بیت کوین چیست؟

اسم بیت کوین (Bitcoin) را در دنیای مجازی و حتی شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و اینستاگرام احتمالا به کرات شنیده‌اید اما آیا تا به حال برای‌تان سوال شده که بیت کوین از کجا آمده و چرا افراد به سراغ این نوع ارز می‌روند؟ در این مقاله قرار است نگاه جامعی داشته باشیم به بیت کوین؛ واحد ارز دیجیتالی‌ای که باعث شده شیوه سرمایه‌گذاری دچار تغییر و تحولات گسترده‌ای شود. بیت کوین در حقیقت نوعی ارز دیجیتال است که کارکردی مشابه با پول واقعی دارد. یعنی شما می‌توانید با استفاده از بیت کوین، محصولات مختلفی را خریداری یا حتی سفارشی را ثبت کنید. با استفاده از این نوع ارز دیجیتالی، شما همچنین قادر خواهید بود مبالغی را به هر نقطه از دنیا به صورت آنلاین و مجازی منتقل کنید.

این روزها که وضعیت اقتصادی کشور ایران حال خوشی ندارد، افراد زیادی به سمت استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی تمایل نشان می‌دهند و هر از گاهی، تبلیغاتی را شاهد هستیم که عده‌ای می‌خواهند به شما یاد دهند که چطور بیت کوین را رایگان به دست آورید. در این مقاله به جای پرداختن به چنین موضوعاتی، می‌خواهیم هر آنچه که باید از بیت کوین بدانید را برای شما شرح دهیم. پیش از هر چیز، ابتدا باید مفهوم رمز ارز یا ارز دیجیتال را واکاوی کنیم. در ادامه با همیار آکادمی همراه شوید.

کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال چیست و بیت کوین چه ارتباطی با آن دارد

ارزهای دیجیتال یا Cryptocurrency به هر نوع دارایی گفته می‌شود که شکل و قالب فیزیکی نداشته و صرفا به شکلی الکترونیکی در دسترس است. بدیهی است که برای استفاده از ارزهای دیجیتال باید به اینترنت دسترسی داشته باشید. پیشنهاد می‌شود، مقاله ارز دیجیتال چیست چه آینده‌ای در انتظار آن است؟ را مطالعه کنید. دو مدل ارز دیجیتال وجود دارد:

• ارز دیجیتال کنترل شده مثل پی پال که توسط دولت و سازمان‌ها کنترل و صادر می‌شود
• ارز دیجیتال کنترل نشده مثل بیت کوین

تعریف بیت کوین

ویکی‌پدیا بیت کوین را اینگونه تعریف می‌کند: «یک رمز ارز و نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه پول بی‌پشتوانه است ولی از نظر حقوقی، هنوز هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته است.

هدف از ساخته شدن بیت کوین چه بود؟

مسلما روش‌های سنتی برای پرداخت پول، از عیب و ایراداتی رنج می‌برد که ارزهای دیجیتال در وهله‌ی اول اختراع و در مرحله‌ بعدی محبوب شدند. نقطه ضعف و قوت ارزهای فیزیکی و دیجیتال، به یک مقاله بسیار مفصل دیگری نیاز دارد اما در این مقاله می‌توان به سه دلیل که از اهمیت بالایی برخوردار هستند اشاره کرد.

دلیل اول: حذف عاملی به اسم کارمزد

انتقال بیت کوین، خیلی راحت‌تر از پول فیزیکی انجام می‌شود. در چرایی این موضوع باید اشاره کرد که برای انتقال بیت کوین از حساب شما کارمزدی کسر نمی‌شود. این مسئله، مزیت بسیار بزرگ و پر اهمیتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ چراکه برای نقل و انتقال ارزهایی مثل یورو، دلار و حتی ریال، مبلغی به عنوان کارمزد به بانک یا صرافی منتقل می‌شود. به همین سبب ارزهای دیجتال مثل بیت کوین خیلی زود میان مردم محبوب شدند. البته عدم وجود یک عامل نظارتی مثل بانک مرکزی، انتقال ارز را به امری پرمخاطره نیز تبدیل می‌کند و اگر این وسط ضرر و زیانی برای یک فرد روی دهد، دولت هیچ مسئولیتی را برعهده نمی‌گیرد چون در این تراکنش علنا هیچ نقشی نداشته است.

دلیل دوم: ناشناس باقی ماندن هویت افراد

ار طرفی دیگر شما برای انتقال رمزارزهای دیجیتال، نیازی به شناخت کامل  فرد مقابل خود ندارید. شما تنها به یک کد نیاز دارید تا یک تراکنش را با موفقیت به انجام برسانید. هیچ سازمان یا موسسه‌ای نمی‌تواند شما را مجبور کند که با افشای هویت اصلی‌تان، به انجام یک تراکنش در بازار ارز دیجیتال تن دهید.

دلیل سوم: سرمایه‌گذاری بدون حد و مرز

به کرات احتمالا شنیده‌اید که درباره استخراج بیت کوین و فرایند ماینینگ، افرادی می‌خواهند به شما توصیه‌هایی را به فروش برسانند اما جدا از این مورد، این‌که شما می‌توانید با هر فردی در این کره خاکی از طریق رمزارزهایی مثل بیت کوین معامله انجام دهید، مزیت بسیار بزرگ و پراهمیتی است که باعث می‌شود هر روز، عده‌ای تازه‌وارد بخواهند به یک نحو بیت کوین تهیه و شانس خودشان را در این بازار امتحان کنند.

بیت کوین (BitCoin)، ارز دیجیتالی بر پایه بلاکچین

فناوری بلاکچین (Blockchain) بستری است برای ثبت تراکنش‌های دیجیتال. اگر تراکنشی در بستر بلاکچین انجام شود، دیگر امکان حذفش وجود ندارد. بلاک چین در حقیقت کارکرد بانک مرکزی را به نحوی دیگر انجام می‌دهد و این پلتفرم رسما بر پایه رمزنگاری فعالیت دارد. فناوری بلاکچین برای یک برند، چهار ویژگی به ارمغان می‌آورد:

1. یک دفتر کل اشتراکی: این عبارت در علم حسابداری به دفتری اطلاق می‌شود که حساب‌ها پس از طبقه‌بندی به طور جداگانه و مجزا در آن نگهداری می‌شوند. از دفتر کل معمولا برای تهیه فیش‌های مالی و ترازنامه‌ها استفاده می‌کنند.
2. یک محیط ایمن و معتبر: تراکنش‌ها در بستر فناوری بلاکچین، در محیطی مطمئن و ایمن انجام می‌شوند.
3. تراکنش‌های هوشمند: مهم نیست چه تعداد تراکنش در روز انجام می‌دهید، می‌توان تمامی تراکنش‌ها را به صورت هوشمند و با بهره‌برداری از کدهای مشخصی انجام داد.
4. اجماع عمومی: این ویژگی به این معناست که دفتر کل، در محیطی اشتراکی قرار می‌گیرد تا شرکت‌کنندگان و سایر شبکه‌ها انجام یک تراکنش را تایید کنند. در حال حاضر هیچ فردی نمی‌تواند بلاک چین را به صورت کنترل شده تحت اختیار بگیرد و این خصیصه باعث شده تا این نوع پایگاه دیتا را بتوان یکی از ایمن‌ترین پلتفرم‌ها دانست. البته برای کنترل، یک سناریوی بسیار دشوار مطرح است که در ادامه این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه و پیشینه بیت کوین

نقطه پیدایش بیت کوین را می‌توان از سال ۲۰۰۸ میلادی دانست؛ چراکه دامنه‌ای اینترنتی bitcoin.org در آن سال ثبت شد. مبدع این نوع ارز، فردی به اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو است که هنوز، در زمان نگارش این مقاله هویتش مشخص نشده است. ناکاموتو این نوع ارز را در قالب یک نرم افزار متن باز طراحی کرد و یک سال پس از ثبت دامنه اینترنتی، آن را به صورت عمومی و پابلیک به انتشار رساند. از قِبلِ پیدایش این ارز دیجیتال، مفاهیم جدیدی نیز مثل بلوک زنجیره و شبکه بیت کوین شکل گرفت که در ادامه به این دسته از مفاهیم نیز خواهیم پرداخت.

جالب است بدانید که در سال ۲۰۱۶ فردی به اسم کریگ رایت که اهل کشور استرالیا بود مدعی شد که او این ارز دیجیتال را اختراع کرده است. بعد از این همه سال، برخی از کارشناسان به این باور رسیده‌اند که ناکاموتو، یک شخص نیست، بلکه گروهی متشکل از چند کاربلد است که توانسته‌اند این نوع ارز را روی کار بیاورند. تقریبا سه سال پس از اولین خبری که از بیت کوین در فضای مجازی منتشر شد، ناکاموتو، ایمیلی رمزنگاری شده را به انتشار رساند مبنی بر این‌که او دیگر روی بیت کوین کار نمی‌کند و در پروژه‌های دیگری مشغول به کار است.

آیا کریگ رایت، همان ساتوشی ناکاموتو است؟

تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شد که آیا می‌توان کریگ رایت را همان مخترع بیت کوین دانست یا خیر. از آنجایی که خود رایت مدعی شد که ناکاموتو است، این سوال بحث‌برانگیز پیش آمد که پس چرا او چند سال هویت خودش را مخفی کرده است؟ رایت در پاسخ به این سوال گفته که برای حفاظت از خود و اطرافیانش تن به این کار داد.

مدرس هستی و می‌خوای درآمدت بیشتر بشه؟

از طرفی امضای کریگ رایت، با امضای ناکاموتو گرچه که شباهت‌های زیادی داشت، بعد از تجزیه و تحلیل‌های فراوان مشخص شد که کریگ، امضای ناکاموتو را جعل کرده است. نکته جالب ماجرا اینجاست که کریگ رایت پس از چند روز که دید نمی‌تواند نه توضیح درستی و نه دلیل مستدل و محکمی مبنی بر اختراع بیت کوین را ارائه کند، مجدد ناپدید شده و در وبلاگ شخصی خودش، ضمن این‌که پست‌هایش را پاک کرد، با ابزار تاسف از انجمن بیت کوین نیز عذرخواهی کرد که باعث جنجال‌های زیادی شده بود. او در نهایت این ماجرایی را که به راه انداخته را با این جمله که ادعاهای خارق‌العاده، اثبات‌های خارق‌العاده‌ای را نیز مطالبه می‌کند برای همیشه ناپدید شد. هنوز و در زمانی که این مقاله نوشته می‌شود دقیقا مشخص نشده که چه کسی ساتوشی ناکاموتو است.

سال ۲۰۱۰ میلادی؛ نقطه شروع افزایش ارزش بیت‌ کوین

بیت کوین در سالی که معرفی شد، ارزشی معادل صفر دلار داشت. این رقم تا سال ۲۰۱۰ میلادی ثابت باقی ماند. در این سال، اولین صرافی بیت کوین با آدرس Bitcoinmarket.com شروع به کار کرد. ارزش هر بیت کوین به ۰.۰۰۳ دلار رسید و قیمت بیت کوین با شیبی بسیار کم رشدش را آغاز کرد تا این‌که در اواسط سال ۲۰۱۰ میلادی به یک‌باره ارزش بیت کوین چند برابر شد و از ۰.۰۰۸ به ۰.۰۸ دلار رسید. بیت کوین رفته رفته ارزشش به عنوان یک ارز دیجیتالی افزایش پیدا کرده بود و کاربران زیادی به سمت تهیه بیت کوین تمایل نشان دادند.

حتی در همان سال ۲۰۱۰ فرد یا افرادی ناشناس با سو استفاده از یک باگ در سیستم توانستند یک تراکنش جعلی معادل ۱۸۴ میلیارد واحد بیت کوین ایجاد کنند که خوشبختانه اعضای انجمن بیت کوین این معضل را به سرعت شناسایی و حل کردند. ارزش این ارز دیجیتال در هر سال، فراز و نشیب‌هایی داشت و صرافی‌های متعددی به تدریج روی کار آمدند تا بازار این ارز دیجیتالی، نه تنها راکد نشود، بلکه بهتر از گذشته عملکرد مطلوبی داشته باشد، اما سال ۲۰۱۷ اتفاقاتی رخ داد که بیت کوین، رسما جنجالی در عرصه دیجیتال به پا کرد.

سال ۲۰۱۷ میلادی؛ رکورد قیمتی بیت کوین و اتفاقات مهم دیگری که جریان‌ساز شد

پیش از سال ۲۰۱۷ ارزش بیت کوین به مدت سه سال دچار افت شدیدی شده بود اما در سال ۲۰۱۷ به یکباره این ارز دیجیتال محبوبیت کم رنگ شده‌ی خود را مجدد به دست آورد. قیمت این ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۷ میلادی ۳۰۰ درصد رشد داشت و برای اولین بار در طول تاریخ، به ۱۰ هزار دلار رسید. این افزایش البته به صورت یک جهش کوتاه مدت نبود و این سیر صعودی ارزش بیت کوین تا انتهای سال میلادی یعنی ماه دسامبر به صورت مداوم دیده می‌شد اما جالب است که در روزهای پایانی سال، ناگهان و در عرض ۱۰ روز، ارزش بیت کوین کاهش پیدا کرد و قیمتش به ۱۴ هزار دلار رسید.

ژاپن، کشوری که بیت کوین را به صورت قانونی پذیرفت

در سال ۲۰۱۷ میلادی اتفاق مهم دیگری افتاد. کشور ژاپن، برای استفاده از بیت کوین تدابیری قانونی را وضع کرد و ژاپن رسما این ارز دیجیتال را به عنوان یکی از روش‌های قانونی پرداخت معرفی کرد. از آن سو کشور چین، به علت ریسک و مخاطره‌ای که استفاده از ارزهای دیجتال به همراه داشت، عرضه رمزارزها را ممنوع اعلام کرد. جدا از این موارد، پژوهشی یک سال بعد در این زمینه انجام شد که سیر صعود بیت کوین را یک سیر مصنوعی فرض می‌کند.

تِتر (Tether)؛ مقصر اصلی افزایش قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۷؟

تتر، یکی دیگر از رمزارزهای دیجیتالی است که توسط صرافی بیت‌فینکس حمایت می‌شود. حول محور تتر، شایعه‌های زیادی شکل گرفته بود که این شبکه مالی قادر است روی ارز دیجیتال Bitcoin نیز، دستکاری‌های قابل توجهی داشته باشند. البته در ابتدا پژوهشی در این زمینه انجام شده بود که ارتباط میان تتر و افزایش قیمت بیت کوین را ضعیف می‌دانسته، اما کارشناسان این فرض یعنی ایجاد حباب قیمتی توسط تتر را رد نکرده بودند. به همین منظور پژوهشی دیگر در این زمینه شکل گرفت و محققین در این پژوهش جدید مدعی شده‌اند که تتر ضمن این‌که جایگاه دوازدهم را از نظر حجم بازار کسب کرده، بی‌وقفه قیمت بیت کوین را نیز بالا برده است.

پژوهشگران با تجزیه و تحلیل‌هایی که انجام داده‌اند، به این موضوع پی برده‌اند خریدهایی که با تتر انجام شده، تابع یک سری زمان‌بندی‌های هوشمندانه‌ای بوده و خریدها رسما با روند نزولی بازار هماهنگ است. این مشاهدات باعث شد تا نقش تتر در ایجاد یک روند مصنوعی مجدد قوت پیدا کند. با این‌که استفاده از کریپتوکارنسی‌ها بدون محدودیت انجام می‌شود، کارشناسان این پژوهش وجود، وجود یک سیستم نظارتیِ خارج از سیستمی را امری ضروری و حیاتی بیان کرده‌اند.

چرا بیت کوین، با ارزش‌ترین ارز دیجیتال است؟

بدیهی است که یکی از دلایل رشد Bitcoin و صد البته محبوبیت این نوع ارز دیجیتال، در استفاده بیت کوین از فناوری بلاک چین است. ویژگی‌هایی این نوع زیر ساخت باعث شده تا هیچ گونه عامل نظارتی و مداخله‌ای در قبال تراکنش‌ها وجود نداشته باشد و کارشناسان این گونه تعبیر می‌کنند که شفافیت مالی در تراکنش‌ها به این صورت ایجاد می‌شود. با این اوصاف استخراج بیت کوین به همین سادگی نیز نیست و انجام فراید ماینینگ به یک کامپیوتر با پردازنده‌ بسیار قوی نیازمند است. این‌که چطور فرایند بیت‌کوین و رمزگشایی توابع هَش انجام می‌شود، بحث بسیار مفصل و پیچیده‌ای است که به یک مقاله‌ جداگانه نیاز دارد اما در ارائه دلایلی که چرا بیت کوین باارزش‌ترین ارز دیجیتال است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- کمیابی

از زمانی که این ارز دیجیتال معرفی شد، توسعه‌دهندگان مشخص کردند که تنها ۲۱ میلیون Bitcoin برای استخراج وجود دارد. در حال حاضر بیش از ۱۸ میلیون واحد عرضه شده و نرخ انتشار بیت کوین در هر چهار سال، به نصف کاهش پیدا می‌کند. به این پدیده هاوینگ (Halving) گفته می‌شود. تا استخراج کامل بیت کوین هنوز چند سالی فاصله داریم و احتمال می‌رود در سال ۲۰۲۲ میلادی، استخراج بیت کوین از مرز ۱۹ میلیون گذر کند.

۲- بخش‌پذیری

یک بیت کوین قابلیت بخش‌پذیری به مراتب بیشتری را نسبت به یک دلار آمریکا یا سایر ارزهای رایج در دنیا دارد. یک دلار آمریکا در نهایت می‌تواند به یک صدم تقسیم شود، اما جالب است بدانید کوچکترین واحد بیت کوین، رقمی معادل ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ یا یک صد میلیونیوم است. این رقم را کوچکترین واحد بیت کوین می‌نامند که به پاس مخترع بیت کوین، به آن «ساتوشی» گفته می‌شود.

۳- کاربرد

این ارز دیجیتال در زیر ساخت خود همان‌طور که پیشتر نیز بارها گفتیم از فناوری بلاک چین استفاده می‌کند و به همین منظور دیگر نیازی نیست که دو طرف معامله حتما به یکدیگر اعتماد داشته باشند. از آنجایی که سیستم ایجاد بیت کوین‌های تازه به اندازه کافی پیچیده و دشوار است، در زمان نگارش این مقاله کسی قادر نیست این سیستم را دور بزند. ارز دیجیتالی بیت کوین  از این بابت، خصیصه‌ بسیار خوبی دارد.

۴- انتقال‌پذیری

از آنجایی که هر فرد می‌تواند کیف پول دیجیتال داشته باشد، در عرض چند دقیقه حجم زیادی از تراکنش‌ها با صرف وقت و هزینه‌ای بسیار کم قابل انتقال است. فرد در این سناریو نگرانی و دغدغه‌ای بابت مسدود شدن تراکنش در ذهن ندارد و فارغ از محلی که در آنجا زندگی می‌کند، می‌تواند یک میزان مشخص از سرمایه را به نقطه‌ای دیگر از دنیا منتقل کند.

۵- پایداری

این ویژگی یک خصیصه‌ی کاملا بدیهی است. یک اسکانس پول می‌تواند پاره شده یا به یک نحوی دچار تغییراتی شود که استفاده از آن مقدور نباشد. در صورتی‌که ارزهای دیجیتالی مثل Bitcoin از پایداری بالایی برخوردار هستند و به این راحتی از بین نمی‌روند. تنها در یک مورد است که فرد از بیت کوین خودش نتواند استفاده کند و آن هم این است که کلید رمزنگاری‌اش را گم کند. تنها در این سناریو است که کاربر از خرج کردن بیت کوین‌هایش محروم می‌شود و با این حال، چیزی از بین نمی‌رود. بلکه کاربر صرفا دسترسی‌اش به سرمایه‌ دیجیتالی‌اش قطع می‌شود.

۶- جعل‌ناپذیری

با تشکر از فناوری بلاک چین، جعل Bitcoin و حتی دور زدن سیستم تراکنش‌های دیجیتالی کاری بسیار سخت و حتی غیرممکن است. در زمان نگارش این مقاله، هکر برای سواستفاده از رمزنگارها، تنها یک راه جلو روی خود می‌بیند و آن هم چیزی نیست جز دوباره خرج کردن؛ به این معنا که اگر مقدار مشخصی بیت کوین خرج کرده‌اید، با ترفندهایی بتوانید مجدد از آن استفاده کنید. مستلزم این روش، فریب تمامی افراد حاضر در شبکه است و به همین دلیل، هر فردی تمایل ندارد که این خطر را به جان بخرد. کارشناسان می‌گویند اگر فرد یا گروهی بتواند ۵۱ درصد از اندازه شبکه بیت کوین را کنترل کند، تنها آن زمان است که این فرد یا گروه قادر خواهد بود روی مابقی سرمایه شبکه تسلط پیدا کند.

همین حالا وارد بازار بیت کوین شوید

در انتها باید اشاره کنیم که این ارز دیجیتال در طی یک دهه اخیر، فراز و نشیب‌هایی داشته و با این اوصاف روز به روز به محبوبیت این نوع ارز دیجیتالی افزوده می‌شود. بیت کوین و زیرساخت قدرتمند و مطمئنی که دارد می‌تواند هر فردی را برای ورود به این مسیر وسوسه کند. آیا شما تجربه خرید یا استخراج بیت کوین را داشته‌اید؟ تجربه و دیدگاه‌تان را با ما به اشتراک بگذارید.