در این مقاله تصمیم داریم به بررسی کتاب از صفر به یک (Zero to One) بپردازیم و مهم‌ترین درس‌هایی که در آن وجود دارد را بررسی کنیم و یاد بگیریم. در صورتی که علاقمند به حوزه استارتاپ و راه اندازی کسب و کار نوپا هستید، مطمئن باشید که با خواندن این مقاله می‌توانید با قدرت و دانایی بیشتری وارد بازار شوید و بدرخشید. پس اگر مشتاق یادگیری مفاهیم و درس‌های ارزشمند کتاب از صفر به یک هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
آشنایی با پیتر تیل، نویسنده کتاب از صفر به یک
پیتر تیل (Peter Thiel) در یازدهم اکتبر سال 1967 در آلمان به دنیا آمد و در نوجوانی به همراه اعضای خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. وی به عنوان یکی از موفق‌ترین سرمایه‌گذاران خطرپذیر و بنیان‌گذاران جهان شناخته می‌شود. در وصف موفقیت او همین بس که اولین سرمایه‌گذار حرفه‌ای شرکت فیس‌بوک بوده است و فیس‌بوک در حال حاضر به عنوان یکی از موفق‌ترین و پردرآمدترین شرکتهای جهان به حساب می‌آید. همچنین عضویت در تیم بنیان‌گذاران پی‌پل (PayPal) را در کارنامه خودش ثبت کرده است. در فوریه سال 2018، اعلام شد که دارایی خالص او 2.5 میلیارد دلار است.
وی دیدگاه‌ها و نگرش بسیار خوب و واقع‌گرایانه‌ای در مورد مسئله کسب و کار دارد و صحبت‌ها و مطالب او در کتاب از صفر به یک بسیار دلنشین، آموزنده و روان است. کتاب از صفر به یک حاصل یکی از کلاس‌های او با عنوان استارتاپ در دانشگاه استنفورد است. این کلاس در سال 2012 برگزار شد و هدف از آن کلاس این بود که دانشجویان بتوانند فهم و درک خود را از مباحث آکادمیک و متعارف در زمینه کسب و کار و کارآفرینی فراتر ببرند و نگرش بهتر و عمیق‌تری به موضوع کارآفرینی داشته باشند. در بخش بعدی مقاله قصد داریم مباحثی که در این کتاب مطرح می‌شود را یکی پس از دیگری بررسی کنیم.
درس‌هایی از کتاب از صفر به یک
نکته کانونی و اصلی‌ترین مبحث کتاب از صفر به یک ، انحصار و رقابت است. البته توجه داشته باشید که منظور پیتر تیل، انحصار به معنای بد نیست؛ بلکه او از مخاطب می‌خواهد که در مقایسه با سایر رقبا، به تمایز و تفاوت برسد. از نظر او همین نقطه تمایز، موجب برتری یک کسب و کار نسبت به بیزنس دیگر می‌شود.
از نگاه او وقتی ما محصولی را به بازار عرضه می‌کنیم که پیش از ما کسب و کارهای دیگری روانه بازار کرده‌اند، مجبور می‌شویم با آن بیزنس‌ها وارد رقابت شویم و در بسیاری از مواقع ممکن است بازنده میدان باشیم؛ چون قطعاً آن کسب و کارها به درک و قدرت بیشتری نسبت به ما رسیده‌اند و پیروزی بر آن‌ها برای مایی که اول کارمان است، ممکن است بسیار مشکل باشد. بنابراین چاره‌ای جز تمایز و انحصار نیست. در این کتاب روی 7 سوال اصلی و اساسی تأکید می‌شود که در ادامه به این سوالات اشاره شده است:
- آیا می‌توانیم فناوری منحصر به فردی برای رسیدن به موفقیت ایجاد کنیم که مجبور نباشیم ذره ذره پیشرفت کنیم؟
- آیا اکنون زمان مناسبی برای شروع کسب و کار ماست؟
- آیا کسب و کارمان را با در اختیار داشتن سهم بالایی از یک بازار کوچک آغاز کرده‌ایم؟
- آیا تیم خوبی در کنار خود داریم؟
- آیا راهی برای توزیع محصول و رساندن آن به دست مشتری داریم؟
- آیا بازاری که انتخاب کرده‌ایم در ده سال آینده هم حرفی برای گفتن دارد؟
- آیا موقعیت منحصر به فردی در اختیار داریم که دیگران از دیدن آن موقعیت محروم باشند؟
پاسخ گفتن به این پرسش‌های مهم و اساسی می‌تواند زمینه را برای موفقیت ما در بازار فراهم می‌کند. کتاب از صفر به یک دو مدل را برای شروع کسب و کار جدید مطرح می‌کند که یکی، از صفر به یک و دیگری از یک به بی‌نهایت است. اگر کاری ظاهراً جدید است ولی از قبل آن را می‌شناسیم و دیگران در آن زمینه فعالیت کرده‌اند، در واقع باید از یک (چیزی که وجود دارد) به بی‌نهایت برویم ولی از صفر به یک، به این معنا است که چیزی وجود ندارد و ما باید آن را خلق و به دنیا معرفی کنیم. پیتر تیل در این کتاب می‌گوید:
انجام دادن کاری که می‌دانیم چگونه آن را انجام دهیم، جهان را از یک به بی‌نهایت می‌برد و چیزی آشنا به آن خواهد افزود. اما هرگاه چیزی نو خلق می‌کنیم، از صفر به یک می‌رویم.
آیا در کنار اکثریت ایستاده‌اید؟
کتاب از صفر به یک در واقع به ارائه استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean) می‌پردازد. این استراتژی از ما به عنوان یک کارآفرین می‌خواهد که کشتی کسب و کار خودمان را به دریاهایی ببریم که کسی جز ما آن‌جا نیست تا بتوانیم در آن دریا با خاطر آسوده و فراغ بال ماهی‌گیری کنیم و دریا را در اختیار خودمان داشته باشیم. اتفاقاً همیار آکادمی در مقاله‌ای مجزا این استراتژی را به صورت کامل بیان کرده است که برای خواندن آن می‌توانید به استراتژی اقیانوس آبی مراجعه کنید.
اولین سوالی که این کتاب از مخاطب خود می‌پرسد این است که چه واقعیت و حقیقت مهمی وجود دارد که تعداد بسیار کمی از مردم در مورد آن با شما موافق باشند؟ در واقع این سوال از این سخن پیتر تیل نشئت می‌گیرد که: «تفکر هوشمندانه و درخشان، کمیاب و نشانه نبوغ است ولی شجاعت از نبوغ هم کمتر و کمیاب‌تر است.» پیتر تیل در کتاب خودش جمله زیبایی از مارک تواین، نویسنده بزر گ و توانای آمریکایی می‌آورد:
هر وقت خود را در کنار اکثریت دیدید، وقت آن است که مکث و در مورد کار خود تأمل کنید.
در واقع این کتاب به ما می‌گوید که ایستادن ما در کنار اکثریت اصلاً دلیلی برای موفقیت و پیروزی ما نیست. قرار گرفتن در کنار اکثریت؛ یعنی وارد شدن به دنیای رقابت! این در حالی است که نبوغ، شجاعت و کمیاب بودن ما را به سرمنزل مقصود می‌رساند. در کتاب هنر شفاف اندیشیدن که اثر درخشان و بی‌نظیر رولف دوبلی است، تأیید اجتماعی (بودن با اکثریت و پیروی از آن‌ها) نوعی خطای اندیشه است که ما برای حفاظت از خودمان از آن استفاده می‌کنیم.
به نمودار زیر دقت کنید. در این نمودار فناوری و جهانی‌سازی با یکدیگر مقایسه شده است. این نمودار در واقع تصویری از پیشرفت در آینده به ما میدهد و می‌گوید پیشرفت در آینده می‌تواند عمودی یا افقی باشد. پیشرفت افقی به معنای تکرار یا رفتن از یک به بی‌نهایت است ولی پیشرفت عمودی به معنای پیشرفتی است که تاکنون حاصل نشده و همان رفتن از صفر به یک معنا می‌شود.
مظور از جهانی‌سازی (از یک به بی‌نهایت) این است که در آینده مردم سراغ چیزهایی می‌روند که یک بار جواب داده و خوب عمل کرده و اکنون باید در تمام جهان پیاده‌سازی شود. این همان کاری است که چینی‌ها انجام می‌دهند. آن‌ها چیزهایی که جواب داده را در جاهای دیگر به کار می‌بندند. پیشرفت دیگری که در جهان اتفاق می‌افتد، ناشی از فناوری و نوآوری ( از صفر به یک ) است. در حال حاضر جهان با هر دو نوع از پیشرفت روبرو است و در آینده هم شاهد چنین پیشرفتی خواهیم بود. هرگاه پیشرفت ناشی از فناوری از بین برود و فقط جهانی سازی باقی بماند، بدانید که دوره زوال و افول بشریت فرارسیده است.
فناوری دربرابر جهانی سازی
تمام کسب و کارهای خوشبخت، منحصر به فرد هستند
یکی از فصل‌های کتاب از صفر به یک به موضوع شباهت‌ها و تفاوت‌های شرکتهای خوشبخت و بازنده می‌پردازد. در این فصل پیتر تیل مسائل جالبی را بیان می‌کند. از نگاه او انحصار و تمایز، کلید پیروزی، خوشبختی و موفقیت است. وی می‌گوید:
تمام شرکتهای خوشبخت، متفاوت، متمایز و منحصر به فرد هستند. این کسب و کارها یک مسئله منحصر به فرد را حل کرده‌اند و با این کار، به انحصار دست پیدا کرده‌اند. این در حالی است که تمام شرکتهای بازنده درست شبیه هم هستند. دلیل بازنده بودن آن‌ها، ناتوانی از گریختن از رقابت است.
برای رسیدن به انحصار و تمایز، باید این سوال را مطرح کنیم که «چه شرکت ارزشمندی می‌تواند وجود داشته باشد که هنوز کسی آن را کشف نکرده است؟» از نگاه تیل، یک شرکت ارزشمند، مجموع ارزش ایجادشده و ارزش کسب‌شده است.
ایدئولوژی رقابت
پیتر تیل بر این باور است که دنیای کسب و کار شباهت زیادی به میدان جنگ دارد. یکی از سوالاتی که در کتاب از صفر به یک بیان می‌شود این است که چرا مردم رقابت می‌کنند؟ دو مدل مختلف وجود دارد که به این پرسش مهم پاسخ میدهد. این دو مدل، مدل مارکس و شکسپیر است. مدل مارکس می‌گوید: «چون ما ذاتاً متفاوت و منحصر به فرد هستیم و اهداف متمایزی داریم.» مدل شکسپیر می‌گوید: «تمام رقبا کم‌وبیش شبیه یکدیگر هستند.»
این دو مدل نشان میدهد که اگر انسان‌ها بخواهند در یک مسیر مشابه حرکت کنند، به مشکل می‌خورند و بین آن‌ها رقابت ایجاد می‌شود؛ چون هر کدام دوست دارد که در این مسیر مشابه، از دیگری متمایز باشد. وقتی کسب و کارها وارد رقابت می‌شوند، به جای تمایز روی خصومت‌ها متمرکز می‌شوند و همین وسواس بیهوده، امکان رشد و پیشرفت را از آن‌ها می‌گیرد. به عنوان مثال زمانی مایکروسافت و گوگل رقابتی شدید و وسواس‌گونه با یکدیگر داشتند تا اپل از راه رسید و گوی سبقت را از هر دو شرکت ربود. از نظر تیل، بهترین راه برای حل اختلاف‌ها و تعارض‌ها، همکاری و ادغام با رقبا است.
چگونه می‌توانیم یک کسب و کار منحصر به فرد داشته باشیم؟
برای اینکه بتوانیم یک کسب و کار منحصر به فرد راه اندازی کنیم، باید بدانیم که چه چیزی باعث تبدیل شدن کسب و کار ما به یک کسب و کار منحصر به فرد می‌شود. در ادامه به راهکارهایی اشاره می‌کنیم که کسب و کار ما را انحصاری و متمایز می‌کند:
فناوری اختصاصی
این راهکار بهترین روش برای راه اندازی یک کسب و کار منحصر به فرد و ناب است. این روش، کپی‌برداری را برای رقبا مشکل می‌کند و به همین خاطر اقیانوس آبی شما به این راحتی پر از کشتی‌های مختلف نمی‌شود. الگوریتم جستجوی گوگل را در نظر بگیرید. این الگوریتم در انحصار گوگل است و هیچ شرکت دیگری نمی‌تواند در این زمینه به پای گوگل برسد.
اثرات شبکه‌ای
شرکت فیس‌بوک را در نظر بگیرید. بسیاری از افراد در جهان عاشق استخدام شدن و کار کردن در آن هستند و این موضوع باعث شده است که فیس‌بوک در این زمینه به انحصار برسد. امروزه واژه اثر شبکه‌ای ( Network Effect ) خیلی شنیده می‌شود. این اثر گاهی به قدری قوی می‌شود که می‌تواند برای یک شرکت، محصول، خدمت یا هر چیز دیگر، انحصار ایجاد کند. برای دستیابی به انحصار لازم است باید از بازارهای کوچک یا همان گوشه بازار (نیچ مارکت) شروع کنیم.
صرفه به مقیاس
استارتاپی که می‌خواهد منحصر به فرد باشد، باید در طراحی اولیه، ظرفیت بزرگ کردن مقیاس را ایجاد کند تا اگر روزی خواست محصولات بیشتری به بازار عرضه کند این توانایی را داشته باشد. کسب و کار اسنپ را در کشورمان در نظر بگیرید. این استارتاپ از همان ابتدا ظرفیت لازم برای گسترش را ایجاد کرد و به همین خاطر خیلی سریع توانست با تعداد زیاد مسافر کنار بیاید و سیستم و خدمات خود را گسترش دهد.
برندسازی عالی
هر کسب و کاری که می‌خواهد به انحصار دست پیدا کند، باید یک برند عالی برای خودش بسازد. برند اپل را در نظر بگیرید. امروزه کاربران، محصولات اپل را بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات می‌دانند و به همین خاطر محصولات این شرکت با بالاترین قیمت هم فروش خوبی دارد و مشتریان و علاقمندان به این برند، هیچ‌گاه دست رد به سینه اپل نمی‌زنند.
فروش، تبلیغات و بازاریابی؛ هسته هر کسب و کار موفق
یکی از مشکلاتی که صاحبان استارتاپ هیچ توجهی به آن ندارند، درآمدزایی و مسائل مادی است. بسیاری از آن‌ها بر این باور هستند که ابتدا باید محصول تولید و عرضه شود و پس از آن بازخورد مشتری مورد ارزیابی قرار گیرد. این در حالی است که ابتدا باید نیازهای مشتری مورد بررسی، تحقیق، تجزیه و تحلیل قرار گیرد و پس از آن به سراغ تولید محصول مناسب برویم.
یکی از اصلی‌ترین بخش‌های هر کسب و کار نوپا، تبلیغات، بازاریابی و فروش است. البته پیش از هر چیز باید با مفهوم فروش و بازاریابی آشنا شویم. برای درک این مفاهیم پیشنهاد می‌شود مقاله تفاوت فروش و بازاریابی را در همیار آکادمی مطالعه کنید. همواره برای تقویت تیم فروش و بازاریابی خود زمان بگذارید و خودتان هم به عنوان رهبر استارتاپ در این زمینه مهارت کسب کنید تا بتوانید راهکارهای بهتری ارائه دهید و محصول خود را بهتر و بیشتر بفروشید. پیتر تیل در این زمینه می‌گوید:
استارتاپ باید خیلی سریع از طریق ترکیب تبلیغات، بازاریابی و فروش، راهی سودآور برای پیدا کردن مشتریان جدید پیدا کند پی‌پل در ابتدا به کسانی که مشتری جدید معرفی می‌کردند، 20 دلار پرداخت کرد و این کار موجب رشد چشمگیر و ناگهانی این استارتاپ شد.
بهترین ترجمه کتاب از صفر به یک
تاکنون ترجمه‌های مختلفی از کتاب از صفر به یک به بازار عرضه شده است. اغلب متخصصان و علاقمندان، ترجمه خانم زینب عفتی را پیشنهاد می‌دهند که با عنوان «صفر تا یک» توسط انتشارات شمشاد به چاپ رسیده است. البته ترجمه حسین راسی با عنوان «از صفر به یک» که اولین ترجمه این کتاب محسوب می‌شود هم مورد قبول افراد زیادی واقع شده است. البته ترجمه آقای حسین راسی را انتشار هستان روانه بازار کرد. در صورتی که تمایل دارید ترجمه خانم زینب عفتی را خریداری کنید، کافی است به انتشارات شمشاد مراجعه کنید.
کسب و کار خودتان را منحصر به فرد و متمایز کنید
از نگاه پیتر تیل کلید موفقیت در دنیای امروز، انحصار و تمایز است. بنابراین لازم است با استفاده از درس‌های کتاب از صفر به یک تلاش کنیم که یک کسب و کار نوآور و منحصر به فرد راه اندازی کنیم و از مزایای آن بهره‌مند شویم. همیار آکادمی، به عنوان یکی از موسسات بی‌نظیر در زمینه آموزش مهارت‌های جدید به شما کمک می‌کند که مهارت‌های لازم برای راه اندازی یک کسب و کار منحصر به فرد را یاد بگیرید. یکی از دوره‌های ارزشمند این مجموعه دوره وبمستران هوشمند است که تمام اطلاعات لازم برای راه اندازی یک کسب و کار منحصر به فرد، نوآور و به‌روز را در اختیار شما قرار میدهد و به شما کمک می‌کند که کسب و کار خود را وارد یک اقیانوس آبی کنید.
آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ نظرات پیتر تیل در مورد کسب و کار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا شما هم در پی انحصار هستید یا رقابت را ترجیح می‌دهید؟ از نظر شما انحصار چه مزایا و معایبی دارد؟ لطفاً نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
اشتراک گذاری
نویسنده
جلال شایان
آدميزاد فقط با آب و نان و هوا نيست كه زنده است. آدم به عشق آدم زنده است. من عاشق نوشتن و خواندنم؛ نوشتن و خواندنی که سایر انسان‌ها را داناتر و تواناتر کند!
تغییر شماره