تاکنون اتفاق افتاده است که مشغول کار شوید ولی ناگهان متوجه شوید که اصلاً حواستان به کار نیست و دارید به مسائل دیگری فکر می‌کنید؟ تاکنون پیش آمده که مشغول کار فکری شوید ولی نتوانید تمرکزتان را روی آن کار نگه دارید؟ گاهی اوقات خود من که کارم تولید محتوای متنی است، ناگهان وسط کار به صورت ناخودآگاه گوشی را برمی‌دارم و سری به پیام‌ها یا پست‌های جدید در رسانه اینستاگرام می‌زنم. این نکته را هم می‌دانم که این مسائل جلوی کار عمیق من را می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد که اثری بی‌نظیر و جاودانه خلق کنم. کتاب کار عمیق به عنوان یکی از بهترین کتاب‌ها در زمینه موفقیت، کسب و کار و مدیریت تمرکز می‌تواند به ما کمک کند که خیلی بهتر، مؤثرتر و سازنده‌تر کار کنیم و با کار عمیق خود، نتایجی عالی به ارمغان بیاوریم.
در این مقاله قصد داریم دقایقی پای صحبت‌های کال نیوپورت، نویسنده کتاب کار عمیق بنشینیم و درس‌هایی که او به ما یاد می‌دهد را فرابگیریم. آقای نیوپورت در کتاب کار عمیق (Deep work) قواعدی برای کسب موفقیت در بحبوحه دنیای پرهرج و مرج به ما آموزش می‌دهد. وی در این کتاب می‌گوید:
کار عمیق، درسی است که من شخصاً در دوران کاریم بارها و بارها آن را یاد گرفتم. من ده سال است که از دنبال کنندگان سرسخت و جدی کار عمیق هستم اما هنوز هم زمان‌هایی پیش می‌آید که از قدرت آن غافلگیر می‌شوم. در زمان دانشجویی‌ام که اولین بار با کار عمیق روبرو شدم و آن را اجرا کردم متوجه شدم که این کار عمیق مرا قادر کرده است تا دو مقاله معتبر و باکیفیت در سال بنویسم (این تعداد مقاله برای یک دانشجو واقعاً قابل احترام است) و در عین حال بر خلاف بسیاری از هم‌دوره‌هایم بیشتر از وقت اداری کار نکنم و در تعطیلات آخر هفته به ندرت به کار مشغول باشم.
آشنایی با کال نیوپورت، نویسنده کتاب کار عمیق
کال نیوپورت (Cal Newport) نویسنده دانا، توانا و جوان کتاب کار عمیق در 23 ژوئن سال 1982 متولد شد. وی دکترای رشته علوم کامپیوتر را از دانشگاه ام.آی.تی گرفت و اکنون در دانشگاه جرج‌تاون فعالیت می‌کند که از بهترین دانشگاه‌های آمریکا است. وی تاکنون کتاب‌های مختلفی به بازار عرضه کرده که یکی از معروف‌ترین آن‌ها مینیمالیسم دیجیتال است. در ادامه این مقاله تصمیم داریم به مهم‌ترین درس‌هایی که او در کتاب معروف و پرفروش خود (کار عمیق) بیان کرده می‌پردازیم.
اصلاً کار عمیق چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد؟
پیش از آنکه بخواهیم به مطالب و درس‌های مهم این کتاب اشاره کنیم بهتر است ابتدا بدانیم که کار عمیق چیست؟ نقطه مقابل کار عمیق یعنی کار سطحی چه معنا و مفهومی دارد؟ آقای نیوپورت در مقدمه کتاب خود یک تعریف خوب برای کار عمیق و سطحی ارائه می‌دهد:
کار سطحی، کاری است که از نظر شناختی چالش‌برانگیز نیست و در زمان عدم تمرکز انجام می‌شود. معمولاً این‌گونه کارها ارزش‌های جدیدی در جهان ایجاد نمی‌کنند و به راحتی تکرار و جایگزین می‌شوند. در مقابل کار عمیق، یک کار و فعالیت حرفهای است که در حالت تمرکز بدون خدشه و یکپارچه انجام می‌شود و قابلیت‌های شناختی انسان را افزایش می‌دهند. این تلاش‌ها باعث ایجاد ارزش‌های جدید می‌شوند و مهارت‌های انسان را بالا می‌برند و تکرار کردنشان کار آسانی نیست.
حالا چرا اینقدر کار عمیق اهمیت دارد؟ چرا وجود آن تا این حد مهم و اساسی است؟ کال نیوپورت در کتاب کار عمیق اعتقاد مهمی را بیان می‌کند. او بر این باور است که مهارت انجام کار عمیق بسیار کمیاب شده است و در عین حال، ارزش کار عمیق در اقتصاد امروز به شکلی روزافزون در حال رشد است. در نتیجه همین تعداد محدودی که این مهارت را در خود نهادینه می‌کنند و آن را سرلوحه زندگی کاری خود قرار می‌دهند، به موفقیت زیادی می‌رسند. به همین دلیل است که کار عمیق تا این حد ارزش و اهمیت دارد و نویسنده روی آن تأکید جدی دارد.
دو مهارت اصلی و ضروری برای رسیدن به موفقیت در اقتصاد نوین
در کتاب کار عمیق به دو مهارت اساسی و ضروری اشاره شده است که لازمه رسیدن به موفقیت در اقتصاد نوین هستند. در واقع هر کسی که می‌خواهد در جهان امروز به ثروت و شهرت دست پیدا کند باید بتواند دو مهارت زیر را در خودش رشد و پرورش دهد و از آن‌ها بهره بگیرد:
- مهارت و توانایی یادگیری سریع چیزهای سخت
- مهارت تولید محصول یا ارائه خدمت درجه یک؛ هم در بعد سرعت و هم در بعد کیفیت
در مورد مهارت اول باید گفت که همه کار با فناوری‌های ساده مثل رسانه‌های اجتماعی را بلدند و می‌دانند چگونه از این فناوری‌ها استفاده کنند ولی کسی توانایی یادگیری کار با فناوری پیچیده بلاک‌چین و بهره‌گیری از آن را ندارد. این در حالی است که در جهان امروز فناوری بلاک‌چین حرفهای زیادی برای گفتن دارد و در صورتی که ایده‌ای پیرامون این فناوری وجود داشته باشد می‌تواند سرمایه زیادی را به سمت خودش جذب کند. کال نیوپورت در کتاب کار عمیق در این مورد، به نکته مهمی اشاره می‌کند:
مهارت یاد گرفتن سریع چیزهای سخت فقط برای کار کردن با ماشین‌های هوشمند نیست، بلکه این مهارت یک ویژگی کلیدی برای ابرستاره شدن در هر زمینه دیگری هم هست. این موضوع شامل مسائلی که ارتباط چندانی به فناوری ندارد هم می‌شود. به عنوان مثال برای اینکه یک مربی یوگا در سطح جهانی شوید باید مهارت‌های پیچیده جسمی را یاد بگیرید و به آن مسلط شوید.
برای ابرستاره شدن یادگیری سریع لازم هست ولی اصلاً کافی نیست. باید این قدرت و توانایی را داشته باشید که این قدرت یادگیری سریع را به یک محصول یا خدمت درجه یک منتهی کنید. برای مشتری مهم نیست که شما می‌توانید مطلبی را خیلی سریع یاد بگیرید. مشتری به این مسئله اهمیت می‌دهد که شما تا چه اندازه می‌تواند از توانمندی‌های خود برای تولید یک محصول یا خدمت منحصر به فرد استفاده کنید. این دو مهارت برای موفقیت در اقتصاد نوین ضروری است. حالا این دو مسئله چه ارتباطی به کار عمیق دارد؟ کسب کردن دو مهارتی که بیان شد به توانایی ما در انجام کار عمیق بستگی دارد. در واقع هر چه توانایی ما در انجام کار عمیق بیشتر باشد، بهتر می‌توانیم این دو مهارت را در وجود خودمان پرورش دهیم.
تا به اینجای کار به این مسئله پرداختیم که کار عمیق چیست و چرا تا این حد اهمیت دارد. مسئله بعدی که می‌خواهیم روی آن تمرکز کنیم این است که چگونه می‌توانیم کار عمیق انجام دهیم؟ در بخش بعدی این مقاله قصد داریم یک برنامه قوی ارائه دهیم که به کمک آن دنیای کاری خود را به سمت عمیق شدن سوق دهید.
قواعد لازم برای انجام کار عمیق
کال نیوپورت در کتاب کار عمیق چهار قاعده بیان می‌کند که هر کدام از این قواعد می‌تواند به ما کار کند به هدف خودمان که همان کار عمیق است دست پیدا کنیم. در ادامه این بخش از مقاله هر کدام از این چهار قاعده را بیان می‌کنیم و توضیحاتی مفصل و کاملی برای هر کدام ارائه خواهیم داد.
قاعده 1: عمیق کار کنید
ما در یک جهان به‌‌هم‌ریخته و سردر‌گم به سر می‌بریم که زندگی در آن به شدت شلوغ و پوچ به نظر می‌رسد. در چنین جهانی کسانی می‌توانند به قدرت، ثروت، شهرت و اهداف خود برسند که عمیق کار کنند و بتوانند تمرکز خودشان را روی یک مسئله نگه دارند. بسیاری تصور می‌کنند که هر انسان عاقلی تمرکز را به حواس‌پرتی ترجیح می‌دهد ولی وقتی پا در عرصه عمل می‌گذاریم متوجه می‌شویم که قضایا به این سادگی نیست. تمرکز داشتن روی یک مسئله واقعاً پیچیده و دشوار است.
امروزه مردم یک گوشی هوشمند دارند که خودش منبع حواس‌پرتی است. انسان تا می‌آید روی یک مسئله تمرکز کند چند پیامک، ایمیل و پیام در رسانه‌های اجتماعی برای او ارسال می‌شود و مقاومت در برابر نخواندن این پیامک‌ها بسیار پیچیده و دشوار است.
کال نیوپورت بر این باور است که قدرت اراده ما مثل یک عضله است که خسته می‌شود. اگر قرار باشد از قدرت اراده خود به مقدار زیاد استفاده کنیم، این قدرت در وجود ما تضعیف می‌شود. پس باید عادت‌های روزانه و رویه‌های خاص در زندگی خودمان ایجاد کنیم تا بتوانیم با تکیه بر این عادت‌ها، میزان استفاده از قدرت اراده خود را به حداقل برسانیم. کتاب کار عمیق در این زمینه جملات بسیار خوبی دارد:
برای ایجاد کردن عادات کاری عمیق، اصل بر این است که پا را از قصد و نیت خوب داشتن فراتر بگذاری و با افزودی یک سری عادات روزمره و رویه‌های خاص به زندگی کاری‌تان، مقدار استفاده از قدرت اراده را برای ایجاد تمرکز پایدار به حداقل برسانید. مثلاً اگر در وسط وب‌گردی عصرانه به ناگاه تصمیم بگیرید تمرکز خود را معطوف به انجام کاری کنید که قدرت ذهنی زیادی را می‌طلبد، حجم عظیمی از قدرت اراده خود را صرف تغییر دادن جهت تمرکزتان از زرق و برق اینترنت خواهید کرد. چنین مواردی معمولاً با شکست مواجه می‌شود اما اگر عادات روزمره و رویه‌های خاصی مثل اختصاص زمان مشخص یا بودن در مکانی ساکت برای انجام کار عمیق ایجاد کرده باشید، میزان کمتری از ذخیره قدرت اراده شما صرف به وجود آمدن کار عمیق و ماندن در آن حالت می‌شود و نهایتاً تعداد تلاش‌های موفقیت‌آمیز شما برای عمیق شدن بیشتر خواهد شد.
روال‌های روزانه و به وجود آوردن یک روند منظم در انجام کار می‌توانید در کار کردن به صورت عمیق بسیار مؤثر و مثبت باشد. ایجاد روال روزانه جلوی خستگی را می‌گیرد و باعث می‌شود که کار عمیق به یکی از عادت‌های اصلی شما تبدیل شود. در کتاب کار عمیق به مثال برمی‌خوریم که فردی رساله‌های زیادی نوشته بود. جالب بود که این فرد روزانه خودش را موظف کرده بود که چهار تا پنج صفحه از رساله‌اش را بنویسد و همین موضوع باعث شده بود که او مقالات زیاد و متنوعی بنویسد.
قاعده 2: از سر رفتن حوصله و خسته شدن استقبال کنید
تمرکز شدید واقعاً کار آسانی نیست ولی هرگز نباید ناامید شویم بلکه باید آن را تمرین کنیم تا یاد بگیریم. درست است که بسیاری از ما می‌دانیم که رسیدن به تمرکز نیاز به تمرین دارد ولی برای آن وقت نمی‌گذاریم و آن را تمرین نمی‌کنیم. کار عمیق هم از همین قضیه پیروی می‌کند. به بیان دیگر کسانی که دنبال کار عمیق هستند باید بدانند که کار کردن به صورت عمیق یک شبه اتفاق نمی‌افتد بلکه نیاز به تمرین دارد. یک مسئله مهم دیگر هم وجود دارد که باید آن را جدی گرفت و آن این است که اگر وابستگی ذهن‌مان به عوامل حواس‌پرتی را از بین نبریم، تلاش‌های ما برای کار کردن به صورت عمیق بی‌نتیجه خواهد شد.
فرض کنید یک ورزشکار پس از یک تمرین سخت، خستگی را نپذیرد و به استقبال آن نرود. چه اتفاقی می‌افتد؟ مطمئناً به یک کار سخت دیگر می‌پردازد و انرژی و عضلات او پس از مدتی تحلیل می‌رود و در نهایت به خاطر خستگی شدید، توانایی کار عمیق را به صورت کامل از دست می‌دهد. برای انجام کار عمیق هم باید خستگی و سر رفتن حوصله پس از انجام این کار را جدی بگیریم و آن را با آغوش باز بپذیریم وگرنه دیگر نیرو و توانایی برای تمرکز کردن و انجام کار به صورت عمیق نخواهیم داشت. در کتاب کار عمیق جملات بسیار مهمی در این زمینه نوشته شده است:
مقیاسی داریم که بر اساس آن می‌توانیم مردم را به دو دسته تقسیم کنیم؛ گروهی که مدام در حال انجام دادن چندین کار مختلف هستند و کسانی که این‌طور نیستند. تفاوت این دو گروه قابل توجه است. کسانی که مدام در حال انجام چند کار هستند نمی‌توانند امور نامربوط را غربال کنند و قادر نیستند یک حافظه کارآمد داشته باشند. مدام هم درگیر حواس‌پرتی هستند. بیشترین بخش از ذهن‌شان درگیری چیزی غیرمرتبط با کاری است که می‌کنند. خیلی ذهن داغانی دارند.
بنابراین از مطالب این بخش نتیجه می‌گیریم که برای انجام کار عمیق باید زمانی را به خارج شدن از حالت تمرکز اختصاص دهیم. این کار به شما کمک می‌کند که قدرت بیشتری پیدا کنید و بتوانید کارهای خود را با تمرکز کامل انجام دهید.
قاعده 3: شبکه‌های اجتماعی را ترک کنید
یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد رسانه‌های اجتماعی مختلف مانند فیس‌بوک، اینستاگرام، توییتر و غیره بدانیم این است که این رسانه‌ها زمان ما را تکه‌تکه می‌کنند و قدرت تمرکز کردن را به کلی از ما می‌گیرند. بعضی از روان‌شناسان و متخصصان، این رسانه‌ها را دزد تمرکز و زمان می‌دانند. در حال حاضر این مشکل گریبان بخش قابل توجهی از انسان‌ها را گرفته و هر روز بیشتر از روز قبل آن‌ها را گرفتار می‌کند.
اگر واقعاً از ته دلتان خواهان تمرکز هستید و می‌خواهید از چشمه خروشان کار عمیق گلویی تر کنید باید رسانه‌های اجتماعی را به صورت کامل کنار بگذارید؛ زیرا این رسانه‌ها دزد تمرکز شما هستند و حتی نمی‌گذارند شما به چشمه کار عمیق نزدیک شوید؛ چه برسد به اینکه بخواهید پای آن بنشینید و از آب گوارای آن سیراب شوید. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که زندگی امروز ما با اینترنت و رسانه‌های اجتماعی ارتباط تنگاتنگ دارد. مردم امروزی حتی کفش و لباس خود را هم اینترنتی می‌خرند. پس اینکه انتظار داشته باشیم همه چیز را به کلی کنار بگذارند، یک انتظار غلط است.
راهکار خوبی که کتاب کار عمیق ارائه می‌دهد، قانون اندک‌های اساسی برای عادت رفتن به سراغ اینترنت است. بر اساس این قانون ما فقط برای رفع نیاز باید از اینترنت و رسانه‌های اجتماعی استفاده کنیم. ما باید اهداف زندگی شخصی و شغلی خود را شناسایی کنیم و فقط برای آن اهدافی که به اینترنت و رسانه‌های اجتماعی وابسته هستند، از این ابزارها استفاده کنیم.
حالا ممکن است افرادی باشند که از اینترنت صرفاً برای سرگرمی استفاده کنند. افرادی هستند که از رسانه‌های اجتماعی هیچ استفاده‌ای جز سرگرمی نمی‌کنند. انسان به جای سرگرمی با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند جسم و روان خود را رشد و پرورش دهد. ورزش، مطالعه و مدیتیشن بهترین راهکارها برای پر کردن وقت هستند.
قاعده 4: امور سطحی را از بین ببرید
همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم کار سطحی، نقطه مقابل کار عمیق است. در صورتی که می‌خواهید به کار عمیق برسید باید تلاش کنید که تا حد امکان امور سطحی را از بین ببرید. مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده و اغلب آن‌ها نشان می‌دهد که امور سطحی مثل خوره به جان وقت و تمرکز افراد می‌افتد و اجازه کار عمیق را به آن‌ها نمی‌دهد. اگر امور سطحی را حذف و کار عمیق را جایگزین آن کنید، نه‌تنها کارهای معمول شما انجام می‌شود بلکه می‌توانید نتایج بهتر و شاهکاری خلق کنید. بیشتر مردم وقت خود را باری به هر جهت می‌گذرانند و برنامه مشخصی برای زندگی خودشان ندارند و همین مسئله هم به آن‌ها آسیب می‌رساند. راهکار کتاب کار عمیق این است که برای هر ساعت از روز خود برنامه داشته باشید و سعی کنید به این برنامه پایبند بمانید.
بهترین ترجمه کتاب کار عمیق
کتاب کار عمیق یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در سطح جهان است که درسها و نکات بسیار مهمی را به ما آموزش می‌دهد. برتری این کتاب سبب شد که ناشران و مترجمان زیادی برای عرضه این کتاب به بازار تلاش کنند. تقریباً تمام ترجمه‌های این کتاب خوب و مورد تأیید متخصصان هستند ولی از نگاه افراد حرفهای، ترجمه خانم ناهید ملکی واقعاً عالی و قابل تحسین است. این ترجمه را نشر نوین به بازار عرضه کرده است. در صورتی که تمایل دارید این کتاب را از نشر نوین خریداری کنید کافی است به نشر نوین مراجعه کنید.
کار عمیق را به یک عادت برای خودتان تبدیل کنید
تمرکز و توانایی لذت بردن از لحظه اکنون، همان گمشده‌ای است که بشر امروز با ولع در پی آن می‌گردد. اگر ما بتوانیم لحظات زندگی را با آگاهی پشت سر بگذاریم و بدانیم که هر لحظه عمر ما چقدر ارزش دارد، به هیچ عنوان حاضر نیستیم عمر خود را به بطالت بگذرانیم. کار عمیق هم یکی از نشانه‌های بارز زندگی در لحظه حال است. کسی که برای عمر خود ارزش قائل است، تلاش می‌کند کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد و اثری جاودانه از خود به یادگار بگذارد. چنین کاری فقط به مدد کار عمیق میسر می‌شود. تنها چیزی که می‌تواند بشر امروز را از حواس‌پرتی و شلوغی نجات دهد، کار و زندگی کردن با تمرکز و به صورت عمیق است. پس تلاش کنید که کار عمیق را به یک عادت برای خودتان تبدیل کنید.
در صورتی که از مطالعه خلاصه کتاب کار عمیق لذت بردید پیشنهاد می‌شود کتاب این راهش نیست را مطالعه کنید. در این کتاب گفته می‌شود که بسیاری از مسائلی که به عنوان روش موفقیت به ما گفته‌اند، کاملاً اشتباه است. از نظر شما راهکارهایی که در کتاب کار عمیق ارائه شده درست و کاربردی است؟ آیا تاکنون این راهکارها را به کار بسته‌اید؟ شما چه راهکارهایی برای عمیق کار کردن سراغ دارید؟ لطفاً نظرها و پیشنهادهای خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نویسنده
جلال شایان
آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!
تغییر شماره