاری از محافل بازاریابی است.

3. راهی برای کسب درآمد از خانه

 بسیاری از بازاریاب‌های شبکه‌ای یا اصلطلاحاً نتورکرها ( Network Marketer  یا Networker ) وقتی شبکه خودشان را ایجاد کنند و چند سطح از بازاریاب‌ها را در زیرشاخته خودشان قرار دهند، می‌توانند در منزل بنشینند و استراحت کنند؛ زیرا زیرشاخه‌ها محصولات را می‌فروشند و  به آن‌ها سود می‌رسانند. به علاوه در دوران کرونا بسیاری از این بازاریاب‌ها دیگر با افراد مختلف قرار حضوری نمی‌گذاشتند و به صورت غیرحضوری از طریق چت یا گفتگوی تصویری با مخاطبان خود در ارتباط بودند.

4. روشی برای بهبود مهارت‌های ارتباطی

بسیاری از افراد در جامعه هستند که نتورک مارکتینگ را امتحان کردند و پس از مدتی با ناامیدی این روش از بازاریابی را کنار گذاشتند ولی خودشان بر این باور هستند که بازاریابی شبکه های به آن‌ها کمک زیادی کرد و باعث شد که مهارت‌های مذاکره و گفتگو در آن‌ها به شدت تقویت شود. البته نکته‌ای که برای موفقیت در حوزه بازاریابی باید بدانیم این است که باید یاد بگیریم شنونده خوبی باشیم تا بتوانیم نیاز مشتریان را درک کنیم و به بهترین شکل به این نیازها پاسخ دهیم.

5. راهی برای کنار آمدن با پاسخ منفی در زندگی

وقتی در زمینه بازاریابی شبکه ای فعالیت می‌کنیم خیلی از افراد در ایران تصور می‌کنند که فعالیت ما همان کاری است که شرکت‌های هرمی انجام می‌دهند و در نتیجه درآمد حاصل از این کار هم غیرشرعی و هم غیرقانونی است. از این رو ممکن است بسیاری از مخاطبان به ما پاسخ منفی بدهند. همین پاسخ‌های منفی و تلاش‌های مکرر به ما یاد می‌دهد که موفقیت نیاز به تلاش و کوشش فراوان دارد و به این آسانی نیست. حتی اگر روزی نتورک مارکتینگ را کنار بگذاریم، یک نکته مهم را یاد گرفته‌ایم و آن نکته، شیوه کنار آمدن با پاسخ‌های منفی در زندگی است.

6. یک روش عالی برای رسیدن به آزادی و استقلال مالی

یکی از مهم‌ترین مزایای بازاریابی شبکه ای این است که یک روش عالی برای رسیدن به استقلال و آزادی مالی است. شما پس از مدتی که فعالانه در شبکه خودتان کار می‌کنید، زیرمجموعه می‌گیرید و محصولات را به فروش می‌رسانید، یک شبکه گسترده ایجاد می‌کنید که آن‌ها هم در پی آزادی و استقلال مالی هستند و به همین خاطر باید محصولات را به اندازه کافی به فروش برسانند. در نتیجه هم خودشان و هم شما را یک گام به هدف اصلی که آزادی و استقلال مالی است نزدیک می‌کنند. اگر در زندگی قصد دارید روزی به آزادی و استقلال مالی برسید، مطمئن باشید که نتورک مارکتینگ یکی از ابزارهایی است که در کنار شما خواهد بود.

معایب بازاریابی شبکه ای

اکنون که مزایای این سبک از بازاریابی را متوجه شدیم و دانستیم که این روش، چه نقاط قوتی دارد و می‌تواند ما را به آزادی و استقلال مالی برساند و کاری کند که خیلی زود به بازنشستگی برسیم، بد نیست که چند مورد از معایب نتورک مارکتینگ را هم بدانیم.

معایب بازاریابی شبکه ای

1. اکثر افراد از طریق بازاریابی شبکه ای ثروتمند نمی‌شود

شاید بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ یکی از بهترین راه‌ها برای رسیدن به ثروت و آزادی مالی باشد ولی قرار نیست تمامی افرادی که وارد شبکه می‌شوند با نشاط و کامیابی به فعالیت خودشان ادامه بدهند و همیشه هم در آن چرخه بمانند. اتفاقاً در همین ایران خودمان افراد زیادی وارد حرفه نتورک مارکتینگ شدند و با شکست و زیان خارج شدند. بنابراین قرار نیست همه افرادی که وارد این حوزه از صنعت بازاریابی می‌شوند موفق شوند. موفقیت در این زمینه به کار و تلاش زیادی ندارد و صبر و استقامت می‌طلبد.

2. نتورک مارکتینگ نیاز به فعالیت چهره به چهره دارد

یکی دیگر از معایبی که می‌توان برای این سبک از بازاریابی عنوان کرد، نیاز به فعالیت حضوری  و چهره به چهره با مخاطب است. ممکن است کسانی بخواهند وارد این عرصه شوند که عزت نفس پایینی دارند و به همین خاطر نمی‌توانند ارتباط کلامی و چشمی مناسبی با طرف مقابل برقرار کنند و به همین خاطر نمی‌توانند در این زمینه به موفقیت برسند.

در صورتی که می‌خواهید در زمینه بازاریابی ئشبکه‌های موفق شوید باید روی عزت نفس خودتان کار کنید و زبان بدن و فنون مذاکره را به خوبی یاد بگیرید. مهم‌ترین مفهومی که باید روی آن کار کنید عزت نفس است. در صورتی که تمایل داریدمفهوم حرمت نفس ( Self Esteem ) را در وجود خود تقویت کنید، پیشنهاد می‌شود مقاله عزت نفس را مطالعه کنید.

3. رسیدن به ثروت از این روش نیاز به زمان دارد

در صورتی که می‌خواهید روی خودتان سرمایه‌گذاری کنید و از طریق بازاریابی شبکه ای به ثروت مورد نظر خودتان برسید، بدانید که این کار به زمان زیادی نیاز دارد و به این آسانی نیست. جلب اعتماد انسان‌ها کار آسانی نیست و به تمرین، پافشاری و تلاش شبانه‌روزی نیاز دارد. یکی از کتاب‌هایی که در زمینه بازاریابی می‌تواند به شما کمک کند، کتاب نسل سوم بازاریابی اثر فیلیپ کاتلر است که با خواندن آن می‌توانید بفهمید که رمز موفقیت در بازاریابی چیست.

4. افراد زیادی دست رد به سینه شما خواهند زد

یکی دیگر از معایبی که می‌توان برای نتورک مارکتینگ در نظر گرفت این است که ممکن است افراد زیادی برای خرید محصولات یا پیوستن به شبکه شما، تمایلی نداشته باشند. بسیاری از کسانی که دید منفی به این سبک از بازاریابی دارند به همین دلیل است؛ زیرا مورد استقبال قرار نگرفتند و خیلی از مخاطبان بعد از کلی تلاش و کوشش پاسخ منفی به آن‌ها دادند. این نکته را بدانید که اگر می‌خواهید در بازاریابی شبکه‌ای به موفقیت برسید نباید پاسخ منفی دیگران شما را افسرده و غمگین کند. باید آن‌قدر تلاش کنید تا در نهایت پاسخ مثبت را بشنوید. مطمئن باشید اولین پاسخ مثبتی که بشنوید، تمام خستگی‌ها را از تن و فکر شما به درخواهد کرد.

5. بسیاری از افراد به این نوع از بازاریابی مشکوک هستند

امروزه بازاریابی شبکه‌ای در یک سری از شرکت‌های خاص قانونی است؛ زیرا وزارت صنعت، معدن و تجارت وارد میدان شده و شرکت‌هایی که صلاحیت و شرایط لازم را داشته باشند می‌تواند از این وزارت‌‎خانه مجوز بگیرند. زمانی شرکت‌های هرمی وارد ایران شدند و افرادی که آگاهی کافی را نداشتند وارد این شرکت‌ها شدند و مبالغ زیادی را از دست دادند. از طرفی بسیاری از افراد تصور می‌کنند که شرکت‌های هرمی و شرکت‌های فعال در زمینه بازاریابی شبکه ای یکسان هستند و به همین خاطر به فعالیت در حوزه نتورک مارکتینگ اعتماد ندارند و ممکن است در مسیر رشد و پیشرفت با شما همراه نشوند.

چند نکته مهم برای موفقیت در نتورک مارکتینگ

تلاش کنید سیاست‌های خود را به شکلی تعیین کنید که فعالیت شما در بازاریابی شبکه‌ای، کسی را آزار ندهد. یکی از معایب این شغل، آزار دادن دیگران مخصوصاً دوستان و اعضای خانواده است. اگر پاسخ منفی به شما دادند سعی در وادار کردن آن‌ها به حضور در این عرصه نداشته باشید؛ زیرا ممکن است روابط دوستانه و خانوادگی شما به مشکل بخورد.

همیشه در حال یادگیری باشید. همیشه مطالعه کنید. رمز موفقیت در تمامی حوزه‌ها، یادگیری مستمر است و هر کسی که می‌خواهد در این زمینه به موفقیت برسد باید مدام در حال یادگیری فنون مذاکره، مباحث انگیزشی، زبان بدن و مهارت‌‌های فروش و جذب افراد باشد.

همیشه باید برای آموزش دادن به افراد حاضر در شبکه خودتان زمان صرف کنید. قرار نیست که افراد زیرمجموعه شما محصولات را بفروشند و شما از فروش آن‌ها سود ببرید. اگر مهارت رهبری را یاد نگیرید مطمئناً نمی‌توانید در بازاریابی شبکه‌ای موفق عمل کنید؛ چون مهارت رهبری در این زمینه اهمیت زیادی دارد. برای آشنایی با مفهوم رهبری مقاله رهبری کسب و کار را مطالعه کنید.

هدف‌گذاری را فراموش نکنید. اگر می‌خواهید در زمینه بازاریابی شبکه‌ای موفق شوید، باید هدف‌گذاری و شیوه برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف را یاد بگیرید. موفقیت در هر کاری به هدف‌گذاری نیاز دارد. فراموش نکنید که باید اهداف بزرگ را به اجزای کوچک‌تر تقسیم کنید تا رسیدن به آن‌ها آسان‌تر باشد.

از پاسخ‌های منفی خسته نشوید و همیشه در حال تلاش باشید. رازی که می‌تواند در این زمینه به موفقیت شما کمک کند، تلاش مستمر و مداوم است. هرگاه با پاسخ منفی مواجه شدید تصور نکنید که این پاسخ منفی به شخصیت یا هویت شماست. این پاسخ به درخواست شما مبنی بر خرید محصول یا پیوستن به شبکه شماست.

از قدرت رسانه‌های اجتماعی غافل نشوید. درست است که نگاه خوبی در مورد این نوع از بازاریابی در ایران وجود ندارد ولی اگر بتوانید از قدرت رسانه‌های اجتماعی استفاده کنید، مطمئن باشید که موفق خواهید شد.

مفهوم شبکه‌سازی را در کسب و کار خود پیاده‌سازی کنید

یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش بهره‌وری و کارایی در کسب و کارتان، استفاده از مفهوم شبکه‌سازی است. همیشه قرار گرفتن افراد مختلف در یک شبکه و همکاری آن‌ها باعث می‌شود که انجام کار برای افراد آسان و سودآوری بیشتر شود. ممکن است بازاریابی شبکه‌ای باب میل شما نباشد و نخواهید از این تکنیک برای رشد کسب و کار خودتان استفاده کنید ولی سعی کنید در هر کسب و کاری که هستید از تکنیک شبکه‌سازی استفاده کنید.

به عنوان مثال در زمینه فروش پوشاک بانوان فعالیت می‌کنید. سعی کنید با خانم‌های خانه‌داری که می‌شناسید صحبت کنید و از آن‌ها بخواهید اجناس شما را به امانت بگیرند و در منزل خود بفروشند و در ازای این کار سود بگیرند. همچنین آن‌ها هم می‌توانند به مشتریان خودشان جنس بدهند تا مشتریان این اجناس را بفروشند و سود بگیرند. با این کار افراد زیادی به سود می‌رسند و کسب و کار شما هم رشد و رونق پیدا می‌کند.

در صورتی از این مقاله لذت بردید، پیشنهاد می‌شود مقاله برندینگ و ری ‌برندینگ را مطالعه کنید. در این مقاله با یک مفهوم مهم به نام برندسازی آشنا می‌شوید که می‌تواند معروفیت و محبوبیت کسب و کار شما را افزایش دهد. آیا مقاله نتورک مارکتینگ برای شما مفید بود؟ تاکنون در این حوزه فعالیت کرده‌اید؟ شرط لازم برای موفقیت در این زمینه چیست؟ لطفاً نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

نویسنده جلال شایان

آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!