طبیعتا شما هم برای پیاده سازی ایده‌ها، انجام کارهای مختلف و پیش بردن کسب و کارتان به تیم سازی نیاز دارید و شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چگونه می‌توانید تیم سازی کنید. امروز در این مقاله قصد داریم تا درباره تیم سازی صحبت کنیم پس اگر قصد اینکار را دارید حتما تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
تیم چیست؟
یک تیم گروهی از افراد است که همه با هم در راستای یک هدف مشترک کار می‌کنند. افراد تشکیل دهنده یک تیم به طور ایده آل باید اهداف و مقاصد مشترک داشته باشند و کم و بیش روی همان خطوط فکر کنند. افرادی که با یکدیگر سازگار نیستند هرگز نمی‌توانند تیم سازی کنند. اعضای یک تیم باید منافع، فرایندهای فکری، نگرش، درک و علاقه مندی های یکسانی داشته باشند.
در یک تیم فوتبال همه بازیکنان یک خواسته و هدف مشترک دارند. همه اعضای تیم مانند کاپیتان، دروازه بان، مدافعان و دیگر بازیکنان همه با هم همکاری می‌کنند تا به یک هدف مشترک برسند، یعنی بازی را ببرند. هیچ کس به این فکر نمی‌کند که می‌خوهاد بازنده بازی باشد.
این فقط انسان‌ها نیستند که تیم سازی می‌کنند بلکه حتی حیوانات نیز می‌توانند یک تیم تشکیل دهند. بسیار دیده شده که پرندگان یا سمورها برای ساخت خانه و آشیانه با یکدیگر همکاری می‌کنند یا برخی دیگر از حیوانات برای شکار و بقا با یکدیگر یک تیم کامل تشکیل می‌دهند.
تفاوت بین گروه و تیم
یک گروه لزوما یک تیم نیست. یک گروه می‌تواند شامل افرادی با علایق، نگرش‌ها و همچنین فرآیندهای فکری متنوع باشد. نیازی نیست که اعضای گروه یک هدف یا یک مقصود مشترک داشته باشند. در یک رقابت سیاسی چه اتفاقی می‌افتد؟ یک نامزد یا کاندیدا از دیگر افراد می‌خواهد که فقط به نفع خود رای دهند. فکر می‌کنید همه آن افراد به نفع آن کاندیدا رای بدهند؟ همیشه برخی از افراد هستند که ممکن است از کاندیدای رقیب حمایت کنند. این نمونه‌ای از یک گروه است.
همه افراد در یک سکو مشترک جمع شده بودند اما علایق و خواسته‌های آن‌ها با یکدیگر متفاوت بود. برخی طرفدار یک کاندیدا بودند در حالی که برخی دیگر مخالف آن بودند. اما در مقوله تیم سازی یک تیم باید افرادی با هدف مشترک داشته باشد تا بتواند به آن هدف دست پیدا کند. همه اعضای تیم باید با هم کار کنند و برای رسیدن به یک هدف مشترک تلاش کنند.
اعضای تیم
اعضای تیم باید مکمل یکدیگر باشند. همه اعضای تیم باید به یکدیگر کمک کرده و بطور هماهنگ کار کنند. منافع شخصی باید در جایگاه پایینتر قرار بگیرد و همه اعضا باید بهترین عملکرد خود را برای رسیدن به هدف تیم ارائه دهند. اعضای تیم نباید بین خودشان بحث کنند یا عضوی دیگر را دست کم بگیرند.
سازمان‌ها دارای یک تیم فروش، تیم مدیریت، تیم عملیات، تیم منابع انسانی و غیره هستند. همه اعضای تیم فروش برای دستیابی به هدف فروش و ایجاد درآمد برای سازمان با هم همکاری می‌کنند.
اندازه تیم
اندازه تیم به پیچیدگی وظیفه‌ای که باید انجام شود، بستگی دارد. در حالت ایده آل یک تیم باید از 7 تا 10 عضو تشکیل شود. وجود اعضای زیاد در یک تیم منجر به سردرگمی و بروز سوتفاهم بین اعضا می‌شود. این را هم در نظر بگیرید که همیشه اینطور نیست که ما به یک تیم احتیاج داشته باشیم. زمانی باید تیم سازی شود که کار کمی پیچیده باشد. یک مغز به تنهایی نمی‌تواند همه تصمیمات مهم را اتخاذ کند، بنابراین تیمی تشکیل می‌شود که اعضای تیم به همان اندازه در سهولت کار سهیم باشند. اگر همه اعضای تیم هماهنگ کار کنند، یک تیم می‌تواند شگفتی ساز باشد.
انواع تیم
تیم‌ها انواع مختلفی دارند و طبیعتا در هنگام تیم سازی، وظایف و اهداف آن‌ها نیز متفاوت است. برخی از انواع تیم‌ها در سازمان‌های مختلف عبارتند از:
- تیم اجرایی
- تیم فرماندهی
- تیم‌های پروژه
- تیم‌های مشورتی
- تیم‌های کاری
- تیم‌های عملیاتی
- تیم‌های ورزشی
- تیم‌های مجازی
- تیم‌های کاری
- تیم خودکفا و خودمختار
- تیم‌های موازی
- تیم‌های مدیریتی
- تیم مدیریت شده
چرا ساخت یک تیم قوی مهم است؟
حتی نوآورترین کارآفرینان نیز بدون کمک تیمی نمی‌توانند از یک ایده به موفقیت واقعی برسند. کار آنقدر زیاد خواهد بود که انجام آن از عهده یک نفر خارج است و حتما نیاز به تیم سازی خواهد بود. هرچقدر که یک ایده تجاری خوب باشد، بدون یک تیم پویا که به طور منسجم برای اجرای یک طرح تجاری مشترک کار کند، نمی‌توان آن ایده را تحقق بخشید.
بنابراین در بیشتر کسب و کارها تیم سازی بسیار مهم و حیاتی است. تیم تجاری که جمع می‌کنید باید شامل مهارت‌های تکمیلی باشد به طوری که مجموعه کامل افراد تیم بتوانند وظایفی را انجام دهند که شما به عنوان سرپرست تیم نمی‌توانید به تنهایی انجام دهید. باید سطح رقابت خود را نیز در نظر بگیرید. رقیب شما قرار نیست یک نفر باشد. رقیب شما یک شرکت سازمان یافته با ساختار سازمانی خاص خود، فرهنگ سازمانی خاص خود و گروه منحصر به فرد خود است که به پشتوانه چند سال تجربه در حال فعالیت است.
اساس تیم‌های قوی و کارآمد
اگرچه که هیچ تیم بدون مشکلی وجود ندارد اما به نظر می‌رسد برخی از تیم‌ها در جلوگیری از بروز بسیاری مشکلات مهارت دارند. این امر در تیم‌هایی بیشتر است که یاد گرفته‌اند تا با عملکرد منفی مقابله کنند و همیشه پویایی و عملکرد تیمی را زیر نظر داشته باشند. در اینجا مواردی را مطرح می‌کنیم که به عنوان اساسی ترین صفات تیم‌های قوی و کارآمد در نظر گرفته می‌شود و هنگام تیم سازی باید به آن‌ها توجه کنید.
- اندازه و تعدادی اعضای مناسب
- انصاف در تصمیم گیری
- نوآوری
- مسئوليت پذیری
- اهداف و مقاصد
- برنامه‌های عملیاتی
- قوانین و تقسیم مسئولیت‌ها
- به اشتراک گذاری اطلاعات
- برخورداری از داده‌های درست
- ملاقات با مهارت ها و روش ها
- قدرت در تصمیم گیری
- مشارکت بالای اعضا
- برخورداری از قوانین پایه
- مشخص بودن نقش اعضا
- مورد پذیرش بودن رهبر یا لیدر تیم
- فرآیندهای موثر
- روابط محکم بین اعضا
- ارتباطات عالی
عوامل تیم سازی کارآمد
در مورد مقوله تیم سازی بسیاری از مطالعات و پژوهش‌ها با هدف شناسایی عواملی که بیشترین تاثیر را در موفقیت تیم دارند، انجام شده است. موارد معمول شناسایی شده شامل انتخاب دقیق اعضا، به اشتراک گذاری اطلاعات، جهت گیری روشن و اهداف قابل اندازه گیری برای پاسخگویی، منابع کافی، ادغام و هماهنگی، انعطاف پذیری و نوآوری و انگیزه و اشتیاق برای یادگیری است. بطور کل می‌توان فاکتورهای یک تیم موفق و کارآمد را به 4 دسته تقسیم کرد:
- محیط حمایتگر
- آشکار بودن مهارت‌ها و وظایف
- اهداف کاملا مشخص
- جوایز تیمی
محیط حمایتی
کار گروهی معمولا زمانی شکل گرفته و رشد می‌کند که مدیر یک مجموعه، فضای حمایتی لازم را برای افراد ایجاد کند. ایجاد چنین فضایی شامل تشویق اعضا به تفکر تیمی، فراهم آوردن زمان کافی برای جلسات و نشان دادن ایمان به توانایی اعضا برای دستیابی به موفقیت است.
اقدامات حمایتی مانند این‌ها به گروه‌ها کمک می‌کند تا نخستین گام‌های لازم را در راستای کار گروهی بردارند. از آنجا که این گام‌ها به همکاری، اعتماد و سازگاری بیشتر در آینده کمک می‌کنند بنابراین ناظران باید بگونه‌ای فرهنگ سازمانی را جا بیندازند که شرایط رشد کار تیمی را ایجاد کند.
آشکار بودن مهارت‌ها و وظایف
اعضای تیم باید به اندازه کافی ماهر باشند تا بتوانند وظایف خود را انجام دهند و تمایل به همکاری داشته باشند. فراتر از این الزامات مهارتی، اعضای زمانی می‌توانند به عنوان یک تیم با هم کار کنند که همه اعضای گروه از نقش همه افراد دیگری که با آن‌ها تعامل خواهند داشت، مطلع شوند.
وقتی این درک وجود داشته باشد، اعضا می‌توانند بلافاصله به صورت تیمی بر اساس الزامات هر پیشامد یا حادثه عمل کنند، بدون اینکه منتظر دستور شخصی باشند. به بیان دیگر، اعضای تیم داوطلبانه به خواسته‌ها و ملزومات شغلشان پاسخ داده و اقدامات مناسبی را برای تحقق اهداف تیم انجام می‌دهند.
اهداف کاملا مشخص
مارک توئین نویسنده سرشناس آمریکایی به درستی می‌گوید:
اگر بیش از 3 اولویت دارید، یعنی هیچ اولویتی ندارید.
یکی از مسئولیت‌های اصلی مدیران این است که سعی کنند در هنگام تیم سازی اعضای تیم را به سمت اولویت‌ها و وظیفه کلی خود معطوف کنند. متأسفانه گاهی اوقات سیاست‌های سازمان، ثبت امتیازهای فردی و سیستم‌های پاداش دهی ممکن است تلاش‌های فردی را از مسیر اهداف تیم جدا کرده و افراد را از کار تیمی دلسرد کند.
در ضمن هر یک از اعضای تیم باید اهداف و مقاصد گردهم آوری این گروه خاص از افراد را به خوبی درک کند. رویکردهای سازمان‌ها باید بگونه‌ای باشد که ضمن تفهیم و توجیه اعضای تیم درباره اهدافشان، تلاش‌های فردی و تیمی آن‌ها را بررسی کرده و پاداش و جزا دهد تا افراد نه تنها صرفا براساس عملکرد فردی بلکه براساس عملکرد تیمی نیز سنجیده شوند و به سمت اهداف تیمی حرکت کنند.
جوایز تیمی
عنصر دیگری که می‌تواند کار تیمی را تشویق کند، وجود جوایز تیمی است. این جوایز و پاداش‌ها ممکن است مالی باشد، یا ممکن است به شکل تقدیر و قدردانی باشد. پاداش‌ها در صورتی قدرتمندتر خواهند بود که برای اعضای تیم باارزش تلقی شده و کسب آن برای اعضا ممکن باشد. همچنین جوایز باید براساس عملکرد تیم اهدا شوند.
علاوه بر این، سازمان‌ها در قدردانی از اعضا باید تعادل دقیق بین تشویق ابتکار عمل و رشد فردی و همچنین سهم کامل در موفقیت تیم را برقرار کنند. جوایز نوآورانه (غیرمالی) تیمی برای رفتارهای احتمالی ممکن است شامل دادن اختیار برای انتخاب اعضای جدید گروه، ارائه توصیه‌هایی در مورد سرپرست جدید یا پیشنهاد یک نظم جدید برای اعضای تیم باشد.
تیم سازی موفق در 9 گام
تیم سازی موفق در ۹ گام
تیم سازی کار بسیار مهمی است و تیم‌های با عملکرد درخشان خودبخود تشکیل نشده و ناگهانی کشف نمی‌شوند. تیم‌های موفق نیاز به هدایت دقیق توسط یک لیدر دارند؛ شخصی با درک درست از ارزش‌های تیم، اهداف و اصول اخلاقی آن. بدون این لیدرشیپ یا رهبری، کارمندان فقط در حد همکار هستند. این به رهبر یا سرپرست یک مجموعه بستگی دارد که کارمندانش یک تیم واقعی باشند یا فقط تعدادی افراد که در یک محیط کار می‌کنند.
در ادامه این مقاله 9 گام برای تیم سازی موفق آورده شده است که با بهره گیری از این اصول و پیاده سازی آن‌ها می‌توانید تیم موفقی را تشکیل دهید و به اهداف خود برسید.
انتظارات را از روز اول بیان کنید
کارمندان جدید و اعضای جدید تیم تمایل دارند که بدون پیشفرض ذهنی و با ذهنیتی سفید و آماده وارد سازمان شوند. آن‌ها در ابتدا با ذهنیتی ورود می‌کنند که برای پذیرش قوانین و فرهنگ سازمانی باز است اما در ادامه به سرعت شروع به دنبال موارد مختلف می‌گردند تا یاد بگیرند که چگونه می‌توانند به عنوان عضوی از شرکت شما فعالیت کنند.
شما باید از این مزیت در تیم سازی استفاده کنید. قوانین پایه را تعیین کنید و اجازه دهید انتظارات شما از ابتدا مشخص شود؛ نه فقط از نظر اهداف فروش یا یک برنامه پنج ساله شرکت، بلکه از نظر نوع محیط تیمی که می‌خواهید ایجاد کنید. آیا می‌خواهید فرهنگ مسئولیت پذیری، حل مشترک مشکلات و تصمیم گیری مشترک ایجاد کنید؟ اگر پاسختان به این پرسش مثبت است، پس باید این را به کارمندان تازه وارد بگویید. یک رهبر کارآمد از همان ابتدا چنین ارزش‌هایی را با کارمندانش در میان می‌گذارد. این کار به اعضای جدید تیم اجازه می‌دهد تا بفهمند که پا به چه نوع سازمانی گذاشته‌اند.
به فردیت اعضای تیم خود احترام بگذارید
در محل کار شما می‌خواهید که کارمندانتان در یک تیم باشند، اما همچنین باید نگاه عمیقتری نیز داشته باشید. افراد تیم هرکدام زندگی و داستان‌های خاص خود را دارند. آن‌ها بدون همراهی شما تا این حد از زندگی رسیده‌اند و احتمالا هنگام اتمام کار هر روز زندگی غنی و متنوعی دارند. مهم است که اعضای جدید تیم را به عنوان بدن‌هایی که فقط وظایف مختلف را انجام می‌دهند، در نظر نگیرید. یک محیط تیمی قدرتمند زمانی شکوفا می‌شود که افراد بخاطر استعدادهای بی نظیرشان و توانایی کمک به هدف مشترک شما مورد ارج و احترام قرار می‌گیرند.
ارتباطات درون تیمی ایجاد کنید
گرچه بسیار مهم است که شما برای تک تک اعضای تیم ارزش و احترام قائل شوید، اما همچنین مهم است که اعضای تیم خود نسبت به یکدیگر از همان ارزش و احترام برخوردار باشند. افراد را تشویق کنید که آن‌ها نیز یکدیگر را به عنوان یک جسم یا بدن که پشت میز کار در کنار آن‌ها قرار دارد، در نظر نگیرند بلکه به عنوان یک شریک تجاری که برای رسیدن به یک هدف مشترک (مانند توسعه کسب و کار، موفقیت فردی و دستیابی به اهداف تیمی) تلاش می‌کند، به آن‌ها نگاه کنند.
هوش هیجانی خود و اعضا را تقویت کنید
رهبران بزرگ به اهمیت هوش هیجانی اهمیت زیادی می‌دهند. به طور خلاصه این بدان معنی است که سبک رهبری آن‌ها شامل رفتار با افراد به عنوان یک انسان است، نه تعدادی ربات زنده. رهبران بزرگ می‌فهمند که انگیزه هر شخص یک چیز نیست و هرکس امیال و خواسته‌های خود را دنبال می‌کند. هنگام تیم سازی خواهید دید که برخی از اعضای تیم با دنبال کردن اهداف مشترک رشد و نمو می‌کنند. دیگران به دنبال رقابت سالم هستند حالا یا با یک رقیب خارجی یا در مقابل تیم فروش دیگری در همان شرکت خودشان. یک رهبر کارآمد با پذیرفتن واقعیتهای سبک‌های مختلف کاری و اشکال مختلف انگیزش و هیجان، با تفاوت‌های فردی اشخاص به عنوان یک دارایی برخورد خواهد کرد نه یک مانع.
مثبت اندیشی را تشویق کنید
در زبان انگلیسی ضرب المثلی هست که می‌گوید «اگر عسل داشته باشید بیشتر مگس جذب می‌کنید تا اینکه سرکه داشته باشید» و این ضرب المثل به این مفهوم اشاره دارد که اگر چیز مثبت و شیرینی داشته باشید، هواداران بیشتری خواهید داشت. در سازمان‌های بزرگ رهبران سازمانی به این گفته باور دارند.
در اصطلاح دنیای واقعی این بدان معنی است که شکل دادن رفتار با گرایش مثبت و نه گرایش منفی، در انجام کارها و جذب افراد موثرتر خواهد بود. در برابر میلتان به انتقاد از اشتباهات اعضای تیم مقاومت کنید. بجای اینکار با یادآوری اتفاقات و رفتارهایی که آن‌ها را می‌پسندید، یک محیط تیمی مثبت ایجاد کنید و تیم خود را تشویق کنید تا بیشتر چنین رفتارهایی را از سوی آن‌ها ببینید. تقویت مثبت شیوه ای بسیار کارآمد برای ایجاد انگیزه در عملکرد تیم است. شرمسار کردن افرادی که در بعضی مسائل خرابکاری کرده‌اند، کمتر به سود شما خواهد بود.
گفتگو، گفتگو، گفتگو
همه ما به عنوان انسان دوست داریم بدانیم در کجا ایستاده‌ایم. آیا همکاران من از کاری که انجام می‌دهم راضی هستند؟ آیا من باید چیزی را بهبود ببخشم؟ باید آگاه باشید که همه تمایل دارند پاسخ این سوالات را در مورد خودشان بدانند. اگر افراد احساس کنند که شما ناراضی هستید اما چیزی نمی‌گویید، این می‌تواند منجر به ایجاد استرس و حتی کینه شود که در نتیجه عملکرد ضعیفی خواهد داشت.
همچنین اگر آن‌ها فکر می‌کنند که کار بزرگی انجام می‌دهند اما شما به عنوان رئیس راضی نیستید، هنگامی که اخبار یا گزارش عملکرد ضعیف آن‌ها را ارائه می‌دهید، منجر به حیرت و شوک ناخواسته خواهد شد. بنابراین مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید. ارتباطات موثر می‌تواند روابط کاری را برای دهه‌ها محکم نگه دارد، در حالی که سکوت بیجا می‌تواند خیلی سریع مسائل را به سوی وخیم‌تر شدن و نابودی ببرد.
به دنبال راه‌هایی برای پاداش دادن به کار خوب بگردید
مردم دوست دارند بابت سخت کوشی خود مورد سپاسگزاری و قدردانی واقع شوند. اگر آنقدر وضع مالی خوبی دارید که می‌توانید به کارمندانتان پاداش مالی بدهید، این کار را انجام بدیهد چون یک روش عالی برای قدردانی است. اگر برای استارتاپ خود تیم سازی کرده‌اید و پول کمی در دست دارید، به روش های دیگری برای ابراز اعتماد و قدردانی فکر کنید.
یک راه آسان برای اینکار، تمرین هنر واسپاری یا تفویض اختیار است. اگر یکی از اعضای تیم یک تصمیم گیری موفق داشت، به او اجازه دهید برخی تصمیمات مهم را اتخاذ کند که ممکن است حق آن تصمیمات تنها متعلق به شما باشد. اگر یکی از اعضا در مسائل مالی مسئولیت پذیر است، به او اختیار استفاده از کارت اعتباری شرکت را بدهید. یک روش کوچک پیدا کنید تا نشان دهد که شما به کارمندان خود بسیار توجه کرده و از تلاش آن‌ها قدردانی می‌کنید. این کار هم در شما به عنوان یک رئیس تاثیر خوبی ایجاد خواهد کرد و هم به اعضای تیم یادآوری می‌کند که آن‌ها یک عضو با ارزش از تیم هستند.
تنوع ایجاد کنید
هنگامیکه می‌خواهید برای کسب و کار خود تیم سازی کنید، تیم شما باید تا حد ممکن متنوع باشد. افراد تیم باید پیشینه، تجربیات، سن و عقاید مختلف داشته باشند. با هدف پوشش نقاط کور خود، افراد را استخدام کنید. خود را با افرادی احاطه کنید که تصمیمات و قضاوت شما و محتوایی که ارائه می‌دهید را به شما می‌گویند و شما را از آنچه که انجام می‌دهید و پیامدهایش آگاه می‌کنند.
تیمی را پیدا کنید که به آن اعتماد دارید
کسی را پیدا کنید که می‌تواند از طرف شما تصمیم بگیرد و می‌تواند نماینده خوبی برای شما و کسب و کار شما باشد. با توانمند ساختن آن‌ها در انجام تصمیم گیری‌های کلان، به نوعی آن‌ها را به همکاری وادار کنید. شما در حال سرمایه گذاری وقت و منابع خود هستید، بنابراین پتانسیل ماندگاری وی را در شرکت یا صنعت خود در نظر بگیرید.
تیم سازی کاری دشوار است؟
برای ساختن تیم‌های بزرگ، نیاز به مدیرانی بزرگ و عالی است. مدیران و رهبرانی که از اصلاح شدن، گرفتن تصمیمات دشوار و رعایت استانداردهای عملکردی واهمه نداشته و در هر زمان آماده رشد و پیشرفت هستند. چه در محل کار، چه در ورزش‌های حرفه ای و چه در جامعه محلی شما، تیم سازی نیاز به درک دقیق از افراد، نقاط قوت آن‌ها و شکل هیجانات آن‌ها دارد. تیم سازی نیاز به مدیریت منافع شخصی و نیاز همیشگی افراد برای جلب توجه و شناخت دارد که البته این نیازها همیشه موجه نیستند. تیم سازی هم یک هنر و هم یک علم است و رهبری که می‌تواند به طور مداوم تیم‌های قوی بسازد، بی‌نهایت باارزش است.
نظر شما درباره اصول و روش‌های تیم سازی چیست؟ آیا در کسب و کار یا استارتاپ خود تیم سازی کرده‌اید و یا این اصول را بکار گرفته‌اید؟ در پایین همین مقاله برای ما بنویسید.
نویسنده
آرمان نصری
یک مهندس عمران عاشق مباحث حوزه مدیریت و کسب و کار! چندین ساله که در حوزه ترجمه و تولید محتوا و فضای دیجیتال فعالیت می‌کنم
تغییر شماره